5. ANALIZA I OCENA DZIAŁALNOŚCI OCHRONNEJ   c.d.

5.2. Ochrona ekosystemów nieleśnych lądowych

W celu ochrony nieleśnych ekosystemów lądowych, polegającej na zaprzestaniu ich użytkowania, WPN w 1998 roku wykupił:

Łąki - 2,68 ha

Pastwiska - 0,19 ha

Nieużytki - 0,34 ha

RAZEM - 3,21 ha

Wykup był dofinansowany przez Fundację EKOFUNDUSZ w ramach projektu „Ochrona rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i zwierząt Wigierskiego Parku Narodowego”, którego ostatni etap zrealizowano w 1998 r.

5.2.1. Grunty rolne

Powierzchnia gruntów rolnych na terenie Parku wynosi 2228,84 ha co stanowi 14,8% całkowitej jego powierzchni (załącznik nr 1.). W tym grunty orne zajmują 11,2% powierzchni Parku (1681,61 ha) z czego 174,11 ha znajduje się w zarządzie Parku, a 1507,5 ha jest własnością prywatną.

Łąki i pastwiska obejmują 536,08 ha powierzchni Parku (3,5%): 96,80 ha znajduje się w zarządzie Parku, a 439,28 ha to własność prywatna. Szczegółowe zestawienie z podziałem na gminy i rodzaj własności przedstawiono w załączniku nr 3.

W formie deputatów użytkowano 52,15 ha gruntów, w tym 37,75 ha gruntów ornych i 14,40 ha łąk i pastwisk. Miejscowym rolnikom wydzierżawiono 40,12 ha gruntów ornych oraz 15,11 ha łąk i pastwisk (łącznie 55,23 ha).

Na potrzeby Parku w ramach zespołów rolnych użytkowano 29,72 ha, z tego 13,52 ha wykorzystano pod zasiewy owsa, żyta i rzepaku, a na łąkach o powierzchni 16,20 ha wykonywano koszenie.

Zabiegi w zespołach upraw rolnych prowadzone są w celu utrzymania gruntów w odpowiedniej kulturze, zapewnienia materiału siewnego na poletka zaporowe, ograniczenia postępowania sukcesji roślinności drzewiastej i krzewów, a także stworzenia bazy pokarmowej dla zwierzyny w okresie nasilenia szkód przez nią wyrządzanych.

W 13 gospodarstwach rolnych jest realizowany program „Analiza techniczno- ekonomiczna celowości realizacji programu rolno- środowiskowego w Europie Środkowej. Program pilotażowy w obszarze Zielonych Płuc Polski”. Ma on za zadanie ocenę sytuacji gospodarstw rolnych gdyby obowiązywały zasady dofinansowania rolnictwa zawarte w dyrektywie nr 2078 Unii Europejskiej z 30.07.1992 r. (D.U. Wspólnot Europejskich nr L/215/92).

5.3. Ochrona ekosystemów wodnych

Spośród 17 jezior wchodzących w skład wydzielonego wodnego obwodu ochronnego Wigry ochronę czynną wykonywano w 7 jeziorach o łącznej powierzchni 2537,34 ha. Ochrona pozostałych 10 jezior o powierzchni 264,35 ha polegała na nadzorowaniu zakazu korzystania z tych wód.

Czynną ochronę wykonywano poprzez:

1. Zarybienia wybranych wód:

a) gatunkami zagrożonymi skutkami eutrofizacji (sielawa i sieja)

b) rybami drapieżnymi (szczupak, sum) w celu zwiększania ich liczebności i wzmacniania w ten sposób efektów biomanipulacji.

2. Odłowy rybacko-wędkarskie:

a) ryb o krótkim cyklu życiowym w celu zapobiegania wtórnemu zanieczyszczeniu jezior przez snące ryby (sielawa)

b) ryb karpiowatych w celu kontrolowania ich liczebności na odpowiednio niskim poziomie (ukleja, płoć, leszcz)

c) odłowy w celu pozyskania tarlaków do wychowu materiału zarybieniowego (sielawy, siei i szczupaka)

d) odłowy ryb migrujących poza obszar WPN (węgorz).

3. Zwalczanie przestępstw i wykroczeń przeciwko przepisom z zakresu ochrony przyrody.

5.3.1. Zarybienia

W 1998 r. dokonano następujących zarybień wód WPN:

• jezioro Wigry
  16 900 000 szt. wylęgu sielawy - w dniach 30.03.-15.04.,
  800 000 szt. wylęgu siei - w dniach 01.04.-15.04.,
  1 500 000 szt. wylęgu szczupaka - w dniach 27.04.-06.05.,
  1450 szt. narybku jesiennego suma - w dniu 30.09.
• jezioro Pierty
  2 000 000 szt. wylęgu sielawy - w dniach 08.04.-09.04.,
  100 000 szt. wylęgu siei - w dniach 08.04-09.04.,
  200 000 szt. wylęgu szczupaka - w dniu 07.05.
• jeziora: Kusznik, Omułówek, Mulaczysko, Leszczewek
   po 20 000 szt. wylęgu szczupaka - w dniach 06.04.-07.04.

Materiał zarybieniowy sielawy (18 900 000 szt.), siei (900 000 szt.) i szczupaka (1 410 000 szt.) uzyskano we własnej wylęgarni z pozyskanej jesienią przez brygadę rybacką WPN ikry sielawy i siei w ilości odpowiednio: 132 i 19,25 litra oraz pozyskanej wiosną ikry szczupaka w ilości 37,25 litra. Narybek suma został zakupiony w Doświadczalnym Ośrodku Zarybieniowym Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Giżycku.

Podobnie jak w latach poprzednich WPN świadczył usługi wylęgarnicze inkubując we własnej wylęgarni ikrę sielawy, siei i szczupaka powierzoną przez rybackich użytkowników wód z terenu Suwalszczyzny. Z powierzonej jesienią 1997 roku przez 2 rybackich użytkowników jezior ikry sielawy i siei uzyskano wiosną 1998 r. 3 312 000 szt. wylęgu sielawy i 312 500 szt. wylęgu siei.

Ponadto, z powierzonej wiosną 1998 roku przez 7 podmiotów dzierżawiących jeziora zapłodnionej ikry szczupaka wyprodukowano 750 000 szt. wylęgu. Za inkubację ikry WPN przejął 50% otrzymanego wylęgu czyli 375 000 szt.

W 1998 roku sumaryczna ilość wyprodukowanego materiału zarybieniowego w szt. wyniosła:

• wylęg sielawy - 22 212 000
• wylęg siei - 1 212 500
• wylęg szczupaka - 2 160 000

5.3.2. Odłowy

a) Odłowy regulacyjne wykonywano w 4 jeziorach (Wigry, Pierty, Leszczewek, Postaw). W jeziorze Wigry do odłowów użyto rybackiego sprzętu ciągnionego (przywłoka), biernego oplatającego (wontony sielawowe, siejowe), biernego klatkowego (żaki, kozaki, mieroże, przestawa węgorzowa), w pozostałych jeziorach odłowy wykonywano przywłoką. Dane dotyczące czynnej ochrony ichtiofauny w poszczególnych jeziorach zawarte są w załączniku nr 13.
W listopadzie w jeziorze Wigry wykonano odłowy wontonami sielawowymi i siejowymi w celu odłowu tarlaków sielawy i siei. W ich wyniku uzyskano 312,25 litrów ikry sielawy oraz 39,25 litra ikry siei. Uzyskany wiosną 1999 materiał zarybieniowy posłuży do zarybień wód Parku.

b) Odłowy wędkarskie. Poprzez przepisy regulaminu amatorskiego połowu ryb w wybranych wodach WPN presja połowowa kierowana jest na gatunki karpiowate. Gatunki zagrożone wyginięciem i ekologicznie ważne jak: troć jeziorowa, szczupak, sum, sieja chronione są regulaminem poprzez całkowite lub częściowe wyłączenie ich z połowów, poprzez szczegółowe określenie okresu, miejsc i dozwolonych metod połowu.

W 1998 roku udostępnionych do wędkowania było 5 jezior tzn. Wigry, Pierty, Leszczewek, Omułówek, Mulaczysko. Całkowitym zakazem połowu objęte były 4 gatunki, tzn. troć jeziorowa, pstrąg potokowy, sum, sieja. W 1998 roku WPN dopuścił w jeziorze Wigry ograniczony połów szczupaka. Ponadto, biorąc pod uwagę konieczność przeciwdziałania przeżyźnieniu wód wprowadzono zakaz używania do połowu ryb wszelkich zanęt.

W 1998 roku sprzedano następujące ilości poszczególnych kategorii licencji wędkarskich:

• licencje roczne - 171
• licencje półroczne - 551
• licencje dwumiesięczne - 8
• licencje miesięczne - 69
• licencje dwutygodniowe - 242
• licencje tygodniowe - 279
• licencje dzienne - 2731
  RAZEM - 4051

5.3.3. Ochrona wód przed kłusownictwem

Pracownicy wydzielonego wodnego obwodu ochronnego Wigry patrolowali wody Parku w celu zwalczania przestępstw i wykroczeń przeciwko przepisom dot. ochrony przyrody. W ich trakcie pouczano wędkarzy w zakresie przestrzegania regulaminu wędkarskiego, zatrzymano kilkakrotnie kłusowniczy sprzęt rybacki, głównie różnego rodzaju wontony. W przypadku gdy zatrzymany sprzęt rybacki był w dobrym stanie, po przeróbkach i odpowiednim, zgodnym z przepisami oznakowaniu przeznaczano go do wykorzystania przez służby WPN do wykonywania odłowów. W 1998 roku Straż Parku znalazła i zebrała z wody 108 sztuk różnego rodzaju sieci zastawionych przez kłusowników. Kłusowników „na gorącym uczynku” nie udało się ująć. Sieci zostały zniszczone czego dowodem są protokoły zniszczenia.

5.3.4. Inna działalność

1. W dniach 22.06.-26.06.1998 r. przeprowadzono na jeziorze Wigry przy współudziale pracowników Instytutu Rybactwa Śródlądowego odłowy kontrolne pod kątem wstępnej oceny zabiegu restytucji troci jeziorowej do wód WPN. W ich trakcie złowiono trzy egzemplarze troci, w tym jedną o masie prawie 3 kg. Wyniki odłowów, a także obserwacje prowadzone nad trocią jeziorową od momentu pierwszych zarybień pozwalają przypuszczać, iż gatunek ten w jeziorze Wigry znajduje dogodne warunki bytowania, jednak jego liczebność uzależniona jest od realizowanych zarybień.

2. W dniach 01.09.04.09.1998 r. przeprowadzono odłowy kontrolne w jeziorze Białe Wigierskie pod kątem uzupełnienia wiedzy odnośnie stanu populacji siei. W odłowach uczestniczyli pracownicy Pracowni Rybactwa Jeziorowego IRŚ w Giżycku, Katedry Rybactwa Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie oraz Wigierskiego Parku Narodowego. Odłowy wykonano przy użyciu wontonów oraz słępów o rozmiarach oczek zapewniających złowienie różnych klas wielkości ryb. W odłowach stwierdzono występowanie: szczupaka (B, DS), okonia (B, DS, M.), lina (D), miętusa (DS, M.), płoci (S, M.), wzdręgi (S), sielawy, stynki. Nie zanotowano ani jednego osobnika siei. Biorąc pod uwagę przeprowadzane wcześniej odłowy kontrolne, w których także nie potwierdzono występowania siei można stwierdzić, iż gatunek ten w jeziorze Białe Wigierskie praktycznie wyginął.

3. W dniach 25.08-27.08.1998 r. oraz 22.09.24.09.1998 r. przeprowadzono w jeziorze Gałęzistym, przy współudziale Pracowni Rybactwa Jeziorowego w Giżycku, odłowy kontrolno - regulacyjne raków. Potwierdzono występowanie dwóch gatunków, tzn. raka szlachetnego i pręgowatego. Złowione raki szlachetne, po wykonaniu odpowiednich pomiarów, zostały wpuszczone w miejscu złowienia, raki pręgowate, jako gatunek obcy, zostały usunięte z jeziora.

4. W ramach kontynuacji zabiegu restytucji raka szlachetnego w wodach WPN w dniu 01.09.1998 r. wpuszczono ponownie do jeziora Gałęzistego 600 sztuk wyrośniętych raków (pierwsze zaraczanie miało miejsce w 1997 r.). Zabieg ten miał na celu wzmocnienie populacji raka szlachetnego współbytującego z rakiem pręgowatym.

5. Z końcem roku WPN podpisał umowę z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie na dofinansowanie części zadania „Renaturalizacja zespołów ichtiofauny w wybranych ekosystemach wodnych Wigierskiego Parku Narodowego - modernizacja wylęgarni ryb” na kwotę 641 270,00 zł. WPN uzyskał również zapewnienie fundacji EKOFUNDUSZ na dofinansowanie tego zadania kwotą 700 300,00 zł. Pierwsze prace modernizacyjne podjęte zostały w IV kwartale 1998 roku, zakończenie całego przedsięwzięcia planowane jest na III kwartał 1999 r.

5.4. Analiza stanu BHP

1. Struktura zatrudnienia:

• całkowita liczba zatrudnionych - 97 osób
• gospodarstwo pomocnicze - 31 osób
• budżet - 66 osób
• kobiety - 21
• młodociani - 0

2. Wypadki przy pracy:

W 1998 roku miał miejsce 1 wypadek przy pracy:

• W dniu 17 lutego 1998 roku wypadkowi przy pracy uległ Pan Romuald Topolski zatrudniony w Wigierskim Parku Narodowym na stanowisku konserwatora.
  Okoliczności wypadku: Poszkodowany wraz z dwoma innymi robotnikami wykonywał prace porządkowe w pomieszczeniach magazynowych WPN. Praca zlecona przez bezpośredniego przełożonego polegała na usunięciu zniszczonego i zużytego sprzętu sanitarnego z pomieszczeń magazynowych.
  W trakcie wynoszenia metalowej wanny, pan Topolski szedł tyłem jako pierwszy. Podczas przenoszenia wanny przez otwór drzwiowy wanna uderzyła go w lewe kolano i przycisnęła je do futryny drzwiowej. Skutki zaistniałego wypadku poszkodowany zaczął odczuwać po kilku dniach i 25.02.1998 roku zgłosił się do lekarza, gdzie stwierdzono skręcenie kolana.
  Łączna liczba dni zwolnienia lekarskiego z tytułu wypadków przy pracy wyniosła 125. W opisywanym wyżej przypadku komisja lekarska orzekła pięć procent uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego (wg orzeczenia lekarza orzecznika z dn. 5 sierpnia 1998 roku).
  W związku z zaistniałym wypadkiem wypłacono jednorazowe odszkodowanie z tytułu orzeczonego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 1420,50zł

3. Wypadki w drodze z domu do pracy i z pracy do domu:

W 1998 roku miały miejsce 2 wypadki w drodze do pracy i z pracy.

• W dniu 11 listopada 1998 roku wypadkowi w drodze z pracy do domu uległ Pan Biziewski Witold zatrudniony w Wigierskim Parku Narodowym na stanowisku drwala - motorniczego
  Okoliczności wypadku: Poszkodowany pan Biziewski po zakończeniu pracy podczas zaprzęgania sań został kopnięty przez konia w klatkę piersiową. W wyniku wypadku doznał złamania żebra.
  Liczba dni zwolnienia lekarskiego - 25 dni.
• W dniu 19 listopada 1998 roku wypadkowi w drodze z pracy do domu uległa Pani Halina Cichocka zatrudniona w Wigierskim Parku Narodowym na stanowisku St. Księgowej.
  Okoliczności wypadku: Poszkodowana po zakończonej pracy udała się autobusem komunikacji miejskiej do domu. W trakcie wysiadania z autobusu na przystanku docelowym poślizgnęła się na oblodzonym chodniku i upadając uderzyła lewą ręką o podłoże. W wyniku uderzenia doznała pęknięcia kości nadgarstka. Poszkodowana w chwili obecnej przebywa na zwolnieniu lekarskim.

4. Choroby zawodowe:

W 1998 roku nie stwierdzono chorób zawodowych.

5. Ochrona zdrowia:

W ciągu roku skierowano na badania okresowe 37 pracowników budżetowych oraz 17 gospodarstwa pomocniczego Wigierskiego Parku Narodowego. Prowadzono badania kontrolne w przypadku zwolnień lekarskich powyżej 30 dni oraz badania wstępne nowo zatrudnianych pracowników. Wg stanu na dzień 31 grudnia 1998 roku wszyscy pracownicy Wigierskiego Parku Narodowego posiadali aktualne zaświadczenia lekarskie stwierdzające możliwość wykonywania zawodu. W jednym przypadku na wniosek lekarza uprawnionego do badań profilaktycznych przeniesiono pracownika zatrudnionego na stanowisku drwala-motorniczego do wykonywania lżejszych prac jako robotnik gospodarczy.

6. Szkolenia bhp:

W 1998 roku zorganizowano i przeprowadzono szkolenia okresowe z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy dla następujących grup pracowniczych:

• pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych - 17 osób
• pracownicy nadzoru - 1 osoba

Jednocześnie prowadzono instruktaż ogólny i stanowiskowy dla pracowników nowo zatrudnianych.

7. Zagrożenia czynnikami szkodliwymi:

W Wigierskim Parku Narodowym, ze względu na specyfikę prowadzonej działalności występują następujące zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi dla zdrowia:

• hałas - stolarz, drwal-motorniczy - 9 osób
• wibracja - drwal-motorniczy - 8 osób
• nadmierne obciążenie fizyczne - drwal - motorniczy - 8 osób
• stały kontakt z wodą - rybacy - 5 osób
• monitory ekranowe - pracownicy obsługujący komputery - 22 osoby*
• maszyny szczególnie niebezpieczne - stolarz, drwal-motorniczy - 9 osób
• odczynniki chemiczne i trucizny - pracownicy laboratorium - 2 osoby
• zagrożenie chorobami przenoszonymi przez kleszcze - pracownicy terenowi, pracownicy nadzoru inżynieryjnego, pracownicy Ośrodka Edukacji Środowiskowej, pracownicy Pracowni Naukowo - Badawczej.
  
  * informacja ta wynika z liczby posiadanych komputerów, jednakże liczba ich użytkowników jest wyższa i wynosi 35 osób.

8. Profilaktyka:

W związku z istniejącymi zagrożeniami pracowników ze strony ww. czynników szkodliwych i niebezpiecznych, w Wigierskim Parku Narodowym prowadzone były następujące działania profilaktyczne w celu ograniczenia stopnia zagrożenia:

• wydawanie posiłków profilaktycznych pracownikom uprawnionym do ich otrzymywania
• dostarczanie napojów chłodzących w okresie letnim oraz napojów ciepłych w okresie zimowym (pracownicy przygotowują posiłki i ciepłe napoje we własnym zakresie z dostarczonych przez zakład produktów)
• wydawanie wg bieżących potrzeb odzieży ochronnej i roboczej oraz obuwia roboczego w oparciu o przyjęte Zarządzeniem nr 11/97 Dyrektora Wigierskiego Parku Narodowego z dnia 11.06.1997 roku normy przydziału odzieży ochronnej i roboczej dla poszczególnych stanowisk.
• wydawanie pracownikom środków czystości w oparciu o Zarządzenie nr 17/97 Dyrektora WPN z dnia 19.09.1997 roku
• terminowe prowadzenie badań lekarskich
• prowadzenie szkoleń z zakresu bhp
• prowadzenie kontroli w terenie w ramach przeglądu stanowisk pracy
• bieżące omawianie zagadnień z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy na posiedzeniach Komisji d/s bhp w Wigierskim Parku Narodowym

Plan zamierzeń w zakresie poprawy stanu bhp na 1999 rok:

1. Przeprowadzenie wiosennego i jesiennego przeglądu stanowisk pracy

2. Szkolenie podstawowe i okresowe z zakresu bhp:

• pracownicy zatrudnieni na stanowiskach kierowniczych - 3 osoby
• pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych - 16 osób
• pracownicy administracji terenowej - 6 osób
• pracownicy Straży Parku - 2 osoby
• pracownicy biurowi - 2 osoby
• prowadzenie instruktażu ogólnego i stanowiskowego dla pracowników nowo zatrudnianych i zmieniających stanowiska pracy.

3. Badania profilaktyczne:

• wstępne dla pracowników nowo zatrudnianych
• kontrolne w przypadku zwolnień lekarskich powyżej 30dni
• okresowe dla pracowników gospodarstwa pomocniczego - 13 osób
• okresowe dla pracowników budżetowych - 15 osób

4. Okresowe kontrole wewnętrzne prowadzone w obwodach ochronnych przez służbę bhp.

5. Zakup odzieży ochronnej i roboczej oraz wyposażanie w nią pracowników WPN.

6. Szczepienia ochronne pracowników przeciw kleszczowemu zapaleniu opon mózgowych.

7. Wykonywanie innych zadań związanych z obowiązkami pracodawcy i służby bhp w zakładzie pracy.

5.5. Ochrona przed szkodnictwem

Głównym zagrożeniem dla prawidłowej działalności WPN są przestępstwa i wykroczenia polegające przede wszystkim na:

• zaborze mienia (kradzież drewna ze sztapli lub jego wyręb i kradzież)
• kłusownictwie na zwierzynę łowną (wnykarstwo, polowania bez zezwolenia)
• kłusownictwie rybackim (nielegalne połowy sieciami, prądem elektrycznym, polowania z kuszą, ościeniem, połów wędką bez ważnej licencji)
• „dzika turystyka” i biwakowanie w miejscach niedozwolonych

W celu ochrony Wigierskiego Parku Narodowego przed szkodnictwem na jego terenie działa Straż Parku. Na początku 1998 w Straży Wigierskiego Parku Narodowego zatrudnionych było sześć osób - Komendant Straży Parku plus pięciu funkcjonariuszy Straży Parku. Od października stan etatowy wynosi 7 osób. Pracownicy ci wyposażeni są w krótką broń palną (pistolety typu P-83), ręczne miotacze gazu, pistolety gazowe oraz indywidualne środki łączności (radiotelefony noszone Motorola P-200). Ponadto Straż Parku posiada do swojej dyspozycji trzy samochody terenowe: Suzuki SAMURAI i 2 Łady NIVA, z czego jedną zakupiono dla WPN ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w miesiącu listopadzie 1998 r. Samochody wyposażone są w radiotelefony przewoźne. Ponadto Straż dysponuje łodzią motorową i wiosłową przystosowaną do pływania z przyczepnym silnikiem zaburtowym. Do zaspokojenia potrzeb technicznych Straży niezbędna jest konieczność zakupu silnika spalinowego (ekologicznego) o mocy ok. 25 KM do łodzi będącej na wyposażeniu Straży oraz echosondy przenośnej z możliwością montażu na pokładzie łodzi motorowej. Zachodzi również potrzeba posiadania przez Straż Parku częstotliwości operacyjnej, niedostępnej dla innych służb Parku.

Zadaniami Straży Parku Narodowego są:

• ochrona mienia (drzewostanów parku, zwierzyny, ichtiofauny) poprzez zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie kradzieży drewna oraz kłusownictwa,
• utrzymywanie ustalonego porządku i kontrola przestrzegania przepisów porządkowych,
• informowanie o nieprawidłowościach z zakresu ochrony krajobrazu (poprzez natychmiastowe meldunki o naruszaniu naturalnego krajobrazu Parku),
• ochrona przeciwpożarowa Parku (poprzez patrole w okresie zagrożenia pożarowego).
• istotnym obowiązkiem Straży Parku jest udział w wypełnianiu statutowych obowiązków w zakresie edukacji i informacji turystycznej. Prowadzone są szkolenia i strażnicy podnoszą swoje kwalifikacje co umożliwi prawidłową i fachową realizację tych zadań. Dwie osoby ukończyły Technikum Leśne a jedna ukończyła kurs przewodników Wigierskiego Parku Narodowego

W 1998 r. funkcjonariusze Straży Parku przeszli przeszkolenie zorganizowane w maju przez Białowieski Park Narodowy i w październiku przez Bieszczadzki Park Narodowy. Szkolenia obejmowały program z zakresu przedmiotów prawnych, zawodowych leśnych, pomocy przedlekarskiej, wyszkolenia strzeleckiego i technik interwencyjnych oraz prawa o ruchu drogowym i zasad stosowania środków łączności jak również nauki jazdy konnej.

Dotychczasowe działanie Straży Parku jest prawidłowe i zgodne z obowiązującymi przepisami. Opracowywane miesięczne plany pracy Straży Parku w zakresie ochrony mienia zakładają penetrację całego obszaru WPN oraz patrole ze szczególnym uwzględnieniem newralgicznych miejsc w różnych porach doby. W wyniku tych działań, a szczególnie patroli łodziami po akwenach WPN w różnych porach doby, znaleziono i zebrano z wody 108 sztuk różnego rodzaju sieci zastawionych przez kłusowników. Kłusowników „na gorącym uczynku” nie udało się ująć. Wszystkie sieci zostały zniszczone, czego dowodem są protokoły zniszczenia.

Z przeprowadzonej analizy zagrożeń i przyczyn ich powstania wynika, że w aktualnie istniejących warunkach całkowita eliminacja przestępstw i wykroczeń jest praktycznie niemożliwa, natomiast wydaje się możliwe zmniejszenie ilości i częstotliwości ich występowania. Osiągnąć to można przy dużym zaangażowaniu wszystkich Służb Parku, polegającym na systematycznym i bardzo częstym patrolowaniu terenu ze szczególnym uwzględnieniem miejsc i obszarów newralgicznych. Powinno to utrudnić w znacznym stopniu nielegalny wyrąb i kradzież drewna jak również wszelkiego rodzaju kłusownictwo, niekontrolowaną turystykę, powstawanie „dzikich” biwakowisk i campingów oraz w znacznym stopniu zapobiegać powstawaniu zagrożeń pożarowych. Działalność kontrolna Straży Parku została także omówiona w Punkcie 8.2.- kontrole wewnętrzne, a wyniki tej działalności przedstawione są w załączniku Nr 18.

5.6. Infrastruktura gospodarcza

1. W maju podłączono budynek Dyrekcji WPN w Krzywem do kolektora ściekowego, zbudowanego przez Urząd Gminy w Suwałkach, przy pomocy środków finansowych uzyskanych przez Park z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ścieki z Parku i całej miejscowości Krzywe płyną teraz do oczyszczalni miejskiej w Suwałkach.
2. Uporządkowano zaplecze magazynowe w osadzie „Nadleśnictwo” w Maćkowej Rudzie wraz z modernizacją budynku garażowego i remontem ogrodzenia.
3. Wykonano drewniane ogrodzenia osad Słupie i Królówek.
4. W sierpniu i listopadzie przeprowadzono prace modernizacyjne w osadach:
   - Gawarzec i Leszczewek (wymiana okien na energooszczędne z PCV, instalacja c.o. i częściowe ocieplenie budynku w osadzie Gawarzec),
   - Bryzgiel (modernizacja wnętrza budynku i oszalowanie drewnem północnej ściany).
5. W listopadzie rozpoczęto modernizację osady Samle II
6. W osadach Krzywe i Lipowe zainstalowano nowoczesne bardzo wydajne kotły c.o. opalane drewnem.
7. Budynek administracyjno- mieszkalny w Krzywem oraz osady Krzywe i Samle II zostały przyłączone do wodociągów wiejskich.
8. Rozpoczęto prace modernizacyjne przy wylęgarni ryb w miejscowości Tartak. W pierwszym etapie prac nastąpi przebudowa jazu na rzece Piertówka.

5.7. Zatrudnienie i wynagrodzenia

W roku 1998 stan zatrudnienia był taki jak w roku 1997. Na dzień 31.12.1998 przedstawiał się on następująco:

• w budżecie 66 etatów
• w gospodarstwie pomocniczym 31 etatów

W okresie czerwiec - październik, w ramach umowy z Rejonowym Biurem Pracy w Suwałkach w sprawie organizacji robót publicznych, zatrudnionych było 24 osób przy pracach interwencyjnych. Wynagrodzenie i składki na ubezpieczenia społeczne tej grupy pracowników refundował Rejonowy Urząd Pracy. Pracownicy ci wykonywali prace związane z remontem dróg, konserwacją urządzeń turystycznych i hodowlą lasu w Obrębie Ochronnym Wigry.

W 1998 roku w Wigierskim Parku Narodowym średnia płaca (łącznie z „trzynastką”) wniosła:

• w budżecie 1436,50 PLN
• w gospodarstwie pomocniczym 876,90 PLN

W porównaniu z rokiem 1997 wzrosła odpowiednio 20% w budżecie oraz 10% w gospodarstwie pomocniczym.

Wszystkie ruchome składniki wynagrodzenia, takie jak umundurowanie, ekwiwalenty za deputaty, nagrody jubileuszowe i odprawy były w pełni realizowane na bieżąco.

Większość prac związanych z ochroną ekosystemów lądowych była wykonywana przez wynajęte do tego celu Zakłady Usług Leśnych. Wykonawcy ci zostali wyłonieni w drodze zastosowania przepisów Ustawy o zamówieniach publicznych. W 1998 roku na terenie Parku pracowało 13 Zakładów Usług Leśnych łącznie średnio 100 osób.

5.7.1. Szkolenia

Pracownicy Wigierskiego Parku Narodowego, oprócz uczestnictwa w kursach i szkoleniach podwyższają również swoje kwalifikacje i wykształcenie w innych systemach kształcenia. W systemie studiów zaocznych kształci się jeden pracownik, a jeden uzyskał tytuł inżyniera leśnika. Również w systemie zaocznym 3 pracowników ukończyło Technikum Leśne w Białowieży, uzyskując tytuł technika leśnika. Jedna pracownica ukończyła Podyplomowe Studia Socjologii Wsi „Rozwój terenów wiejskich w perspektywie integracji z Unią Europejską”, finansowane z funduszu FAPA. Dyrektor ukończył Podyplomowe Studium Integracji Europejskiej i Współpracy Transgranicznej, w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Jeden pracownik ukończył Podyplomowe Studium Ochrony Parków Narodowych. Rozmiar i tematykę szkoleń prowadzonych w 1998 roku dla pracowników Wigierskiego Parku Narodowego przedstawia poniższa tabela.

Tabela 3. Szkolenia w 1998 roku

Dalej »