3.5 Działalność edukacyjna

Katarzyna Łukowska, Wiesława Malinowska

Dział Edukacji realizował zadania w 2006 roku na podstawie przyjętego Planu pracy na rok 2006. Wydarzenia edukacyjne miały różny charakter. Były to programy edukacyjne, kampanie, akcje, imprezy, warsztaty, zajęcia terenowe i stacjonarne. Różnorodność zadań edukacyjnych realizowanych w roku 2006 wymagała aktywnego wsparcia Działu Edukacji przez inne komórki organizacyjne parku oraz służby terenowe. Przedsięwzięcia edukacyjne były rejestrowane w formularzu ewidencji aktywnych form edukacji. Zarejestrowano 64 wydarzeń edukacyjnych. Uczestniczyło w nich 11 859 osób.

Tabela 19. Liczba osób uczestniczących w aktywnych wydarzeniach edukacyjnych w 2006 r.

W 2006 roku prowadzono następujące działania edukacyjne:

1. Zajęcia stacjonarne i terenowe w Ośrodku Edukacji Środowiskowej (OEŚ) nad Zatoką Słupiańską jeziora Wigry oraz na ścieżkach edukacyjnych i w siedzibie parku w Krzywem

Zajęcia w OEŚ odbywały się wyłącznie w sezonie letnim ze względu na brak systemu grzewczego w budynku. Ośrodek działał od maja do października włącznie. Z zajęć na terenie ośrodka i ścieżki Jeziora skorzystały 302 osoby. Były to grupy zorganizowane z różnych stron Polski, a także ze szkół lokalnych. Przeprowadzono 33 godziny zajęć terenowych dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Program zajęć w Ośrodku obejmował tematy ze zbioru scenariuszy Po ścieżkach edukacyjnych Wigierskiego Parku Narodowego. Oprócz zajęć terenowych prowadzono również zajęcia laboratoryjne, wykorzystując profesjonalny sprzęt badawczy (mikroskopy stereoskopowe, lupy binokularne) i zestawy laboratoryjne do badania chemizmu wody.

2. Współpraca ze szkołami różnych szczebli kształcenia w zakresie prowadzenia zajęć, prelekcji i organizacji imprez

Kontynuowano współpracę ze szkołami, w których rozpoczęto cykliczne spotkania tematyczne związane na przykład z porami roku. Przy realizacji programów dotowanych z zewnątrz a prowadzonych dzięki współpracy z samorządami lokalnymi oraz organizacjami pozarządowymi kontynuowana były działania ze szkołami podstawowymi i gimnazjami z terenu WPN i jego otuliny. W ramach realizacji cyklicznej imprezy Europejskiego Tygodnia Lasów we współpracę zaangażowanych było 15 szkół ponadgimnazjalnych z terenu trzech powiatów: augustowskiego, sejneńskiego, suwalskiego oraz z miasta Suwałki.

Ponadto w szkołach z terenu WPN i otuliny kontynuowano cykl prelekcji na temat zagadnień poruszanych w wydawanym przez WPN czasopiśmie dla dzieci Wigierek. Tzw. „Spotkania z Wigierkiem” odbyły się w SP w Nowej Wsi, SP w Starym Folwarku i SP w Maćkowej Rudzie. Pracownicy pionu edukacji aktywnie uczestniczyli w wydarzeniach i imprezach szkolnych, odpowiadając tym samym na liczne zaproszenia. Ponadto w ciągu całego roku do rozmaitych placówek oświatowych dostarczano wydawnictwa własne i pozyskane z innych ośrodków.

3. Programy edukacyjne

Program edukacji regionalnej

Od 2000 roku w Wigierskim Parku Narodowym jest realizowany program edukacji regionalnej z zakresu przywracania dawnych, tradycyjnych zawodów. Zajęcia praktyczne, prowadzone przez wykwalifikowanych instruktorów uzupełniane były z teorią – prelekcjami na temat dziedzictwa kulturowego Suwalszczyzny. Zajęcia te były realizowane wspólnie z Zespołem do spraw udostępnienia parku.

Od października 2005 do końca czerwca 2006 roku trwały zajęcia pod hasłem „Uczymy się czerpać z dziedzictwa kulturowego Suwalszczyzny”. Ich realizacja była możliwa dzięki dotacji Fundacji Wspomagania Wsi i wspólnemu projektowi realizowanemu ze Stowarzyszeniem KSOP ZPP. Warsztaty rzeźbiarskie prowadzone były przez instruktorów – rzeźbiarzy ludowych i pracowników WPN, w czasie których uczniowie poznawali techniki rzeźbienia drewna. W trakcie cyklicznych zajęć (48 godzin zajęciowych) grupa 120 osób (uczniów lokalnych szkół, ich rodziców i innych mieszkańców parku) mogła przypomnieć, poznać i zdobyć nowe umiejętności związane z obróbką drewna. Można było nauczyć się wykonywania tradycyjnych przedmiotów z drewna – łyżek, kopaniek (prostokątnych misek), klumpi (drewnianych chodaków) i zabawek. Wykonane prace wzbogaciły wystawę etnograficzną WPN w Krzywem. W SP w Maćkowej Rudzie zorganizowano pokaz kręcenia bata tradycyjną metodą w wykonaniu Rajmonta Milewskiego – jednej z nielicznych osób, znających jeszcze tę dawną technikę Ten temat również był realizowany wspólnie z Zespołem do spraw udostępnienia parku.

Prowadzono także zajęcia ceramiczne z użyciem koła garncarskiego (stanowiącego własność Stowarzyszenia KSOP ZPP) i zajęcia tkackie, gdzie poznawano umiejętność wykonywania tradycyjnej plecionki. Z tej oferty edukacyjnej skorzystało 458 osób, byli to uczniowie wszystkich szczebli kształcenia oraz osoby dorosłe.

Program edukacji ekologicznej pt. „Program Ekozespołów” dla przedszkolaków uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich.

W 2006 roku kontynuowano współpracę ze szkołami zaangażowanymi w realizację Programu Ekozespołów. W roku szkolnym 2005/2006 do programu przystąpiło 300 uczniów skupionych w 48 ekozespołach z 13 szkół i 1 przedszkola. Wzięły one udział w konkursie pod tytułem „Nasze działania na rzecz Ziemi – czyli ekozespoły w naszej szkole”. Łącznie w Programie Ekozespołów w roku 2006 wzięło udział około 1000 osób. Instruktorzy wraz z uczniami przeprowadzili wiele działań zmierzających do poprawy stanu środowiska – zarówno w swoich gospodarstwach domowych, na terenie szkoły i poza nią. Działania w ramach programu obejmowały: pomiary w gospodarstwach domowych zużycia wody, energii, gazu i wytwarzanych odpadów, wdrażanie planów oszczędnościowych, organizowanie kampanii informacyjnych dotyczących rozwiązywania wybranych problemów ekologicznych w szkołach, wsiach i gminach. Komisja konkursowa oceniła prace wykonane przez poszczególne zespoły i wytypowała najlepsze, które zostały zgłoszone do konkursu ogólnopolskiego. Nagrody w konkursie ufundował WFOŚiGW w Białymstoku. Pod koniec października przeprowadzono także warsztaty dla nauczycieli zainteresowanych wprowadzaniem „Programu ekozespołów”. Tegoroczna edycja warsztatów przeznaczona była dla nauczycieli przedszkoli i szkół podstawowych. Park, jako lokalny koordynator programu przekazał wszystkim instruktorom i uczestnikom materiały dydaktyczne – poradniki, podręczniki, ankiety, plakaty, biuletyny, które zostały wydane przez Fundację GAP Polska w Warszawie.

Program zachowania różnorodności biologicznej w przydomowych i szkolnych ogrodach

Wraz z końcem roku 2005 zainicjowano program „Dary natury” i jego projekt dla szkół z terenu parku i otuliny pt. „Pamiętajmy o ogrodach, czyli piękno przydomowych i szkolnych ogródków”. Celem programu była popularyzacja wiedzy o znaczeniu rodzimych gatunków roślin uprawianych w wiejskich ogródkach (często już zapomnianych), sposobach pielęgnacji i potrzebie ich ochrony i zachowania dla przyszłych pokoleń; stworzenia nowych perspektyw rozwoju wsi poprzez wykorzystanie istniejących możliwości bogactwa zasobów przyrodniczych i tradycji (stworzenie oferty na sprzedaż w postaci zestawu tradycyjnych nasion i sadzonek roślin do ogrodów, złożonych z dawnych, rodzimych gatunków roślin, stworzenie produktu markowego); popularyzacja idei poszanowania i wzbogacania obszarów zieleni w terenie zurbanizowanym. Odbiorcami programu byli uczniowie szkół z terenu parku i otuliny, nauczyciele, mieszkańcy naszych wsi oraz turyści indywidualni i grupy zorganizowane odwiedzające park. W programie przewidziano następujące działania: spotkania i prelekcje dla mieszkańców wsi z terenu parku, spotkania i prelekcje dla uczniów lokalnych szkół. Utworzono ogródki edukacyjne przy siedzibie WPN pt. „Dary Natury” oraz 4 ogródki przyszkolne z dawnymi gatunkami roślin ozdobnych przy szkołach podstawowych w Maćkowej Rudzie, Nowej Wsi i zespołach szkół w Płocicznie Tartak i Przebrodzie. Ogródki zostały ogrodzone i wyposażone w tabliczki informacyjne. Opracowano karty pracy do realizacji zajęć edukacyjnych związanych ze ścieżką „Dary Natury”. Wydano również publikację „Tradycyjne ogródki wiejskie”, prowadzono warsztaty, prelekcje i prezentacje dotyczące ochrony różnorodności świata roślin. W trakcie imprezy plenerowej podsumowującej projekt zostały wręczone nagrody za udział w konkursie i za wykonanie najładniejszego ogródka przyszkolnego. Program był realizowany wspólnie z Zespołem do spraw udostępnienia parku, we współpracy ze Stowarzyszeniem KSOPZPP, które pozyskało na ten cel środki od Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce oraz dzięki wsparciu finansowemu NFOŚiGW.

Na początku grudnia w siedzibie Wigierskiego Parku Narodowego zostały zorganizowane dwudniowe warsztaty dla nauczycieli i mieszkańców z terenu parku i jego otuliny. W pierwszym dniu w warsztatach wzięli udział zaproszeni mieszkańcy z terenu parku. W drugim dniu warsztatów byli to nauczyciele ze szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu parku, jego otuliny oraz ze szkół współpracujących z Wigierskim Parkiem Narodowym. Osobami prowadzącymi byli pracownicy WPN i Ogrodu Botanicznego - Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie z siedzibą w Powsinie. W warsztatach wzięło udział w 79 osób (w tym 26-osobowa grupa nauczycieli i 53-osobowa grupa mieszkańców). Wszyscy uczestnicy otrzymali materiały edukacyjne zawierające ofertę edukacyjną na rok 2007 oraz materiały promujące ścieżkę edukacyjną „Dary natury”. Uczestnicy zostali poinformowani, że utworzenie ścieżki edukacyjnej „Dary Natury” oraz prowadzone warsztaty zostały sfinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

4. Warsztaty

Warsztaty dla nauczycieli

We wrześniu 2006 roku Wigierski Park Narodowy przystąpił do realizacji programu „Czym skorupka za młodu nasiąknie, czyli jak pokochać przyrodę, żeby ona pokochała nas”. Jest to autorski program edukacji ekologicznej, opracowany przez Gorczański Park Narodowy, a wdrażany na obszarach chronionych w całej Polsce. Celem programu jest budzenie i rozwijanie wrażliwości na piękno przyrody, zdobywanie i doskonalenie umiejętności obserwowania i analizowania zjawisk przyrodniczych, kształtowanie pozytywnych więzi ze środowiskiem przyrodniczym i odpowiedzialności za jego stan, tworzenie więzi z regionem – „małą ojczyzną”, kształtowanie proekologicznych postaw i nawyków, w szczególności zaangażowania w aktywne formy ochrony przyrody we własnym otoczeniu. Wdrażanie programu było związane z przeprowadzeniem cyklu warsztatów dla nauczycieli. W warsztatach wzięli udział nauczyciele z placówek edukacyjnych zainteresowanych wprowadzeniem programu. Podczas warsztatów zaprezentowano pakiety dydaktyczne służące realizacji programu, ćwiczenia aktywizujące uczniów oraz wybrane scenariusze zajęć. Uczestniczyło w nich 25 nauczycieli nauczania początkowego. Warsztaty będą kontynuowane w roku 2007.

Warsztaty dla uczniów

W kwietniu w szkołach z terenu parku i otuliny, przeprowadzono cykl prelekcji na temat świadomych wyborów konsumenckich pod tytułem „Zielone Zakupy”. Uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów dowiedzieli się m.in. jakimi kryteriami powinni kierować się przy wyborze towarów podczas zakupów, jaką rolę odgrywa reklama, jaki jest podział oznakowań na opakowaniach oraz co to jest recykling i jak segregować odpady. Warsztaty odbyły się dzięki współpracy z Fundacją Zielonych Płuc Polski.

5. Imprezy i akcje

Dzień Ziemi

Tegoroczne obchody Dnia Ziemi w Wigierskim Parku Narodowym zorganizowano 21 kwietnia. W ramach obchodów przygotowano rajd rowerowy, warsztaty z leśnikami, warsztaty rzeźbiarskie, gry i zabawy ruchowe na plaży oraz gry terenowe na orientację. Zainteresowane osoby mogły zwiedzić wystawę przyrodniczą, etnograficzną, obejrzeć ciekawe filmy. Zorganizowano również pokaz krycia dachu tradycyjną metodą – czyli wiórem. W imprezie wzięło udział około 500 osób.

Wigierski Park Narodowy, podobnie jak inne parki narodowe w Polsce wziął udział w festynie z okazji Dnia Ziemi, który odbył się 23 kwietnia na Polach Mokotowskich w Warszawie. Tegorocznym tematem były wody. Każdy z parków prezentował to zagadnienie w ujęciu najbardziej specyficznym dla siebie – tak więc zwiedzający mogli wiele dowiedzieć się o wodach gruntowych, podziemnych, źródłach, potokach, wodospadach, dolinach rzecznych, rzekach płynących wieloma korytami, jeziorach czy wodach morskich. Każde ze stoisk parkowych odwiedziło około kilkunastu tysięcy osób.

Europejski Tydzień Lasów

Po raz piąty, wspólnie z Forum Samorządowym Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego i Ziemi Sejneńskiej oraz Regionalną Dyrekcją Lasów Państwowych w Białymstoku, zorganizowano Europejski Tydzień Lasów. ETL jest imprezą dla młodzieży szkół licealnych z terenu powiatów: augustowskiego, sejneńskiego i suwalskiego (ziemskiego i grodzkiego). Patronat honorowy nad imprezą objął Minister Środowiska Jan Szyszko. W pierwszym etapie w szkołach przeprowadzono cykl wykładów dotyczących zasobów leśnych Polski, zasad gospodarowania i ochrony lasów. Następnie grupa zainteresowanych uczniów (około 130 osób) przystąpiła do testu wiedzy, który odbywał się w języku angielskim. Dwudziestu najwyżej ocenionych uczestników konkursu wzięło udział w warsztatach terenowych prowadzonych przez pracowników Lasów Państwowych i WPN-u. W programie zajęć znalazły się m.in.: prezentacja prac leśnych – szacunków brakarskich i trzebieży, sposobów zabezpieczenia przeciwpożarowego, form edukacji przyrodniczo-leśnej prowadzonej przez nadleśnictwa oraz ochrony przyrody w lasach. Pięcioosobowa grupa finalistów, która uzyskała najwyższe oceny uczestniczyła w międzynarodowym spotkaniu młodzieży podczas ETL w Finlandii. Zadanie było realizowane przy współpracy innych działów parku.

W dniu 5 października we francuskim regionie Jura odbyło się spotkanie robocze członków Stowarzyszenia Lasów i Jezior „FONDELF”. Stronę polską, czyli Forum Samorządowe Pojezierza Suwalsko-Augustowskiego i Ziemi Sejneńskiej, reprezentowali: zastępca burmistrza miasta Augustowa Jerzy Demianowicz i pracownik WPN-u Maciej Ambrosiewicz. Na spotkaniu omówiono zakres dalszej współpracy w ramach stowarzyszenia: wspólne działania na rzecz tworzenia „produktu turystycznego” wykorzystującego lokalne walory przyrodnicze, promocję energii odnawialnej i wspieranie rozwoju terenów wiejskich. Podjęta została decyzja o organizacji w Polsce kolejnej edycji imprezy z udziałem młodzieży krajów stowarzyszonych w FONDELF-ie – Europejskiego Tygodnia Lasów. Przyszłoroczna impreza będzie zorganizowana przez WPN we współpracy z litewskim Dzukijskim Parkiem Narodowym.

Sztafeta Obszarów Chronionych Województwa Podlaskiego

W dniach 18 – 23 września 2006 r. odbyła się VII Sztafeta Obszarów Chronionych Województwa Podlaskiego. Jest to impreza organizowana z okazji obchodów Europejskiego Dnia Parków. Organizatorem jej są zarządy parków narodowych i krajobrazowych w województwie podlaskim – Białowieski Park Narodowy, Biebrzański Park Narodowy, Narwiański Park Narodowy, Wigierski Park Narodowy, Suwalski Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej oraz Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi. Uroczyste rozpoczęcie odbyło się w Białowieskim Parku Narodowym. W sztafecie wzięło udział 860 osób z 50 szkół. Uczestnicy przejechali około 650 kilometrów. Trasa każdego dnia podzielona była na etapy o długości 5-20 kilometrów, wyznaczone pomiędzy szkołami, które zgłosiły swój udział w imprezie. Ważnym punktem Sztafety były konkursy wiedzy o obszarach chronionych. Przeprowadzili je pracownicy parków, a ich uczestnikami była młodzież, która przejechała kolejny etap. Laureaci tych konkursów otrzymali nagrody, a zdobywcy pierwszych miejsc zostali wytypowani do uczestnictwa w Konkursie Finałowym. 23 września 2006 roku w siedzibie Wigierskiego Parku Narodowego w Krzywem odbył się finał VII Sztafety Obszarów Chronionych Województwa Podlaskiego. W finale wzięło udział ponad 100 osób. Laureaci konkursu finałowego otrzymali nagrody i dyplomy.

Obóz „Junior Rangers”

W dniach 9-16 lipca na terenie parku zorganizowano drugą edycję tzw. Obozu Młodych Rangersów. Pomysłodawcą i organizatorem tej imprezy jest pracownik straży parku – Adam Januszewicz. Impreza odbyła się pod patronatem Federacji EUROPAC i jest częścią Europarc Junior Ranger Network 2006. Podobne spotkania dla młodzieży zorganizowano w parkach narodowych i parkach natury na terenie całej Europy. Ideą obozu Młodego Rangers’a było zwiększenie świadomości ekologicznej młodych osób zamieszkujących obszar parku narodowego. Tegoroczne spotkanie odbyło się pod hasłem „Młodzi Strażnicy Przyrody pogranicza polsko-litewskiego”. W obozie wzięło udział 12 osób ze strony litewskiej - Dzukijskiego Parku Narodowego, który był współorganizatorem naszego obozu, oraz 12 osób ze strony polskiej. W czasie tygodnia młodzież aktywnie włączyła się w pracę pracowników parku - ich codzienne zajęcia z zakresu ochrony przyrody, badań naukowych i udostępniania parku do zwiedzania. Był także czas na gry, zabawy, wspólne śpiewy i tańce. W listopadzie młodzież uczestnicząca w obozie „Młodych Rangersów”, na zaproszenie litewskich uczestników imprezy odwiedziła Dzukijski Parku Narodowy. Było to spotkanie podsumowujące letnie działania.

Jarmark Wigierski i Święto Siei

W ramach współpracy z Domem Pracy Twórczej w Wigrach WPN uczestniczył w III Jarmarku Wigierskim (12-15 sierpnia) i „Powitaniu jesieni nad Wigrami - Święcie Siei 2006 (1 października). Podczas obu imprez funkcjonowało stoisko poświęcone Wigierskiemu Parkowi Narodowemu.

Kampania „Świadome Zakupy”

Była to kampania skierowana do uczniów ze szkół z terenu gmin: Suwałki, Krasnopol, Giby, Szypliszki oraz miasta Suwałki. Jej celem było wyrobienie pozytywnych nawyków podczas zakupów tak, by jak najmniej obciążały one nasze środowisko, a także poznanie cyklu obiegu opakowań od momentu zakupu, poprzez zbiórkę selektywną, aż do chwili, gdy zostaną powtórnie przetworzone. W szkołach tych prowadzone były prelekcje i warsztaty, w czasie których uczniowie samodzielnie opracowali ulotki oraz plakaty związane z tematyką kampanii. Młodzież organizowała akcje informacyjne w swoich miejscowościach – w sklepach zawieszono plakaty promujące „ekologiczne zakupy”, a klienci i mieszkańcy otrzymali ulotki i bawełniane torby na zakupy. Opracowano i przeprowadzono ankietę wśród mieszkańców ww. gmin na temat gospodarki odpadami wytwarzanymi w domowych gospodarstwach i świadomości szkodliwości odpadów pozostawionych w środowisku. Wyniki przekazane zostały Urzędom Gmin, na terenie których prowadzono działania edukacyjne. W kampanii, którą wsparł finansowo NFOŚiGW, uczestniczyło ponad 800 osób.

Sprzątanie Świata

15 - 16 września w ramach akcji „Sprzątanie Świata” ok. 800 osób sprzątało szlaki turystyczne, plaże i ścieżki, usuwano dzikie wysypiska śmieci na terenie całego parku. WPN zorganizował transport do miejskiej kompostowni, gdzie odbyły się spotkania na temat segregowania odpadów, poznawano technologię przerobu śmieci oraz sposoby odzysku surowców wtórnych. Wysiłek uwieńczyło wspólne pieczenie kiełbasek przy ognisku. Zebrano ponad 4 tony śmieci. Ponadto 14 nurków z całej Polski oraz pracownicy WPN  na 8 kajakach i 2 łodziach sprzątali rzekę Czarna Hańcza, na odcinku Buda Ruska – Wysoki Most.

6. Konkursy

Konkurs ekologiczny

W dniu 30 maja gościliśmy grupę uczestników konkursu ekologicznego dla szkół podstawowych, organizowanego przez Zespół Szkół Nr 9 w Suwałkach pt. „Czy śmieci nas zasypią?” Na tak dramatyczne pytanie uczniowie starali się znaleźć nie tylko odpowiedź, ale i radę. Przygotowali referaty poruszające zagadnienia gospodarowania odpadami, prace plastyczne i przedstawienia. Zwycięska drużyną okazała się grupa uczniów z Zespołu Szkół w Przebrodzie.

Konkurs plastyczny „Świat zwierząt WPN”

Celem konkursu było promowanie wśród najmłodszego pokolenia walorów przyrodniczych parku oraz piękna i bogactwa świata zwierzęcego, stosowanie różnych technik malarskich, nauczenie dostrzegania zmian zachodzących w przyrodzie. Prace plastyczne zostały ocenione w czterech grupach wiekowych: 1. dzieci (4-6 lat), 2. klasy I-III (7-10 lat), 3. (uczniowie klas IV-VI), 4. uczniowie w wieku powyżej 14 lat. Na konkurs zgłoszono ponad 200 prac uczniów. W sumie do nagród wytypowano 21 prac plastycznych. Finał i głoszenie wyników konkursu miało miejsce 21 czerwca 2006 r. w siedzibie WPN. NFOŚiGW sfinansował zakup 21 skompletowanych nagród i druk plakatów czyli zakup toneru i papieru. 7 czerwca rozstrzygnięto konkurs plastyczny, ogłoszony wraz z początkiem roku pt. „Świat zwierząt Wigierskiego Parku Narodowego”. Komisja konkursowa pod przewodnictwem artysty plastyka Andrzeja Strumiłło nagrodziła 20 prac w czterech grupach wiekowych (przedszkola, szkoły podstawowe – klasy I – III oraz klasy IV – VI, i młodzież powyżej 14 lat). Przy ocenie prac brano pod uwagę pomysłowość, estetykę wykonania i zgodność tematyki z regulaminem konkursu. Uroczyste wręczenie nagród, sponsorowanych przez NFOŚiGW nastąpiło 21 czerwca.

Konkurs Wędkarsko-Ekologiczny „A może na ryby...”

Celem konkursu było propagowanie walorów przyrodniczych Wigierskiego Parku Narodowego, wzbogacenie wiedzy na temat flory i fauny parku, gatunków ryb występujących w jeziorach wigierskich, pokazanie różnorakich form spędzania wolnego czasu, zachęcanie uczestników konkursu do wędkowania, mierzenia złowionych ryb i wypuszczania ryb niewymiarowych z powrotem do wody. W ramach zadania:

– przeprowadzono 6-godzinne warsztaty w formie wykładów, prezentacji multimedialnych, testu wiedzy, gier i zabaw;

– zakupiono nagrody i przyznano laureatom konkursu wiedzy, zawodów wędkarskich i rzutów do tarczy Arenberga. Skompletowano 15 nagród głównych uwzględniając 3 grupy wiekowe. W realizację programu byli zaangażowani pracownicy różnych komórek WPN.

Ogólnopolski konkurs wiedzy ekologicznej „Bioróżnorodność i formy ochrony przyrody w Polsce”

22 listopada w siedzibie WPN odbył się wojewódzki etap I Ogólnopolskiego konkursu wiedzy ekologicznej „Bioróżnorodność i formy ochrony przyrody w Polsce”. W konkursie wzięło udział 45 gimnazjalistów ze szkół z terenu powiatów: augustowskiego, sejneńskiego i suwalskiego, wyłonionych w konkursach szkolnych. Finaliści etapu wojewódzkiego wezmą udział w eliminacjach ogólnopolskich, które odbędą się w Białowieskim Parku Narodowym w maju 2007 roku.

Konkurs Ekologiczny dla Gimnazjów

15 grudnia 2006 r. zorganizowano rozstrzygnięcie i podsumowanie VI edycji konkursu ekologicznego dla gimnazjów pod tytułem „Zagrożone gatunki roślin, grzybów i zwierząt oraz metody ich ochrony na terenach chronionych województwa podlaskiego i warmińsko-mazurskiego”. Konkurs ogłoszono na terenie dwóch województw – podlaskiego i warmińsko - mazurskiego przy współpracy: Ełckiego Centrum Edukacji Ekologicznej, Olsztyńskiego Centrum Edukacji Ekologicznej przy Warmińsko - Mazurskim Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli oraz Centrum Edukacji Nauczycieli w Suwałkach. Ze środków NFOŚiGW zakupiono nagrody: książki, sprzęt sportowy i artykuły papiernicze. Z zakupionych towarów skompletowano 19 nagród głównych.

Konkurs na najładniejszy ogródek przyszkolny

Konkurs na najładniejszy ogródek odbywał się w dwóch etapach.

I etap: przygotowanie i zaprojektowanie ogródka przyszkolnego. Komisja Konkursowa oceniła projekty ogródków w dniu 14.06.2006 r. Ocenie podlegała liczba gatunków tradycyjnych odmian roślin ozdobnych zaplanowanych do zgromadzenia na rabacie o powierzchni 10 m², jej zagospodarowanie i zagospodarowanie jej otoczenia;

II etap: przygotowanie i zagospodarowanie rabaty z tradycyjnymi odmianami roślin ozdobnych przy szkole (wrzesień 2006. Komisja konkursowa oceniła wykonanie ogródków zgodnie z przygotowanym projektem w dniu 15 września 2006 r.

W konkursie uczestniczyło 6 szkół z terenu WPN i jego otuliny. Pierwsze miejsce zdobył Zespół Szkół w Płocicznie-Tartak. W wyniku konkursu powstały 4 ogródki przyszkolne. Program był realizowany wspólnie z Zespołem do spraw udostępnienia parku, przy wsparciu finansowym Akademii Rozwoju Filantropi w Polsce.

7. Imprezy zewnętrzne, wystawy

Imprezy zewnętrzne

Dział Edukacji uczestniczył w następujących imprezach organizowanych poza terenem parku (wybrano najważniejsze):

● II Suwalskie Targi Drzewne – przygotowanie i obsługa stoiska informacyjnego, sprzedaż materiałów;

● Dzień Ziemi na Polach Mokotowskich 24.04 – przygotowanie i obsługa stoiska, prowadzenie gier edukacyjnych, sprzedaż materiałów);

● Prezentacja działań edukacyjnych WPN. Konferencja CEN w Ełku;

● Święto Siei organizowane wraz z Domem Pracy Twórczej w Wigrach;

● II Piknik Ekologiczny 05.09 – Przedszkole Nr 3 – przygotowanie stoiska, prowadzenie gier edukacyjnych, konkursów i quizów, warsztatów

Wystawy

Otwarcie nowej stałej wystawy „Nad Wigrami” w siedzibie WPN w Krzywem

10 marca w siedzibie dyrekcji parku w Krzywem została udostępniona do zwiedzania stała wystawa „Nad Wigrami”. Autorami wystawy byli: M. Ambrosiewicz, J. Górecka, J. Adamczewski, W. Misiukiewicz. Na wystawie pokazano zdjęcia m.in.: J. Borejszo, M. Kamińskiego, P. Malczewskiego. Symbolicznego otwarcia, poprzez uniesienie nagryzionej przez bobry brzozowej kłody, dokonali: wicestarosta powiatu suwalskiego Sławomir Renkiewicz, wójt gminy Suwałki Tadeusz Chołko oraz dyrektor WPN Zdzisław Szkiruć. W otwarciu wystawy wzięło udział kilkudziesięciu zaproszonych gości, w tym przedstawiciele władz samorządowych, instytucji kultury, środowisk osób niepełnosprawnych i mediów. Otwarcie wystawy połączono z wykładami na temat działalności i zamierzeń parku w zakresie edukacji i turystyki oraz znaczenia parku jako obiektu wpisanego na listę Konwencji Ramsarskiej. Wystawa składa się obecnie z kilku części prezentujących środowiska leśne, środowiska wodne i historię obecności człowieka, a także z części edukacyjnej – z grami edukacyjnymi, grą planszową i kioskami multimedialnymi. Wykonanie wystawy wspierał finansowo NFOŚiGW. Otwarcie wystawy było też okazją do prezentacji najnowszego filmu o WPN-ie, zrealizowanego przez Agencję Artystyczną Nr 1 Sp. z o.o. z Warszawy. Film ukazuje kształtowanie się krajobrazu parku, świat roślin i zwierząt, a także wybrane elementy działalności człowieka. Można go oglądać w sali konferencyjnej w siedzibie dyrekcji WPN w Krzywem.

Otwarcie stałej wystawy „Historia i tradycje rybołówstwa nad Wigrami” w Czerwonym Folwarku

W dniach 16–17 czerwca WPN zorganizował w Czerwonym Folwarku festyn pod hasłem „W cieniu rybackiej sieci”. Organizacja imprezy połączona była z otwarciem nowej wystawy pt. „Historia i tradycje rybołówstwa nad Wigrami” oraz prezentacji fotograficznej pt. „Żyjący świat jezior Warmii i Mazur” na przystani wodnej Domu Pracy Twórczej w Wigrach. Autorami wystawy byli: M. Ambrosiewicz, J. Górecka, J. Adamczewski, W. Misiukiewicz. Na wystawie pokazano zdjęcia m.in.: J. Borejszo, M. Kamińskiego, P. Malczewskiego. Spotkanie uświetniły występy licznych zespołów ludowych (m.in. Wigranie, Ruczaj, Suwalszczyzna, Ancyjas, Zorniczeńka), zespołu Dautenis oraz młodych aktorów ze SP w Maćkowej Rudzie, którzy przygotowali inscenizację pt. „Legenda o siei wigierskiej”. Swoje stoiska przygotowały firmy oferujące turystyczny sprzęt pływający i wędkarski. Można też było spróbować przysmaków kuchni regionalnej i wziąć udział w licznych konkursach.

Wystawa czasowa w Muzeum Przyrodniczym w Olsztynie

20 kwietnia w Muzeum Przyrodniczym w Olsztynie została otwarta, przygotowana przez park, wystawa „Nad Wigrami”, która prezentuje walory przyrodnicze i kulturowe okolic jeziora Wigry oraz działalność i atrakcje turystyczne WPN-u.

Wystawa czasowa (posterowa) w Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku

Wystawa czasowa w Dzukijskim Parku Narodowym

(wspólna z Domem Pracy Twórczej w Wigrach): 25.10.2006 – 04.02.2007.

Wystawa czasowa w Sejnach

Do lipca 2006 roku funkcjonowała wystawa „Nad Wigrami” na terenie klasztoru podominikańskiego w Sejnach.

8. Udzielanie informacji i pomoc osobom zainteresowanym oraz przekazywanie materiałów do szkół

Do Działu Edukacji wpłynęło 36 pism z prośbą o przesłanie materiałów informacyjnych i promocyjnych. Wszystkim zainteresowanym udzielono odpowiedzi i przesłano, bądź przekazano wydawnictwa WPN. Materiały przekazywano także osobom zgłaszającym się bezpośrednio do Działu Edukacji – głównie nauczycielom, uczniom i studentom. Dział Edukacji prowadził także dystrybucję kwartalnika „Wigry” z dodatkiem dla dzieci i młodzieży pt. „Wigierek”. Wydawnictwa te przekazywano nieodpłatnie szkołom z terenu powiatów, w granicach których leży park, bibliotekom (w tym uniwersyteckim), samorządom i sołectwom oraz kwaterodawcom z terenu parku, uczelniom wyższym, zarządom parków narodowych i niektórych krajobrazowych, centrom i ośrodkom edukacji ekologicznej. Ponadto część nakładu kwartalnika dystrybuują służby terenowe park wśród okolicznych mieszkańców.

9. Działalność wydawnicza

Zestawienie publikacji wydanych przez Wigierski Park Narodowy w 2006 roku znajduje się w załączniku 4, tabeli 4c.

W roku 2006 ukazały się następujące publikacje popularyzujące wiedzę o Parku:

1. Borejszo J., Kamiński M., Szkiruć Z., Ambrosiewicz M., Fiedorowicz P., Łozińśki J., 2006: Wigierski Park Narodowy. Przewodnik turystyczny. Wędrówki po Wigierskim Parku Narodowym.

2. Krzysztofiak L., Romański M, Adamczewska J., 2006 pakiet broszur z serii: Poznaj przyrodę WPN, Wigierski Park Narodowy w Europie i na świecie, Krzywe 2006.

3. Kwartalnik „Wigry”, pod redakcją M. Kamińskiego, z dodatkami:

• „Wigierek”, pod red. J. Adamczewskiej;
• Kalendarz „Świat roślin Wigierskiego Parku Narodowego”. Fotografie i tekst: M. Romański, zespół współpracujący: Szkiruć Z., Kamiński M., Krzysztofiak A., Krzysztofiak L., Wesołowska L., Huszcza M., WPN 2006.

10. Przygotowanie i realizowanie wniosków o dotacje na działalność edukacyjną

Przygotowano wnioski i rozliczono dotacje na dofinansowanie zadań związanych z edukacją:

• do NFOŚiGW na projekt pt. „Działania edukacyjne Wigierskiego Parku Narodowego w 2005 roku”,
• do NFOŚiGW na projekt pt. „Wzmocnienie i rozwój funkcji edukacyjnych Wigierskiego Parku Narodowego w 2006” (zakończenie umowy dotacji w I kwartale 2007 r.).

We współpracy z Zespołem do spraw udostępniania parku i Stowarzyszeniem Konferencja Służb Ochrony Przyrody Zielonych Płuc Polski:

• do WFOŚiGW na projekt pt. „Nasze działania na rzecz Ziemi – czyli Ekozespoły w naszej szkole”;
• do Programu „Działaj Lokalnie IV” na projekt pt. „Pamiętajmy o ogrodach, czyli piękno przydomowych i szkolnych ogródków”;
• do Programu RITA na projekt pt. „Wodne szlaki turystyczne pogranicza polsko- białoruskiego”;
• do Programu Kultura Bliska 2005 na projekt pt. „Uczymy się czerpać z dziedzictwa kulturowego Suwalszczyzny”.

11. Pozostałe działania

Park uczestniczył także w realizacji projektu Stowarzyszenia Maćkowa Ruda „Sprawni i niepełnosprawni spędzają ferie – krok ku integracji”.

W czerwcu w Stirling (Szkocja) odbył się V Światowy Kongres Rangersów. Spotkało się tam ok. 300 przedstawicieli obszarów chronionych z 40 państw. Polskę reprezentowały dwie osoby, jedną z nich był pracownik WPN-u – Adam Januszewicz.

Utrzymywane były kontakty z lokalnymi mediami – przekazywano bieżące informacje z życia parku, informacje nt. imprez i wydarzeń, materiały informacyjne – w tym kwartalnik Wigry.

Dalej »