Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ... |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
V. ANALIZA I OCENA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
1. Ochrona lasu
Mimo znacznych nakładów poniesionych na zabezpieczenie upraw i młodników przed zwierzyną dziką i prowadzeniem redukcji stanu populacji jeleniowatych, poziom szkód w drzewostanach nieznacznie uległ zmniejszeniu (w roku 1990 zwierzyna zniszczyła 55,5 ha upraw i 268,33 ha młodników, w 1991 zaś 99,14 ha upraw i 314,65 ha młodników, a w 1992 roku 85,11 ha upraw i 224,76 ha młodników). Wobec powyższego, zwiększono na 1992 rok plan zabezpieczenia upraw i młodników do 265 ha. Z uwagi jednak na zatwierdzenie w połowie 1992 roku przez Radę Naukową Wigierskiego Parku Narodowego obszarów, które winny być objęte ochroną ścisłą, części upraw i młodników nie zabezpieczono. Plan wykonano na 229 ha.
W 1992 roku służba Parku przygotowała i wyłożyła 99 szt. pułapek feromonowych, w tym 65 na kornika drukarza. Okresowa kontrola tych pułapek wykazała nasilenie występowania kornika drukarza. Dlatego też na rok 1993 zaplanowano trzykrotne zwiększenie liczby wykładanych pułapek feromonowych. Wyłożono ponadto 193 szt. pułapek tradycyjnych, co stanowi 105% planu. Na zaplanowaną liczbę próbnych poszukiwań owadów w ściółce - 157 prób, wykonano 171.
W związku z wprowadzaniem modrzewia jako uzupełnienia składu gatunkowego upraw leśnych, opalikowano 2901 szt. drzewek, w celu ich zabezpieczenia przed spałowaniem i zgryzaniem przez zwierzynę dziką.
Ponadto, z zakresu ochrony lasu wywieszono 100 nowych skrzynek lęgowych dla ptaków i oczyszczono 298 starych. Odnowiono 31 km pasów przeciwpożarowych wzdłuż dróg i miejsc szczególnie zagrożonych pożarem.
2. Hodowla lasu
Wykonanie zabiegów z zakresu hodowli lasu w przybliżeniu pokrywa się z założonym planem (zał. nr 8). Wykonano w 100% plan poprawek, uzupełnień i dolesień na łącznej powierzchni 8 ha, pielęgnowanie na powierzchni 30 ha i czyszczenia wczesne na powierzchni 49 ha.
Z uwagi na słabą kondycję zdrowotną świerka i opanowaniu przez kornika drukarza, w niektórych drzewostanach z jego udziałem zwiększono prace przy porządkowaniu stanu sanitarnego lasu (gniazda kornikowe), kosztem czyszczeń późnych. Zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy realizowane jest z sąsiednich Nadleśnictw (zał. nr 7). Brak własnej szkółki w WPN jest uzasadniony faktem zmniejszającej się z roku na rok powierzchni do odnowienia i zalesienia. Zapotrzebowanie na materiał sadzeniowy w latach przedstawia poniższa tabela.
Koszty założenia i utrzymania szkółki przekroczyłyby zatem znacznie koszt zakupu sadzonek. Materiał sadzeniowy, zakupywany z pobliskich nadleśnictw, jest reprezentatywny dla całej Puszczy Augustowskiej, w której położony jest Wigierski Park Narodowy. Z uwagi jednak na zmiany zachodzące w drzewostanach Parku, jak również przebudowę niektórych z nich, służba Parku wykorzystując rok nasienny świerka zabezpieczyła materiał sadzeniowy z drzewostanów nasiennych. Materiał ten przechowywany jest w wyłuszczarni i przechowalni nasion w miejscowości Jarocin (woj. poznańskie).
Z uwagi na zapotrzebowanie na materiał choinkowy zaplanowano w roku 1993 założenie plantacji choinkowej na powierzchni 1,15 ha.
Niewykonanie zaplanowanych trzebieży wczesnych i późnych (załącznik nr 8) wiąże się przede wszystkim z trudnością znalezienia nabywcy na sortymenty pozyskane z tych zabiegów, a także z koniecznością pozyskania użytków przygodnych w młodszych i starszych klasach drzewostanów wynikłych z porządkowania stanu sanitarnego lasu w ilości 6693 m3 (ponad 75% ogólnego pozyskania grubizny) - załącznik nr 10. Niewykonane zadania w zakresie trzebieży wczesnych i późnych zostały ujęte w planie na rok 1993.
3. Pozyskanie drewna
W roku 1992 pozyskano na terenie WPN 9415 m3 drewna łącznie, z czego 8963 m3 stanowi grubizna i 452 m3 drobnica. Ponad 75% grubizny pozyskano w ramach użytków przygodnych w tym 6168 m3 grubizny iglastej i 525 m3 grubizny liściastej. Pozostała grubizna pozyskana została w ramach trzebieży - 2270 m3 co łącznie stanowi około 25% ogólnej masy pozyskanej grubizny. Pozyskanie, w rozbiciu na poszczególne sortymenty przedstawia się w sposób następujący:
Na koniec 1992 roku pozostało w lesie 226 m3 grubizny z czego: 2 m3 sur. tartacznego, 194 m3 papierówki i 30 m3 opału. Pozostała pozyskana grubizna została wywieziona z lasu.
4. Gospodarka gruntami rolnymi
Powierzchnia gruntów rolnych na terenie Parku wynosi 2258,51 ha, co stanowi 15% całkowitej jego powierzchni (załącznik nr 1). Zestawienie tej powierzchni, z podziałem na gminy i własności, zilustrowane jest w załączniku nr 3, przy czym:
Grunty orne natomiast stanowią 11,4% powierzchni Parku (1708.34 ha), z czego 177,02 ha znajduje się w zarządzie Parku, 0,11 ha w innym zarządzie Skarbu Państwa, 1463,29 stanowi własność prywatną, a 67,82 stanowi własność pozostałą. Łąki i pastwiska zajmują 538,78 ha powierzchni Parku (3,6% całkowitej powierzchni), z czego 101,98 ha znajduje się w zarządzie Parku, 406,15 ha stanowi własność prywatną i 30,64 ha pozostałą. Powierzchnia gruntów rolnych znajdujących się w zarządzie Wigierskiego Parku Narodowego ulegnie zmianie po wykonaniu przez BULiGL klasyfikacji gruntów oraz po wykupie (przejęciu) niektórych gruntów.
5. Gospodarka zwierzyną dziką
Ogólny plan redukcji zwierzyny grubej na terenie WPN na rok 1992 wynosił 185 szt. (załącznik nr 11). Zredukowano 148 szt., co stanowi 80% założonego planu, a mianowicie:
W stosunku do roku ubiegłego wydano większą ilość odstrzałów redukującym, co między innymi przyczyniło się do większej redukcji zwierzyny grubej (w roku 1990 wykonano 56% planu, w roku 1991 wykonano 75%, a w roku 1992 wykonano 80% planu przy zbliżonej, założonej wielkości redukcji). Na niewykonanie założonego planu redukcji wpłynął trudno dostępny teren oraz częsta migracja zwierzyny w sąsiadujące z Parkiem tereny wyłączonych obwodów łowieckich (Głęboki Bród i Suwałki).
Na podstawie przeprowadzonych inwentaryzacji:
wynika, że nie należy zwiększać ogólnie redukcji w roku 1993, a zachować ją na zeszłorocznym poziomie (przy niewielkim jej wzroście w łosiach, sarnach i dzikach, a zmniejszeniu w jeleniach).
Szkody w uprawach rolnych w stosunku do roku ubiegłego zmniejszyły się z 16 ha do 12 ha. Niższe straty wynikają przede wszystkim z niekorzystnych warunków pogodowych dla rolnictwa (susza), oraz przeprowadzonej na tym samym poziomie redukcji stanu populacji zwierzyny dzikiej. Dochody uzyskane z prowadzenia gospodarki pielęgnacyjno-hodowlanej zwierzyną dziką w 1992 roku pokryły w około 93% wydatki z nią związane. Jest to tendencja wzrastająca w stosunku do lat poprzednich (w 1989 r. -32%; w 1990 r. -37%, w 1991 r. -57%).
6. Gospodarka wodami (gospodarka rybacka)
Działalność rybacką na jeziorach Wigierskiego Parku Narodowego prowadziło Państwowe Gospodarstwo Rybackie, Zakład Rybacki w Augustowie w oparciu o podpisane porozumienie w sprawie zasad prowadzenia rezerwatowej gospodarki rybackiej na jeziorach Wigierskiego Parku Narodowego. Eksploatacją rybacką były objęte jeziora: Wigry i Pierty. Połowy były prowadzone przez Brygadę Rybacką Wigry za pomocą sprzętu stawnego i ciągnionego.
Struktura gatunkowa zarejestrowanych odłowów rybackich
Zakład Rybacki Augustów na podstawie pozwolenia uzyskanego z Urzędu Rejonowego w Suwałkach oraz pozytywnej opinii Wigierskiego Parku Narodowego prowadził pod kontrolą służby Parku odłowy sielawy w okresie ochronnym w celu pozyskania ikry do inkubacji w Wylęgarni Tartak. W okresie tarła odłowiono 1296 kg tarlaków sielawy, od których pozyskano 196 litrów zapłodnionej ikry. W obecności przedstawicieli Parku w 1992 roku Zakład Rybacki Augustów dokonał następujących zarybień:
Przeciętne, teoretyczne, obciążenie wędkarskie udostępnionych jezior WPN w 1992 roku wynosiło:
7. Infrastruktura gospodarcza
W porównaniu z 1991 rokiem infrastruktura gospodarcza uległa znacznym zmianom:
8. Zatrudnienie i wynagrodzenia
a) Budżet
Przeciętne zatrudnienie w 1992 roku wynosiło 61 etatów, natomiast w miesiącu grudniu 1992 roku zatrudnienie wynosiło 65,6 etatu na przyznanych 66 etatów, w tym 6 etatów robotniczych. Średnie wynagrodzenie miesięczne, łącznie z wypłatą z funduszu nagród, wyniosło 2 862 000 zł i jest o 64% wyższe niż w 1991 roku. W Wigierskim Parku Narodowym wyższe wykształcenie posiada 19 pracowników, w tym 3 stopień doktora. Średnie wykształcenie posiada 33 pracowników i 12 pracowników wykształcenie podstawowe, a są to pracownicy obsługi oraz strażnicy z długoletnim stażem pracy.
b) Gospodarstwo pomocnicze
Średnie zatrudnienie w 1992 roku wynosiło 23 etaty. Zatrudnionych jest 3 kierowców, 1 mechanik, 17 drwali i przeciętnie 2 robotników dorywczych zatrudnianych głównie przy zalesieniach i pielęgnacji upraw. Przeciętne wynagrodzenie miesięczne robotników, łącznie z wypłatą z funduszu nagród, wyniosło w 1992 roku 2 425 000 zł i wzrosło w stosunku do roku 1991 o 50%. 8 pracowników gospodarstwa pomocniczego posiada wykształcenie zawodowe o różnych kierunkach i 15 osób wykształcenie podstawowe.
9. Wypadki przy pracy
W 1992 roku miały miejsce dwa wypadki w drodze z pracy do domu (załącznik nr 14). Wypadkowi ulegli dwaj robotnicy leśni: jeden z O.O. Krzywe, drugi z O.O. Maćkowa Ruda. W tym samym roku dwie osoby przeszły kurs z zakresu jednoosobowej ścinki drzew. Jedna osoba odbyła kurs palaczy c.o. Dwie osoby uczestniczyły w podstawowym kursie bhp organizowanym przez RDLP w Białymstoku. Okresowe badania lekarskie przeszło 11 osób, w tym 9 pilarzy i 2 palaczy c.o. Wszyscy kierowcy Parku: etatowi i nieetatowi posiadają aktualne badania psychotechniczne.
10. Szkolenia
W 1992 roku pracownicy Parku brali udział w następujących szkoleniach:
VI. ZAGADNIENIA EKONOMICZNO-FINANSOWE
Z uwagi na prowadzenie przez gospodarstwo pomocnicze prac w wielu kierunkach (prowadzenie gospodarki ochronnej, finansowanie w znacznej części planu ochrony Parku, utrzymanie i remontowanie osad, sprzętu itp.) niezbędna jest dotacja z budżetu Państwa. W sferze budżetowej niezbędne są dotacje na inwestycje i dalsze zakupy inwestycyjne osad dla Służby Parku, remont ośrodka w Starym Folwarku na Muzeum WPN, zakup sprzętu komputerowego - 2 szt., pojazdów terenowych - 4 szt., wyposażenia pracowni naukowo-badawczej itd.).
Część opisową z wykonania budżetu i działalności gospodarstwa pomocniczego za 1992 rok przedstawiają tabele: 1. Budżet
a) Dochody budżetowe (w zł)
b) Wydatki budżetowe
2. Gospodarstwo pomocnicze
c) Wynik finansowy gospodarstwa pomocniczego
3. Zapasy
Produkty gotowe - jest to zapas drewna w lesie na dzień 31 grudnia 1992 roku, w ilości 226 m3 na wartość 36 819 000 zł.
4. Płace
Dochody w gospodarstwie pomocniczym zostały wykonane w 140%, w związku z czym zastosowana została podwyżka przekroczenia limitu wynagrodzeń osobowych w wysokości 20% do planu tj. 106 000 000 zł., zgodnie z Uchwałą nr 66/92 Rady Ministrów z dnia 22 czerwca 1992 roku.
5. Inwestycje i remonty kapitalne
VII. OMÓWIENIE DZIAŁALNOŚCI RADY PARKU
W 1992 roku odbyły się dwa posiedzenia Rady Naukowej Wigierskiego Parku Narodowego.
Pierwsze odbyło się 10 kwietnia i uczestniczyło w nim 11 członków Rady (65% składu osobowego) oraz zaproszeni goście (2 osoby).
Na posiedzeniu omówiono przebieg granic Parku i propozycje ich korekty, zagadnienia związane z wyznaczeniem strefy ochronnej Parku (otuliny) i strefy ochronnej zwierzyny w otulinie Parku, a ponadto członkowie Rady zapoznali się z projektem utworzenia nowych i powiększenia istniejących obszarów objętych ochroną ścisłą i postępami prac nad planem ochrony Parku. Rada wypowiedziała się też na temat projektu wprowadzenia przez Dyrektora Parku opłat za wstęp na teren Parku.
Rada Parku pozytywnie ustosunkowała się do korekty przebiegu granic Parku. Pozytywnie zaopiniowała też ideę wytyczenia stref ochronnych zwierzyny. Ustalenie przebiegu granic takiej strefy, zwłaszcza na terenach leśnych, powinno być jednak poprzedzone dokładnymi badaniami i ekspertyzami. Rada zaproponowała, aby następstwem utworzenia strefy ochronnej zwierzyny było wprowadzenie gospodarki łowieckiej z Parku do tej właśnie strefy ochronnej. W wyniku burzliwej dyskusji nad projektem nowej sieci obszarów objętych ochroną ścisłą Rada przychylnie ustosunkowała się do niego sugerując jednak pewne zmiany. Zmiany te dotyczą włączenia jeszcze większej powierzchni pod ochronę ścisłą, oraz udostępnienie niektórych z chronionych obiektów turystom.
Rada przychylnie zaopiniowała propozycję wprowadzenia opłat za wstęp na teren Parku. Poparła podział opłat za wstęp na wody i na szlaki lądowe, wysokość tych opłat oraz system rozprowadzania biletów wstępu.
Drugie posiedzenie Rady Parku odbyło się w dniach 22-23 października. Uczestniczyło w nim 7 członków Rady (44%) i czterech gości zaproszonych. Tematem posiedzenia były sprawy związane z realizacją planu ochrony Parku, planem utworzenia stacji bazowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Turtulu, planem powołania rady konsultacyjnej ds. współpracy z samorządami oraz powołaniem p. Jerzego Zawadzkiego, przez Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa na stanowisko Dyrektora Krajowego Zarządu Parków Narodowych.
Rada, po zapoznaniu się z trudnościami w realizacji planu ochrony Parku, zwróciła uwagę na potrzebę szybkiego opracowania planu ogólnego. Plany szczegółowe będzie można wykonać w terminie późniejszym, kiedy będzie zakończone opracowanie do planu (zlecone przez KZPN). Za bardzo interesujący Rada uznała projekt utworzenia Stacji Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego. Udział Parku przy powstawaniu takiej stacji powinien jednak ograniczyć się do pomocy merytorycznej i finansowej.
Rada wyraziła pozytywną opinię o planach gospodarczych Parku na lata 1993-1995, oraz o programie rozwoju ruchu turystycznego i edukacji ekologicznej. Rada również poparła propozycję utworzenia Ośrodka Przyrodniczej Turystyki Kwalifikowanej w Bryzglu, Ośrodka dydaktyczno-muzealnego w Starym Folwarku i Terenowej Stacji Naukowej nad Zatoką Słupiańską. W ośrodkach tych będą realizowane programy naukowe Parku i instytucji współpracujących z Parkiem.
Rada przychylając się do propozycji p. prof. E. Symonides (Głównego Specjalisty ds. Naukowych w KZPN) wybrała ze swego grona komisję do oceny pracowników naukowych w Parku. Ocenie podlegały dwie osoby: mgr inż. Dorota Zawadzka i dr Lech Krzysztofiak. Po zapoznaniu się z dorobkiem obu pracowników komisja dokonała ich oceny. Komisja oceniła wysoko Lecha Krzysztofiaka, natomiast Dorota Zawadzka uzyskała ocenę mierną i komisja zaproponowała ponowną ocenę p. Zawadzkiej w rok po powrocie do pracy (obecnie przebywa na urlopie wychowawczym).
Za bardzo cenną inicjatywę ze strony Parku Rada uznała ideę utworzenia rady konsultacyjnej ds. współpracy z samorządami. Rada Parku wyraziła swoje oburzenie trybem powołania p. Jerzego Zawadzkiego na stanowisko Dyrektora KZPN. Stwierdziła jednocześnie, że p. Zawadzki nie ma odpowiednich kwalifikacji ani doświadczenia do pełnienia takiej funkcji. Przewodniczący Rady, prof. R. Dzięciołowski wystosował do Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa protest w tej sprawie.
Dyrekcja Wigierskiego Parku Narodowego biorąc pod uwagę opinie i zalecenia Rady Parku podjęła wiele działań mających na celu usprawnienie funkcjonowania Rady Parku. Opinie Rady wykorzystane były m. innymi przy pracach nad realizacją planu ochrony Parku, tworzeniu założeń do planu ochrony zwierzyny oraz powołaniu rady konsultacyjnej. Zgodnie z sugestiami Rady powiększono obszary objęte ochroną ścisłą, włączając do nich cenne drzewostany w południowej części Parku.
VIII. OMÓWIENIE PRZEPROWADZONYCH KONTROLI
1. Kontrole zewnętrzne
W 1992 roku w Wigierskim Parku Narodowym przeprowadzono następujące kontrole:
2. Kontrole wewnętrzne
IX. WSPÓŁPRACA Z WŁADZAMI I INNYMI ORGANIZACJAMI W KRAJU I ZA GRANICĄ
W 1992 roku Wigierski Park Narodowy współpracował między innymi z:
X. WNIOSKI
|