Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ...

Analiza działalności Wigierskiego Parku Narodowego w roku 1998

Spis treści  

Strona główna WPN-u

   

1. WSTĘP

  

  

Wzorem lat poprzednich opracowano analizę za kolejny rok działalności Parku. Zawarty w niej opis działań Wigierskiego Parku Narodowego jest z konieczności skróconym obrazem naszej pracy realizowanej pomyślnie przy współpracy z Krajowym Zarządem Parków Narodowych, przy istotnym wsparciu finansowym Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz fundacji EKOFUNDUSZ z Warszawy.

Rok 1998 był dziewiątym rokiem działalności Wigierskiego Parku Narodowego. Od chwili utworzenia do 31.12.1998 roku realizowane były wszystkie zadania Parku wynikające z jego statutu. Z uwagi na fakt braku Planu Ochrony Wigierskiego Parku Narodowego, i w tym roku funkcjonowanie Parku oparte było na wiedzy i doświadczeniu służb terenowych oraz Dyrekcji Parku. Działając bez tak ważnego dokumentu, konieczna była szczególna ostrożność przy podejmowaniu decyzji. Jak wskazywały przeprowadzane kontrole i inspekcje istotnych błędów nie popełniliśmy. Wszelkie zalecenia były analizowane tak, aby w dalszej działalności wykorzystać płynące z nich wnioski.

W okresie tym korzystaliśmy z opinii Rady Naukowej Wigierskiego Parku Narodowego zarówno na posiedzeniach plenarnych jak i przez konsultacje z poszczególnymi członkami rady. Uzyskiwana w ten sposób wiedza była bardzo pomocna w bieżącej realizacji działań i przy pracach nad Planem Ochrony Parku.

  

  

1.1. Podział administracyjny

  

Wigierski Park Narodowy wykonuje swoje zadania statutowe w oparciu o podział organizacyjny wprowadzony w 1996 roku. Wygląda on następująco: Park dzieli się na dwa obręby ochronne: Obręb Ochronny Wigry, Obręb Ochronny Maćkowa Ruda oraz Wydzielony Wodny Obwód Ochronny Wigry.

  

W Obrębie Ochronnym Wigry funkcjonowało 5 Obwodów Ochronnych, mianowicie:

  • Obwód Ochronny Lipniak - powierzchnia zarządzana przez WPN - 899,92 ha
  • Obwód Ochronny Krzywe - powierzchnia zarządzana przez WPN - 954,34 ha
  • Obwód Ochronny Leszczewek - powierzchnia zarządzana przez WPN - 867,48 ha
  • Obwód Ochronny Gawarzec - powierzchnia zarządzana przez WPN - 903,55 ha
  • Obwód Ochronny Słupie - powierzchnia zarządzana przez WPN - 975,23 ha

Obręb Ochronny Maćkowa Ruda składał się także z 5 Obwodów Ochronnych, mianowicie:

  • Obwód Ochronny Powały - powierzchnia zarządzana przez WPN - 596,91 ha
  • Obwód Ochronny Krusznik - powierzchnia zarządzana przez WPN - 1087,62 ha
  • Obwód Ochronny Lipowe - powierzchnia zarządzana przez WPN - 1011,72 ha
  • Obwód Ochronny Mikołajewo - powierzchnia zarządzana przez WPN - 1111,37 ha
  • Obwód Ochronny Wysoki Most - powierzchnia zarządzana przez WPN - 1133,84 ha

Wydzielony Wodny Obwód Ochronny Wigry funkcjonował w ramach następujących jezior:

  • Wigry - 2199,72 ha
  • Pierty - 237,53 ha
  • Białe - 101,50 ha
  • Długie - 79,90 ha
  • Krusznik - 26,71 ha
  • Muliczne - 25,64 ha
  • Leszczewek - 21,85 ha
  • Mulaczysko - 18,19 ha
  • Omułówek - 17,80 ha
  • Postaw - 15,77 ha
  • Okrągłe - 14,32 ha
  • Suchar Wielki - 11,50 ha
  • Królówek - 10,07 ha
  • Czarne k. Bryzgla - 7,64 ha
  • Białe k. Piert - 6,07 ha
  • Klonek - 5,02 ha
  • Czarne k. Gawrych Rudy - 2,79 ha

Powyższy podział administracyjny Wigierskiego Parku Narodowego wpływa korzystnie na jego funkcjonowanie. Średnia wielkość obwodu wynosiła w 1998 roku 954 ha. Taki podział umożliwia dokładne wykonywanie obowiązków służbowych przez leśniczych oraz pozostały personel.

  

  

1.2. Powierzchnia Parku

  

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Wigierskiego Parku Narodowego (Dz. U. Nr 24 poz. 124 z dnia 6 marca 1997 r.), powierzchnia Parku wynosi 15.085,49 ha. Wokół Parku utworzona jest strefa ochronna zwana otuliną o powierzchni 11.283,81 ha.

W załącznikach 1, 2, 3 do analizy przedstawiono zestawienia powierzchni Parku z wyszczególnieniem gruntów Skarbu Państwa oraz gruntów obcej własności według posiadanych rejestrów gruntów. Uwzględniono zmiany związane z prowadzonymi przez Park wykupami enklaw gruntów prywatnych położonych w naszych granicach.

  

  

1.3. Wykupy gruntów i budynków

  

W 1998 roku Wigierski Park Narodowy kontynuował rozpoczęte w 1996 roku wykupy gruntów własności prywatnej stanowiące cenne przyrodniczo enklawy. Wykupywane grunty położone są w rejonie rzeki Wiatrołuży i Maniówki, jeziora Białego k. Piert, kompleksu jezior Samle i Gałęziste, we wsi Krusznik nad jeziorem Wigry, Okrągłe oraz na polach wsi Rosochaty Róg. Całkowita powierzchnia gruntów wykupionych przez Park w roku 1998 wynosi 11,27 ha i według kategorii użytkowania przedstawia się następująco:

Łąki - 2,68 ha

Pastwiska - 0,19 ha

Lasy i gr. leśne- 8,06 ha

Nieużytki - 0,34 ha

  

Ze środków własnych wykupiliśmy 0,68 ha gruntów za kwotę 3032 zł. Wykup 10,59 ha (43 815 zł) był finansowany przez Fundację EKOFUNDUSZ w ramach projektu „Ochrona rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt Wigierskiego Parku Narodowego”, którego ostatni etap zrealizowano w 1998 r.

  

Wykupy były dokonywane na podstawie operatów szacowania nieruchomości sporządzonych przez rzeczoznawców z Firmy INTERTIM Suwałki, wyłonionej w drodze przetargu zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych. W oparciu o te wyceny prowadzono negocjacje w właścicielami gruntów i ustalano cenę sprzedaży nieruchomości.

  

W październiku 1998 r. złożono projekt na wykup gruntów prywatnych z Funduszu Phare za pośrednictwem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zaplanowano w nim do wykupu 148,30 ha gruntów położonych w dolinach rzek i na obrzeżach jezior w otoczeniu obszarów ochrony ścisłej (nad rzeką Wiatrołużą, Maniówką, Kamionką, jez. Okrągłe i Długie) oraz na wyspach jez. Wigry.

  

Wykupienie tych gruntów umożliwi zapewnienie jednolitej ochrony występującym tam cennym zespołom roślin i zwierząt. Większość działek stanowi małe enklawy, co znacznie utrudnia prowadzenie właściwych zabiegów ochronnych i jednolite zarządzanie całym obszarem.

  

Park aktualnie nie posiada własnych środków na wykupy gruntów, dlatego stara się o pozyskanie ich z innych źródeł, aby kontynuować rozpoczęte działania w tym zakresie w celu uzyskania pełnej kontroli nad zasobami przyrodniczo-kulturowymi Parku.

  

W roku 1998 Wigierski Park Narodowy nie dokonywał wykupu budynków.

  

  

1.4. Plan ochrony Wigierskiego Parku Narodowego

  

W 1998 roku były kontynuowane prace nad Planem Ochrony Wigierskiego Parku Narodowego. W dniu 02 lipca 1998 roku została podpisana z NFOŚiGW umowa dotacji na zadanie „Zakończenie prac nad projektem planu ochrony Wigierskiego Parku Narodowego”. Pozwoliło to na przyspieszenie, nieco spowolnionych w pierwszej połowie roku, prac nad poszczególnymi operatami. Dnia 17.07.1998 roku odbyło się drugie posiedzenie Komisji Konsultacyjnej d/s sporządzania planu ochrony Wigierskiego Parku Narodowego, zwanej w skrócie Komisją Planu.

  

W 1998 roku na realizację planu ochrony wydano 447.741,77 zł. W tym dotacja NFOŚiGW wynosiła 296.949,00 zł, dotacja budżetowa 56.153,00 zł i środki własne 94.639,77 zł. Od początku prac nad planem ochrony wydano 2.028.343,70 zł, co przy całkowitym koszcie 2.149.704,00 zł stanowi 94% realizacji zadania. Planuje się, że prace nad planem ochrony WPN zostaną zakończone do 30.10.1999 r.

  

Poniżej przedstawiamy zaawansowanie prac nad poszczególnymi operatami (stan na 31.12.1998 r.:

  

A. Operaty zakończone - odebrane przez WPN.

1. Operat ochrony ekosystemów i zasobów wodnych.

2. Operat ochrony ekosystemów leśnych (jako składowa operatu ekosystemów lądowych).

3. Operat ochrony flory.

4. Operat ochrony walorów kulturowych.

5. Operat ochrony przeciwpożarowej.

6. Mapa numeryczna Wigierskiego Parku Narodowego, ortofotomapa, fotointerpretacja i digitalizacja map glebowych.

  

B. Operaty zakończone - w trakcie opiniowania i korekty.

1. Operat ochrony zasobów i walorów przyrody nieożywionej i gleb.

2. Operat ochrony ekosystemów lądowych.

3. Operat ochrony fauny.

  

C. Operaty, które będą zakończone do końca czerwca 1999.

10. Operat ochrony zasobów i walorów krajobrazu.

11. Operat zagospodarowania przestrzennego.

12. Operat zagospodarowania turystycznego.

  

D. Operaty, które będą zakończone do końca września 1999.

13. Wytyczne do planów zagospodarowania przestrzennego gmin.

14. Operat generalny.

  

Tytuły operatów oraz terminy rozpoczęcia i zakończenia, planowane koszty i nazwiska wykonawców zostały przedstawione w tabeli 1.

  

  

Tabela 1. Układ operatów w Planie Ochrony Wigierskiego Parku Narodowego

  

TYTUŁ OPERATU

/ ZAKRES PRAC

TERMIN

REALIZACJI

KOSZT

OPERATU

WYKONAWCA

GŁÓWNY AUTOR

rozp.

zak.

Ogółem

w tym

NFOŚiGW

Operat generalny

I kw.

97

III kw.

99

119 800

119 100

UW w Warszawie

Wydział Geografii

i Studiów

Regionalnych

prof. dr hab.

Andrzej Richling

Operat ochrony zasobów

i walorów przyrody

nieożywionej i gleb

II kw.

97

IV kw.

98

47 000

47 000

UW w Warszawie

Wydział Geografii

i Studiów

Regionalnych

prof. dr hab.

Andrzej Richling

Operat ochrony zasobów

i ekosystemów wodnych

III kw.

95

IV kw.

98

68 000

13 000

Instytut Rybactwa

Śródlądowego

w Olsztynie

prof. Bogusław Zdanowski
Operat ochrony

ekosystemów lądowych

I kw.

90

IV kw.

98

944 654

149 900

BUL i GL

O/Białystok

BUL i GL

O/Warszawa

UW w Warszawie

NFOŚ w Warszawie

mgr inż. T. Łęczycki

dr J. Solon

Operat

ochrony gatunkowej

(flory i fauny)

I kw.

97

IV kw.

98

38 000

38 000

NFOŚ w Warszawie cz. florystyczna

dr Hanna Werblan-Jakubiec

cz. faunistyczna

prof. dr hab.

Roman Andrzejewski

Operat

ochrony krajobrazu

II kw.

96

II kw.

99

26 000

24 200

UW w Warszawie

Wydział Geografii

i Studiów

Regionalnych

prof. dr hab. Andrzej Richling

i dr Jerzy Solon

Operat ochrony

walorów kulturowych

II kw.

97

II kw.

98

13 000

3 000

Zespół autorski mgr Maciej Ambrosiewicz

mgr Jerzy Brzozowski

mgr Adam Żulpa

Operat

zagospodarowania

przestrzennego

III kw.

97

II kw.

99

70 000

30 000

Wojewódzkie Biuro

Planowania

Przestrzennego

w Suwałkach

mgr inż. arch.

Agnieszka

Wojtych-Kowalewska

Operat

zagospodarowania

turystycznego

II kw.

97

II kw.

99

15 000

15 000

AWF Poznań

Katedra Geografii

i Turyzmu

dr Maciej Pietrzak
Operat ochrony

przeciwpożarowej

plan.

I kw.

98

IV kw.

98

4 000

4 000

Wigierski

Park Narodowy

mgr inż. Piotr Pieczyński
Wytyczne

do planów przestrzennego

zagospodarowania gmin

plan.

II kw.

98

III kw.

99

8 000

8 000

Wojewódzkie Biuro

Planowania

Przestrzennego

w Suwałkach

mgr inż. arch.

Agnieszka

Wojtych-Kowalewska

Opracowanie

mapy numerycznej Parku,

ortofotomapa,

fotointerpretacja

I. kw.

96

IV kw.

97

415 700

0

InterTim Suwałki mgr inż. Ludmiła Pietrzak
RAZEM* 1 769 154

451 200

*kwota ta stanowi koszt wykonania ww. operatów. Nie obejmuje jednak pozostałych kosztów takich jak:

1. Zespół Generalnego Projektanta Planu,

2. Wyposażenie w sprzęt do obsługi planu ochrony,

3. Recenzje, opinie konsultacje.

  

Razem z tymi kosztami wydatki na plan ochrony zamykają się kwotą 2.149.704 zł, w tym dotacja z NFOŚiGW 501.200 zł.

  

  

  

1.5. Plany zagospodarowania przestrzennego, operat urządzeniowy

  

  

1.5.1. Plany zagospodarowania przestrzennego

  

W zakresie realizacji, aktualizacji i modernizacji planów zagospodarowania przestrzennego gmin Wigierski Park Narodowy przygotował i przesłał do gminy Suwałki i gminy Krasnopol zalecenia do rozpoczętego „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy”. Przesłane przez park zalecenia wynikały z przepisów ustawy z dnia 16 października 1991 roku o ochronie przyrody oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 6 marca 1997 roku w sprawie Wigierskiego Parku Narodowego a dotyczyły sposobu zachowania się na terenie parku narodowego. Przesłano też zalecenia szczegółowe dotyczące kompleksowego rozwiązania gospodarki wodno ściekowej; zasad kształtowania osadnictwa obejmujących sposób realizacji nowej zabudowy kolonijnej; zalecanych form obiektów realizowanych na terenie parku i otuliny; zasad organizacji turystyki oraz zalecenia dotyczące realizowania infrastruktury technicznej. Park przesłał również do gmin zestawienie własnych potrzeb inwestycyjnych. Wystosowane do wójtów gmin zalecenia zostały poparte i zaakceptowane przez Radę Naukową Parku.

  

  

1.5.2. Operat urządzeniowy

  

Dnia 16.10.1998 roku Wigierski Park Narodowy otrzymał komplet materiałów składających się na operat ochrony ekosystemów leśnych. Działania ochronne w ekosystemach leśnych przewidziane do wykonania w 1999 roku są zgodne z zapisami tego operatu.

  

  

  

1.6. Kronika Parku

  

Kronika Wigierskiego Parku Narodowego prowadzona jest na bieżąco. Opracowanie kroniki za 1998 rok będzie zakończone do końca marca br.

 

 

 

1.7. Bibliografia

  

Dokonano uzupełnień wcześniej przygotowanego pierwszego tomu bibliografii Parku (do 1997 roku włącznie). Opracowanie wymaga jeszcze przeprowadzenia korekty merytorycznej i dołączenia spisu map tematycznych dotyczących Parku. Po ostatecznej korekcie opracowanie przekazane zostanie do druku w czasopiśmie „Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody”.

  

  

  

1.8. Łączność

  

Zgodnie z decyzją PAR w Olsztynie, nr 15/M/A/96 z dnia 02.09 1996 r., Wigierski Park Narodowy wykorzystywał w 1998 roku trzy kanały:

1. 48,12500 MHz.

2. 45,75000 MHz.

3. 45,7750 MHz - uzgodniony z Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Białymstoku, uruchamiany w przypadkach alarmowych.

  

Wszystkie osady zamieszkiwane przez pracowników Służby Parku posiadały łączność przewodową i bezprzewodową. Według stanu na dzień 31.12 1998 r. w sieci rrl pracowało łącznie 17 stacji bazowych, 20 stacji przewoźnych i 48 stacji nasobnych. Radiotelefony wyposażone w klawiaturę DTMF, umożliwiającą tonowy wybór numeru posiadały możliwość łączenia się z siecią telefoniczną.

  

W najbliższych latach planowana jest rozbudowa sieci rrl o następujące elementy:

  • optymalna liczba kanałów - 6,
  • pierwszy kanał (obecny) i drugi zaprogramowany dla stacji bazowych,
  • trzeci kanał dla łączności lokalnej (głównie radiotelefony nasobne),
  • czwarty dla Straży Parku,
  • piąty (obecnie drugi) dla łączności z sąsiednimi nadleśnictwami,
  • szósty dla stacji retransmisyjnych.

Wigierski Park Narodowy planuje również uzupełnić obecną sieć rrl o sieć przywoławczą. Osoby funkcyjne, związane z ochroną przeciwpożarową w parku powinny zostać wyposażone w pagery - spowoduje to, że będą one w zasięgu dyspozycyjności.

  

Przewiduje się również budowę trzech stacji przekaźnikowych, które wyeliminują większość obecnie pojawiających się zakłóceń, głównie powodowanych przez:

  • zróżnicowaną konfigurację terenu, powodującą załamywanie się sygnału nadawczego i jego osłabianie,
  • dużą ilość radiotelefonów powodujących przegęszczenie w sieci i w konsekwencji zakłócenia,
  • konieczność nadawania z dużych odległości.

Sprawy łączności bezprzewodowej realizowane były w oparciu o Regulamin organizacyjny sieci łączności radiokomunikacji ruchomej lądowej Wigierskiego Parku Narodowego z dnia 01.12.1996 roku.

  

  

  

1.9. Przejmowanie nieruchomości Skarbu Państwa

  

W dniu 3 lutego 1998 r. na podstawie decyzji Kierownika Urzędu Rejonowego w Suwałkach, Wigierski Park Narodowy przejął w zarząd grunty Skarbu Państwa, stanowiące udziały Państwowego Funduszu Ziemi w sześciu nieruchomościach położonych na terenie obrębów ewidencyjnych: Nowa Wieś i Burdeniszki. Ogólna powierzchnia tych gruntów wynosi 8,20 ha, a udziały PFZ stanowią od 1/6 do 1/2 ich części (3,10 ha).

Ponadto przejęto w zarząd działkę nr 21 o pow. 0,02 ha w obrębie ewidencyjnym Burdeniszki, przylegającą bezpośrednio do gruntów WPN, co pozwoliło na uczytelnienie granicy Parku w tym miejscu.

  

  

  

1.10. Powiększanie Parku

  

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie Wigierskiego Parku Narodowego z dnia 6 marca 1997 r. (Dz. U. Nr 24 poz. 124) powierzchnia Parku wynosi 15 085,49 ha i w 1998 r. nie uległa zmianie, ponieważ Park nie dokonywał wykupów gruntów poza swoimi granicami.

Zmieniła się natomiast struktura własności gruntów w związku z prowadzonymi wykupami i przejmowaniem nieruchomości Skarbu Państwa, co szczegółowo przedstawiają załączniki nr 1, 2, 3 do analizy.

  

  

  

Dalej »