5. ANALIZA I OCENA DZIAŁALNOŚCI PRZYRODNICZEJ I OCHRONNEJ   c.d.

5.7. Ochrona przed szkodnictwem

Głównym zagrożeniem dla substancji przyrodniczej i mienia Wigierskiego Parku Narodowego oraz jego prawidłowej działalności są przestępstwa i wykroczenia polegające głównie na :

• Zaborze mienia (kradzież drewna ze sztapli lub jego wyręb i kradzież)
• Kłusownictwie zwierzyny łownej (wnykarstwo)
• Kłusownictwie rybackim (nielegalne połowy sieciami, prądem elektrycznym, połów wędką bez ważnej licencji)
• "dzika turystyka" i biwakowanie w miejscach niedozwolonych

W celu ochrony Wigierskiego Parku Narodowego przed szkodnictwem na jego terenie działa Straż Parku w obsadzie 7 osób. Straż Parku wyposażona jest w broń palną krótką (pistolety O-83), ręczne miotacze gazu, pistolety gazowe oraz indywidualne środki łączności (radiotelefony noszone Motorola P-200 – 7 szt. ). Straż Parku dysponuje 3 samochodami terenowymi Łada NIVA. Samochody te wyposażone są radiotelefony przewoźne. Ponadto Straż Parku posiada łódź motorową oraz wiosłową przystosowaną do pływania z przyczepnym silnikiem zaburtowym. Celem uzyskania szybkich połączeń z Policją, Strażą Pożarną i Pogotowiem Ratunkowym Straż Parku wyposażona została w telefony komórkowe.

Do zadań Straży Parku Narodowego należy:

• ochrona mienia (drzewostanów Parku, zwierzyny i ichtiofauny) przez zwalczanie przestępstw i wykroczeń w zakresie kradzieży drewna i kłusownictwa,
• utrzymywanie ustalonego porządku oraz kontrola przestrzegania prawa i przepisów porządkowych na terenie Parku,
• informowanie o nieprawidłowościach z zakresu ochrony krajobrazu w formie pisemnych meldunków składanych Dyrektorowi Parku,
• ochrona przeciwpożarowa Parku przez patrolowanie o zwiększonej częstotliwości obszarów leśnych w okresie zagrożenia przeciwpożarowego,
• udział w wypełnianiu obowiązków z zakresie edukacji i informacji turystycznej.

W 2000 roku funkcjonariusze Straży Parku przeszli szkolenie doskonalące w zakresie obrony cywilnej oraz zapoznani zostali z instrukcją alarmową w sprawie postępowania w przypadku zgłoszenia lub stwierdzenia faktu podłożenia ładunku wybuchowego w obiekcie.

Dotychczasowe działanie Straży Parku jest prawidłowe i zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Opracowywane miesięczne plany pracy Straży Parku w zakresie ochrony mienia, zakładają penetrację całego obszaru Wigierskiego Parku Narodowego. Są to patrole samochodowe i piesze oraz patrole łodzią motorową i wiosłową po akwenach i ciekach wodnych WPN, ze szczególnym uwzględnieniem newralgicznych miejsc w różnych porach doby.

W wyniku tych działań znaleziono i podjęto głównie z jeziora Wigry

• 201 szt. sieci zastawionych przez kłusowników
• 14 szt. żaków
• 12 szt. sznurów
• 23 szt. wędek żywcowych - samołówek (okres zimy)

Ponadto ujęto na gorącym uczynku kłusowników:

• łowiących w jeziorze rezerwatowym przy użyciu prądu - 2 osoby
• łowiących siecią - 2 osoby
• łowiącego wędką w okresie ochronnym – 1 osobę

W wyniku kontroli samochodu osoby podejrzanej o zamiar popełnienia przestępstwa znaleziono w bagażniku samochodu sieci na które właściciel samochodu nie posiadał zezwolenia. Sieci odebrano i zabezpieczono.

Dzięki szybkiemu działaniu Straży Parku i dobrej współpracy z Policją, w zabudowaniach mieszkańca wsi Krusznik znaleziono sieci skradzione rybakom WPN.

W miesiącach letnich (od czerwca do września) w weekendy regularnie miały miejsce wspólne patrole z Policją. W ramach współpracy z Policją (Komenda Miejska Policji w Suwałkach, Komendy Powiatowe w Augustowie i Sejnach), funkcjonariusze Straży Parku odbyli wspólnie z funkcjonariuszami z tych Komend 33 patrole. W trakcie tych patroli:

- ujawniono 82 wykroczenia

- nałożono 26 mandatów karnych

- pouczono 76 osób

- wylegitymowano 102 osoby

- przeprowadzono 9 interwencji

- skontrolowano 37 placówek wypoczynku, miejsc biwakowych i kąpielisk

- skontrolowano 17 jednostek pływających i 50 wędkarzy.

Współdziałanie Straży Parku z Policją polegało na wspólnych patrolach zmotoryzowanych i pieszych po drogach, szlakach turystycznych i terenie WPN oraz łodzią motorową po jeziorze Wigry. Patrole po lądzie odbywały się w szczególności w miejscach zbiorowego wypoczynku, tj. w miejscowościach: Gawrych Ruda, Stary Folwark, Bryzgiel, Wigry, Czerwony Krzyż, Rosochaty Róg, Krusznik i Krzywe. Celem tych wspólnych służb było zapobieganie kradzieżom drewna, kłusownictwu, oraz zapobieganie naruszeniom przepisów dotyczących ochrony przyrody. W ramach współpracy na bieżąco dokonywano wymiany informacji o zagrożeniach i możliwości zapobiegania oraz przeciwdziałania tym zagrożeniom. Współpraca układała się dobrze i przyczyniła się do ujawnienia wielu wykroczeń oraz polepszenia stanu bezpieczeństwa na terenie Wigierskiego Parku Narodowego.

Za nieprzestrzeganie przepisów o ochronie przyrody w sytuacjach szczególnego ich naruszenia ukarano 26 osób mandatami karnymi na ogólną sumę 825,00 złotych.

Wnioski

• Z przeprowadzonej analizy zagrożeń i przyczyn ich powstawania wynika, że w aktualnie istniejących warunkach całkowita eliminacja przestępstw i wykroczeń jest praktycznie niemożliwa. Natomiast możliwe wydaje się zmniejszenie ich ilości i częstotliwości, dzięki zaangażowaniu wszystkich Służb Parku. Polega to na systematycznym i częstym patrolowaniu terenu WPN, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc i obszarów newralgicznych najbardziej narażonych na zabór mienia i kłusownictwo, oraz dziką niekontrolowaną turystykę.

• Do pełnego zaspokojenia potrzeb Straży Parku niezbędny jest zakup silnika spalinowego (ekologicznego) o mocy 5 KM oraz echosondy przenośnej z możliwością jej montażu na pokładzie łodzi motorowej. Zachodzi również konieczność przydzielenia Straży Parku częstotliwości operacyjnej, niedostępnej dla innych służb Parku.

5.8. Infrastruktura gospodarcza

W ramach działalności sekcji remontowo - budowlanej w minionym roku wykonano następujące prace:

1. Zakończono realizowaną przy udziale środków funduszu Phare oraz Ekofunduszu inwestycję pod nazwą „Turystyka aktywna na obszarze Wigierskiego Parku Narodowego”, w trakcie której wybudowano dwie platformy obserwacyjne w miejscowościach Wiatrołuża i Nowa Wieś, kładkę długości 390 m, umożliwiającą swobodne przejście przez podmokłe tereny doliny rzeki Czarna Hańcza, zagospodarowano zadaszone miejsce edukacji i wypoczynku we wsi Krzywe. Na trasach turystycznych i w wyeksponowanych miejscach ustawiono kilkadziesiąt tablic informacyjnych i drogowskazów. Ponadto w ramach zadania przeprowadzono modernizację budynku leśniczówki Gawarzec, w którym min. zainstalowano pompę ciepła i oczyszczalnię ścieków oraz zaadaptowano na stajnię znajdujący się obok budynek inwentarski. Inwestycja trwała od września roku 1999 do czerwca roku 2000.

2. W miesiącach sierpień – październik zakończono rozpoczęty w roku ubiegłym remont kapitalny budynku mieszkalnego – dwurodzinnego przy wylęgarni ryb w miejscowości Tartak. Wymieniono pokrycia dachu i przeprowadzono remont mieszkań.

3. W miesiącach sierpień- grudzień przeprowadzono gruntowny remont leśniczówki Leszczewek, w tym m. in. wymieniono pokrycia dachu, ocieplono i oszalowano ściany zewnętrzne budynku, wyremontowano mieszkanie i wykonano kancelarię leśniczego. Zagospodarowano także poddasze budynku, wykonując tu dwa pokoje gościnne z węzłem sanitarno – kuchennym.

4. Od września do grudnia zrealizowano współfinansowaną przez NFOŚiGW inwestycję polegającą na instalacji nowego źródła ciepła w budynku Dyrekcji Parku w Krzywym. W trakcie tego zadania zainstalowano pompę ciepła Hibernatus o mocy 132 kW oraz baterię kolektorów słonecznych. Kotłownia została wyposażona w nowoczesną automatykę, umożliwiającą automatyczne dostosowanie ilości wytwarzanego ciepła do aktualnego zapotrzebowania budynku.

5. W czwartym kwartale rozpoczęto intensywne prace remontowe w wielu budynkach. Remonty objęły niżej wymienione obiekty:

   5.1 Królówek - budynek leśniczówki. Ocieplenie budynku wymiana okien i pokrycia dachu. Rozpoczęto modernizację poddasza z zamiarem wykonania tam pokoi gościnnych.

   5.2 Bryzgiel - budynek leśniczówki. Wymiana pokrycia dachu, ocieplenie i oszalowanie oraz zagospodarowanie poddasza z zamiarem wykonania pokoi gościnnych w budynku leśniczówki. Wymieniono ogrodzenie osady i oszalowano budynek gospodarczy.

   5.3 Stodoła przy miejscu edukacji i wypoczynku w Krzywym. Doprowadzono wodę z wodociągu, wymieniono pokrycie dachu, we wnętrzu budynku wydzielono pomieszczenie do przygotowania posiłków i trzy kabiny sanitarne, w tym jedną przystosowaną do potrzeb niepełnosprawnych.

   5.4 Leśniczówka w miejscowości Krzywe - ocieplono stropy i podłogi mieszkania leśniczego oraz kancelarii, wykonano okładziny podłogowe z płytek terrakoty. Oczyszczono i zaimpregnowano deski elewacji budynku.

   5.5 Budynek Dyrekcji Parku Krzywe - przeprowadzono remonty pokoi gościnnych i dwóch mieszkań. W trakcie remontu wymieniono okładziny podłogowe, osprzęt, sanitarny, wyszpachlowano i pomalowano ściany. Do pokoi gościnnych zostały zakupione nowe meble.

   5.6 Leśniczówka Sobolewo II - Budynek odzyskany w roku 2000 od obcego lokatora. Prace remontowe objęły oczyszczenie i wymalowanie ścian i podłóg mieszkania oraz niżej wymienione roboty zewnętrzne - wymiana okien, ocieplenie i oszalowanie deskami ścian budynku wraz z podbudową fundamentów. Przed wejściem do budynku wyremontowano ganek osłaniający drzwi. Wykonano nowe ogrodzenie osady.

   5.7 Leśniczówka Krusznik - wykonanie okładzin podłogowych na parterze budynku, wymiana okien oraz remont ganku przed wejściem do budynku.

   5. 8 Leśniczówka Mikołajewo – wyremontowano ganek przed wejściem do budynku.

   5. 9 Czerwony Folwark 10 - Budynek ocieplono styropianem i wykonano elewację metodą lekką, wymieniono pokrycie dachu.

   5.10 Leśniczówka Wysoki Most - wymiana okien, ocieplenie i oszalowanie deskami ścian zewnętrznych budynku mieszkalnego. Naprawa poszycia ścian i wrót budynków gospodarczych.

   5.11 Leśniczówka Lipowe - wymiana okien, modernizacja łazienki.

   5.12 Leśniczówka Samle II - wymiana okien, ocieplenie i oszalowanie deskami ścian zewnętrznych budynku mieszkalnego, wykonanie instalacji centralnego ogrzewania.

   5.13 Hydrofornia Krzywe - Budynek ocieplono styropianem. Z wnętrza usunięto wyposażenie hydroforni i przystosowano budynek na potrzeby magazynu sprzętu p. poż. i garaż dla nowo zakupionego samochodu.

   5.14 Leśniczówka Buda Ruska - wymieniono pokrycie dachu, wykonano instalację centralnego ogrzewania oraz przeprowadzono remont bieżący mieszkania

   5.15 Wykonano wodociąg lokalny w miejscowości Czerwony Folwark

   5.16 Ze względu na obniżenie się zwierciadła wody pogłębiono metodą wiertniczą studnie przy budynkach: Sobolewo I i II, Krusznik, Lipowe, Wysoki Most, Maćkowa Ruda „ nadleśnictwo”, Mikołajewo, Budzisko.

   5.18 Rozebrano 6 domków turystycznych na terenie Ośrodka Edukacyjnego Słupie ze względu na ich zły stan techniczny

Poniżej przedstawiono tabelaryczne zestawienie kosztów wyżej omówionych prac.

Tabela 14. Zestawienie kosztów remontów w 2000 roku (zł)

5.9. Zatrudnienie, wynagrodzenia, szkolenia

Zatrudnienie, wynagrodzenia

W roku 2000 przeciętne zatrudnienie w Wigierskim Parku Narodowym wynosiło 99 etatów, w tym:

• 66 etatów w,,budżecie’’,
• 33 etaty w gospodarstwie pomocniczym

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne brutto w 2000 roku wynosiło:

• 1.912  zł w,,budżecie’’
• 1.296 zł w gospodarstwie pomocniczym

Wszystkie ruchome składniki wynagrodzenia, takie jak umundurowanie i nagrody jubileuszowe zostały w pełni zrealizowane.

Prace z zakresu ochrony ekosystemów lądowych w większości są wykonywane przez wyłonione w drodze przetargu Zakłady Usług Leśnych.

W 2000 roku pracowało 8 Zakładów Usług Leśnych zatrudniających około 100 osób w okresie pielęgnacji upraw.

Szkolenia

Tematykę szkoleń, seminariów i konferencji, w których uczestniczyli pracownicy WPN, przedstawia poniższa tabela.

Tabela 15. Szkolenia i doskonalenie zawodowe pracowników WPN w 2000 roku:

^* liczba uczestników – dotyczy nie wszystkich uczestników, tylko pracowników WPN

Dalej »