3. ANALIZA I OCENA WYPEŁNIANIA PODSTAWOWYCH FUNKCJI PARKU

3.4. Ochrona gatunków roślin i zwierząt

3.4.1. Czynna ochrona roślin

Maciej Romański

W ramach ochrony zagrożonych gatunków roślin kontynuowano badania dotyczące oceny efektu ekologicznego projektu związanego z czynną ochroną storczyków. Głównym celem rozpoczętego w 2003 roku projektu była ochrona dwóch zagrożonych gatunków storczyków umieszczonych w “Polskiej czerwonej księdze roślin naczyniowych” oraz na “Liście roślin wymierających i zagrożonych w Polsce” – miodokwiatu krzyżowego Herminium monorchis i kukuczki kapturkowatej Neottianthe cucullata. Po kilkadziesiąt osobników z obu gatunków storczyków przeniesionych zostało w roku 2003. z macierzystych stanowisk (znad Rospudy i Kanału Augustowskiego) na stanowiska zastępcze wytypowane w granicach parku. W 2011 roku kontynuowano monitoring stanowisk zastępczych obydwu gatunków.

W przypadku Herminium monorchis jego obecność stwierdzono tylko na jednym ze stanowisk zastępczych (stanowisko w dolinie Wiatrołuży). Na stanowisku tym przed 8 laty posadzone były 4 kępy. W 2011 roku na 3 z nich stwierdzono występowanie tego gatunku, a na jednej nie obserwowano żadnych okazów tej rośliny. Na jednej z kęp obserwowano okazy kwitnące (oraz jeden okaz martwy), a na trzeciej tylko jeden, kwitnący okaz (w 2010 roku nie sierdzono żadnego osobnika na tym stanowisku).

W przypadku drugiego gatunku – Neottianthe cucullata w 2011 , podobnie jak w roku poprzednim, nadal stwierdzono jej obecność na 3 stanowiskach zastępczych. Na stanowisku o kodzie KA z dwu wysadzonych ramek przetrwała jedna, z trzema okazami wegetatywnymi. Na stanowisku o kodzie MU z dwu ramek tylko w pobliżu jednej z nich stwierdzono obecność 4 okazów. Wszystkie okazy zlokalizowane były poza macierzystą powierzchnią, z czego jeden w odległości ok. 10 metrów od niej. Dwa z nich kwitły i zawiązywały torebki nasienne. Może to jednak dawać nadzieje na przetrwanie tego stanowiska. Dwa kolejne, wegetatywne okazy były niestety bardzo słabe, w złej kondycji – jeden z nich nie posiadał w ogóle liści, była to sama bulwka. Nadal stanowisko o kodzie WY daje największe szanse na sukces. W pobliżu dwóch z pięciu wysadzonych ramek nadal utrzymują się liczne okazy młodociane pochodzące z samosiewu. W 2011 roku stwierdzono tylko 2 okazy generatywne, jednak udało się też odszukać nowe skupisko siewek w odległości ok. 10 metrów od macierzystej ramki.

Kontynuowano także obserwacje efektu ekologicznego wykaszania torfowiska na półwyspie Łapa – jedynego stanowiska gnidosza królewskiego Pedicularis sceptrum-carolinum. Na stanowisku tym bezpośrednio po wykonaniu zabiegów ochronnych stwierdzono obecność 12 osobników tego gatunku. Z nieznanych przyczyn od roku 2008 do 2011 jednak nie zaobserwowano żadnego kwitnącego okazu, co jest bardzo niepokojące. Nie można jednoznacznie stwierdzić czy i ile okazów tego gatunku przetrwało. Okazy nie kwitnące, są bardzo trudne do odszukania. Możliwe jest iż nie kwitnące okazy są nadal obecne w tym miejscu, podobnie jak to miało miejsce przed rozpoczęciem wykaszania.

Kontynuowano również poszukiwania stanowisk gatunków roślin podlegających ochronie prawnej oraz wpisanych do czerwonej księgi i na czerwoną listę ze szczególnym uwzględnieniem gatunków z załącznika II dyrektywy siedliskowej. W wyniku prowadzonych poszukiwań zlokalizowano między innymi nowe stanowiska rzepika szczeciniastego Agrimonia pilosa, lipiennika Loesela Liparis loeseli, oraz innych cennych gatunków.

W ramach prowadzonego monitoringu stanowisk wątlika błotnego Hammarbya paludosa, ponownie stwierdzono występowanie tego gatunku na Sucharze I. W stosunku do roku poprzedniego zaobserwowano większą ilość egzemplarzy (23) w stosunku do roku poprzedniego (7).

W 2011 roku kontynuowano również zbieranie informacje o występowaniu mszaków na terenie WPN. Udało się potwierdzić i odnaleźć nowe stanowiska glewika Phaeoceros carolinianus, a także wątrobowców: Blepharostoma trichophyllum, Fossombronia wondraczekii oraz Cladopodiella fluitans. Znaleziono również nowy dla parku gatunek wątrobowca - Preissia quadrata. Odnaleziono także nowe stanowiska takich gatunków jak np. Bazzania trilobata, Blassia pusilla, Jungermannia laietha, Novelia curvifolia, Metzgeria furcata, Odontoschizma denudatum, Plagiochila asplenioides, Riccardia multifida i innych.

W 2011 roku stwierdzono również nowy dla parku gatunek grzyba - Aleuria_aurantia (dzieżka pomarańczowa). Znaleziono także nowe stanowiska takich grzybów jak Holwaya mucida i Herycimum coralloides i innych.

3.4.2. Ochrona stanowisk zwierząt zagrożonych wyginięciem

Marek Jeromin

Na terenie parku wyznaczone są trzy strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania. Wszystkie dotyczą bielika Haliaeetus albicilla. W 2011 roku 1 para bielików wyprowadziła dwa młode, w pozostałych gniazdach nie było sukcesu lęgowego.

3.4.3. Monitoring liczebności kolonii kormorana nad jeziorem Długim

Marek Jeromin

Obserwacje mające na celu uzyskanie informacji o liczebności kolonii kormorana nad jeziorem Długim prowadzone są od roku 2009. Poniżej zamieszczono tabelę z danymi z poszczególnych obserwacji, które prowadzono przy pomocy lornetki, wyznaczając do obserwacji poszczególne fragmenty drzew.

Tabela 14. Liczebność kormorana nad jeziorem Długim w czasie obserwacji w 2011 roku

3.4.4. Ochrona płazów

Aleksandra Mackiewicz

Od kilku lat prowadzona jest akcja ochrony płazów w czasie ich wędrówek do miejsc rozrodu. 3 kwietnia 2011 pracownicy Pracowni Naukowo-Edukacyjnej rozstawili płotki dla żab, na długości około stu metrów, przy drodze do miejscowości Wiatrołuża. Młodzież z Zespołu Szkół w Kaletniku codziennie dokonywała przeglądu zawartości wiader przy zainstalowanych płotkach. W przypadku znalezienia płazów w wiaderkach, zwierzęta były przenoszone na drugą stronę drogi. Po dwóch tygodniach, gdy płazy przestały się przemieszczać płotki zostały usunięte. Ocenia się, że w wyniku akcji około 300 płazów uniknęło śmierci pod kołami pojazdów.

3.4.5. Obserwacje ptaków na jeziorze Wigry w 2011 r.

Dorota, Grzegorz i Jerzy Zawadzcy

Tabela 15. Monitoring ptaków Wigier w 2011 r.

3.4.6. Opieka nad chorymi i rannymi zwierzętami

Wojciech Misiukiewicz

Ośrodek rehabilitacji zwierząt został wybudowany w 1999 roku z pomocą finansową Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wigierski Park Narodowy otrzymał dofinansowanie w ramach wniosku ,,Ochrona ekosystemów lądowych Wigierskiego Parku Narodowego” (Umowa nr 310/99/Wn-50/OP-WK z dnia 26.08.1999 r.). Ośrodek rehabilitacji zwierząt funkcjonuje w oparciu o decyzję Ministerstwa Środowiska (DOPog-4201-04-4S-8/04/jr) z dnia 31.08.2004r.

Schronisko zlokalizowane jest w województwie podlaskim, na terenie Gminy Giby, w miejscowości Maćkowa Ruda 57, 16-503 Krasnopol. Placówka działa w oparciu o Zarządzenie nr 17/2010 Dyrektora Wigierskiego Parku Narodowego z dnia 15 listopada 2010r. Zabiegi weterynaryjne dokonywane są przez lekarzy weterynarii Lecznicy Weterynaryjnej ,,Vita-Wet” (ul. Utrata 9, 16-400 Suwałki). Współpraca WPN z lekarzami weterynarii odbywa się zazwyczaj na zasadzie wolontariatu, jak również część zabiegów finansowana jest z kasy parku.

W tabeli 14 przedstawiono wykaz zwierząt, które trafiły w roku 2011 do ośrodka rehabilitacji w Maćkowej Rudzie. Łącznie w 2011 roku w ośrodku przebywały 62 zwierzęta, z czego 35 ptaków i 27 ssaków.

Historia zwierząt przebywających w ośrodku:

- 33 osobniki przywrócono do środowiska naturalnego – 53,22%

- 22 osobniki padły bądź zostały uśpione – 32, 25%

- 7 osobników przekazano do AZYLU DLA PTAKÓW funkcjonującym przy warszawskim ZOO

- 2 osobniki pozostają w ośrodku do chwili obecnej

Głównymi lokatorami ośrodka były: bociany białe (16 szt.) , sarny (9szt.) oraz tchórze (6 szt.).

Przypadki osłabionych, rannych i okaleczonych zwierząt zgłaszane były przez mieszkańców Suwałk oraz mieszkańców regionu, pracowników służby terenowej WPN, pracowników sąsiadujących nadleśnictw, fundację ALBATROS, policję oraz Straż Pożarną.

W 2011 roku przeprowadzono modernizację ośrodka rehabilitacji zwierząt. Wymieniono siatkę ogrodzeniową wokół wybiegu oraz zabezpieczono jego górną część siatką polietylenową. Doposażono ośrodek zakupując kłódki, taczkę, szuflę, kuwety.

Tabela 16. Ewidencja zwierząt przetrzymywanych w ośrodku rehabilitacji zwierząt w Maćkowej Rudzie w 2011 r.

3.5. Działalność edukacyjna

Joanna Adamczewska, Katarzyna Łukowska, Wojciech Misiukiewicz, Elżbieta Perkowska

3.5.1. Zajęcia edukacyjne

Zajęcia edukacyjne w 2011 r. prowadzone były przez cały rok w siedzibie WPN w Krzywem, na ścieżkach edukacyjnych oraz poza siedzibą parku (w szkołach, innych obiektach). Nie prowadzono zajęć w Ośrodku Edukacji Środowiskowej z powodu remontu. W sumie odbyły się 243 godziny zajęć dydaktycznych, w których wzięło udział 2162 osoby, 38 godzin zajęć „kulturowych” (ceramicznych, związanych z tradycjami świątecznymi), 34 godziny zajęć dydaktycznych prowadzonych poza WPN oraz 171 godzin zajęć dydaktycznych prowadzonych w siedzibie parku, na ścieżkach edukacyjnych i w centrum handlowym Plaza.

Najwięcej zajęć edukacyjnych przeprowadzono w okresie kwiecień, maj i czerwiec. Najpopularniejszymi tematami były: „Makrofauna zbiorników wodnych WPN”, „Tropem Bobra”, „Badanie chemizmu wody”, „Budowa warstwowa lasu”, „Rozpoznawanie drzew i krzewów Wigierskiego Parku Narodowego”. We wrześniu i październiku przeprowadzono na sali ekspozycyjnej w siedzibie WPN warsztaty stacjonarne – dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów, z wykorzystaniem nowej publikacji „Przewodnika w ćwiczeniach po ekspozycji przyrodniczej Nad Wigrami”. Zajęcia cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony zarówno nauczycieli jak i wychowanków. Wzięło w nich udział 462 uczniów.

3.5.2. Imprezy, akcje

Tegoroczne imprezy, akcje, warsztaty i wiele innych wydarzeń edukacyjnych prowadzono pod hasłem obchodów Międzynarodowego Roku Lasów. Rok 2011 został bowiem ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Międzynarodowym Rokiem Lasów. Celem obchodów było podniesienie świadomości społeczeństw na temat ochrony, zarządzania i zrównoważonego rozwoju wszystkich rodzajów lasów.

Dzień Ziemi w WPN

Impreza zorganizowana 20 kwietnia, pod hasłem „Lasy dla ludzi”, związana była z obchodami Międzynarodowego Roku Lasów. W szkołach w Maćkowej Rudzie, Mikołajewie, Starym Folwarku, Płocicznie-Tartak i Monkiniach leśniczowie wygłosili prelekcje o ochronie lasów w Wigierskim Parku Narodowym. Kolejnym działaniem była wyprawa do lasu, gdzie uczniowie pod opieką służb leśnych posadzili drzewka W siedzibie dyrekcji Parku w Krzywem także odbyła się prelekcja o ochronie lasów, a na ścieżce edukacyjnej „Las” Bieg Rangersa, w którym wzięli udział uczniowie SP nr 2 i nr 7 w Suwałkach. Wszyscy uczestnicy obchodów Dnia Ziemi mieli zorganizowane ogniska z kiełbaskami.

Europejski Dzień Parków

W 24 maja 2011 roku Wigierski Park Narodowy zaprosił suwalską młodzież na obchody Europejskiego Dnia Parków. Tegoroczne spotkanie dzieci, młodzieży i dorosłych odbyło się w Centrum Handlowo-Rozrywkowym „Plaza Suwałki”. Uczestnicy spotkania- grupa około 200 osób - mieli doskonałą możliwość poznania parków krajobrazowych północno-wschodniej Polski oraz przypomnienia wiadomości o Wigierskim Parku Narodowym. Parki Krajobrazowe były prezentowane poprzez wykłady oraz pokazy filmów, do imprezy przyłączyły się: Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej, Suwalski Park Krajobrazowy, Łomżyński Park Krajobrazowy Doliny Narwi oraz Park Krajobrazowy Puszczy Romińskiej. Na zakończenie każdej prezentacji odbywały się konkursy wiedzy, a zwycięzcy otrzymali nagrody przekazane przez poszczególne parki.

Wigierski Park Narodowy dzieciom

1 czerwca, w dniu Międzynarodowego Dnia Dziecka zorganizowano obchody Dnia Dziecka pod hasłem „Wigierski Park Narodowy dla dzieci”. Do zabawy przyrodniczej zaproszono dzieci i opiekunów z przedszkola nr 6 w Suwałkach.

Akcja "Sprzątanie Świata"

Tegoroczna akcja "Sprzątanie Świata" była bardzo szeroko zakrojona, trwała od 15 do 24 września. Tegoroczne hasło przewodnie ogólnopolskiej akcji to „Lasy to życie – chrońmy je”. W akcji na terenie WPN wzięło udział około 600 osób, głównie uczniów i opiekunów z następujących placówek: Gimnazjum nr 1 w Suwałkach, Gimnazjum nr 2 w Suwałkach, Szkoła Podstawowa nr 11 w Suwałkach, Szkoła Podstawowa nr 4 w Suwałkach, Zespół Szkół Technicznych w Suwałkach, Gimnazjum nr 7 w Suwałkach, Szkoła Podstawowa w Płocicznie - Tartak, Technikum Ochrony Środowiska w Suwałkach, Zespół Szkół w Starym Folwarku, Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi, Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Suwałkach, Gimnazjum w Krasnopolu, Szkoła Podstawowa w Monkiniach. W północnej części Parku w akcji brali również udział osadzeni w Areszcie Śledczym w Suwałkach. Sprzątane były brzegi jezior, plaże, szlaki turystyczne, ścieżki edukacyjne, parkingi, drogi gminne na terenie Parku, likwidowane były dzikie wysypiska. Przewodnikami na trasach byli pracownicy parku. Park zapewnił uczestnikom sprzątania worki na śmieci, rękawiczki oraz transport. Jak corocznie park ufundował na zakończenie imprezy kiełbaski z pieczywem oraz zorganizował ogniska w miejscowościach: Krzywe, Stary Folwark, Słupie, Płociczno Tartak, Mikołajewo, Wysoki Most, Krusznik oraz Lipniak. 17 września w sprzątaniu wzięli udział członkowie PTTK, którzy usuwali śmieci znad brzegów jeziora Wigry. 20 września w sprzątaniu wzięły udział załogi kajakowe składające się z uczniów Zespołu Szkół Technicznych w Suwałkach, które dzięki uprzejmości firm HOBBIT, PKS i Wigry.24 mogły bezpłatnie skorzystać ze sprzętu pływającego, transportu oraz opieki ratowniczej. Grupy te sprzątały brzegi rzeki Czarnej Hańczy na odcinkach Postaw - Maćkowa Ruda, Maćkowa Ruda - Tartaczysko. Na zakończenie zorganizowane zostało ognisko w miejscowości Maćkowa Ruda. Ostatnim dniem imprezy był 24 września, w którym uczniowie z Zespołu Szkół w Starym Folwarku sprzątali okolice Starego Folwarku, Leszczewka oraz brzegi jeziora Wigry.

Tak szeroka akcja możliwa była dzięki wsparciu wielu osób i instytucji, m.in.: Urzędu Gminy Suwałki, Zakładu Komunikacji Miejskiej, Zakładu Utylizacji Odpadów, firmy EKO, Pana Stanisława Huryna, firm PKS, HOBBIT oraz Wigry.24.

Zebrano 2 460 kg odpadów, w imprezie wzięło udział w sumie 770 osób.

Zielone Kino

Plenerowe pokazy filmów zorganizowano już po raz czwarty. W lipcowe i sierpniowe soboty, w Starym Folwarku w ogródku letnim „ Szpunt” odbywały się projekcje filmowe. Wzięło w nich udział około 200 osób. Cztery pokazy od 16 lipca do 6 sierpnia odbywały się po zmroku, a wstęp był bezpłatny. Pokazane zostały „Moczary i uroczyska” Michała i Tomasza Ogrodowczyków, „Dzikie życie w trzcinach” François Royeta i Jérome Bouviera, „Rytmy natury w Dolinie Baryczy” Artura Homana i „Błotniak łąkowy - arystokrata pól” Marcina Krzymańskiego i Krzysztofa Skroka.

W roku 2011 w ramach ochrony wartości kulturowych podjęto współpracę z PTTK Odział Suwałki na rzecz rewitalizacji drewnianego schroniska turystycznego w Starym Folwarku (tzw. Kulwieciówka).

3.5.3. Konkursy

Konkurs plastyczny „Lasy dla ludzi – ludzie dla lasu”

Konkurs trwał od maja do końca czerwca a jego celem było propagowanie walorów przyrodniczych Wigierskiego Parku Narodowego oraz wzbogacenie wiedzy na temat ekosystemów leśnych. Uczestnikami konkursu byli mieszkańcy województwa podlaskiego. Rozegrano go w trzech kategoriach wiekowych: I grupa - wiek przedszkolny i klasy I-II, II grupa - klasy IV-VI, III grupa – gimnazjum. Na konkurs wpłynęło 214 prac plastycznych. Komisja konkursowa nagrodziła: Jakuba Trzcianowskiego ze SP w Maćkowej Rudzie, Norberta Krynickiego z Przedszkola nr 8 w Suwałkach, Kacpra Czerwonkę z; Przedszkola nr 8 w Suwałkach, Martynę Kolenkiewicz z Zespołu Szkół w Płocicznie- Tartak, Miłosza Sofińskiego z Zespołu Szkół w Płocicznie- Tartak i Klaudię Dąbrowską z Zespołu Szkół w Płocicznie- Tartak, Emilię Woronko z Gimnazjum w Bakałarzewie, Paulinę Zielińską z Zespołu Szkół w Płocicznie- Tartak oraz Emilię Teresę Brzozowską z Gimnazjum nr 4 Suwałki. Zgodnie z projektem przyznano 6 wyróżnień dla Patrycji Misiewicz, Juli Ignatowicz, Gabrysi Roguckiej, Adriana Bieńkowskiego, Patrycji Walickiej i Filipa Czerniawskiego. Rozstrzygnięcie konkursu odbyło się 21 czerwca 2011 roku.

Ogólnopolski konkurs fotograficzny „Las..."

Celem konkursu było utrwalenie na fotografii lasów różnych typów lasu oraz różnorodności biologicznej Wigierskiego Parku Narodowego. Na konkurs wpłynęło 118 prac. Uczestnicy reprezentowali szeroki przedział wieku - od 11 do 70 lat. Prace zostały ocenione w trzech kategoriach wielowiekowych: I grupa do 15 lat, II grupa 16 - 20 lat, III grupa powyżej 20 lat. Przeprowadzono wstępną selekcję prac, zwracając uwagę, czy są zgodne z regulaminem i tematyką konkursu. Komisja wytypowała po 5 najlepszych fotografii z każdej kategorii wiekowej zwracając uwagę na technikę wykonania zdjęcia oraz kompozycję. W sumie nagrody przyznano 15 pracom: Atrakcyjne nagrody – sprzęt fotograficzny, elektroniczny, sportowy oraz książki otrzymali: Magdalena Balewicz, Bartosz Baraniewicz, Katarzyna Maliszewska, Karolina Lutyńska, Anna Klimczyk, Marta Karbowska, Marek Śleszyński, Marcin Skibowski, Henryk Milewski oraz wyróżnienia: Bartosz Czyżyński, Bartosz Baraniewicz, Karolina Lutyńska, Marta Karbowska, Henryk Milewski, Jacek Szulejewski.

II Wojewódzki Konkurs „Różnorodność biologiczna i formy ochrony przyrody w Polsce”

W październiku i listopadzie odbyły się eliminacje do konkursu, którego organizatorem był Białowieski Park Narodowy przy współudziale WPN-u. Do etapu szkolnego na terenie Suwalszczyzny przystąpiło 74 uczniów z 12 szkół. W etapie powiatowym, który odbył się w siedzibie dyrekcji parku w Krzywem, wzięło udział 28 uczniów. 8 uczestników zostało zakwalifikowanych do wojewódzkiego etapu konkursu. W etapie wojewódzkim, który miał miejsce w Białowieskim Parku Narodowym, dwóch uczniów z naszego terenu dostało się do finałowej dziesiątki. W ramach konkursu trzeba się było wykazać sporą wiedzą, uczniowie musieli wykonać pracę badawczą bądź prezentację multimedialną na temat „Po co nam martwe drewno?” lub „Różnorodność biologiczna lasów Podlasia”.

3.5.4. Warsztaty, spotkania, szkolenia

W dniach 24 - 27 stycznia odbyła się Zimowa Akademia Przyrody. Zajęcia prowadzono dla 50 osobowej grupy uczestników – dzieci i młodzieży wraz z opiekunami. W programie tegorocznej Akademii znalazły się: warsztaty dotyczące sów pt. „Co sowie piszczy w głowie” (prowadzenie dr Romulad Mikusek); warsztaty astronomiczne (prowadzenie: dr Agnieszka Krawczyk i pan dr Ryszard Gabryszewski). Na Sali konferencyjnej zainstalowane zostało „przenośne planetatrium”, warsztaty leśne (prowadzenie: Tomasz Huszcza). Ostatni dzień poświęcony był grom terenowym w plenerze.

W ramach „Spotkań z Wigierkiem” zorganizowano warsztaty wyjazdowe w Białowieskim Parku Narodowym. Wigierek zabrał laureatów II Międzyszkolnego Konkursu na Zbiórkę Makulatury „Makulaturę Zbieramy – Lasy Oszczędzamy” do Białowieskiego Parku Narodowego. Zwycięska klasa ze szkoły w Płocicznie-Tartak zwiedziła pod przewodnictwem pracownika Działu Edukacji Białowieskiego Parku Narodowego - Marka Świcia Muzeum Przyrodniczo-Leśne. Po zwiedzeniu muzeum przyrodniczego i poznaniu historii Białowieży grupa młodzieży przeszła Szlakiem Dębów Królewskich. Na zakończenie grupa udała się do Rezerwatu Pokazowego Żubrów. Uczniowie mieli możliwość bezpośredniej obserwacji zwierząt występujących na tym terenie oraz w lasach województwa podlaskiego. W wyjeździe wzięło udział 15 osób.

Dnia 18 kwietnia 2011 r. odbyły się Wielkanocne „Spotkania z Wigierkiem” Prace warsztatowe prowadzono w dwóch grupach, a wzięli w nich udział uczniowie Zespołu Szkół w Starym Folwarku, Zespołu Szkół w Płocicznie Tartak, Szkoły Podstawowej w Nowej Wsi i Maćkowej Rudzie. Tematem warsztatów były wielkanocne zwyczaje i obrzędy Suwalszczyzny. Wstępem do warsztatów był wykład o tradycjach świątecznych. Później uczestnicy opanowywali trudną sztukę wykonywania wydmuszek. Pod okiem instruktorek (Pani Krystyny Cieśluk i Barbary Tarasiewicz) każdy uczestnik wykonał własnoręcznie, przy użyciu wosku i naturalnych barwników, wielkanocną pisankę. W warsztatach wzięło udział 65 osób.

2 czerwca przeprowadzono warsztaty dla nauczycieli z cyklu Akademia Przyrody. W czasie warsztatów dr Maciej Kamiński przedstawił walory przyrodnicze litoralu Jeziora Wigry. Było to teoretyczne wprowadzenie do zajęć praktycznych w terenie nad jeziorem Wigry. Wykład uzupełniający wygłosił dr Lech Krzysztofiak. Dotyczył on monitoringu rzek Wigierskiego Parku Narodowego. Na zakończenie części wykładowej nauczyciele zastanawiali się nad propozycjami tematów przyszłych warsztatów z cyklu „Akademia Przyrody”. W drugiej części warsztatów odbyły się zajęcia terenowe przy Muzeum Wigier w Starym Folwarku. Uczestnicy wzięli udział w lekcjach muzealnych z cyklu „Poznaj świat wigierskich wód” z wykorzystaniem „Leptodory 2” - łodzi z przeszklonym dnem oraz scenariuszy zajęć. W warsztatach wzięło udział 13 nauczycieli.

W dniach 13-16 lipca odbyły się „Warsztaty fotografii przyrodniczej 15+”. Wzięło w nich udział 13 osób. Prowadził je fotografik Piotr Malczewski. Uczestnicy warsztatów poznawali sprzęt fotograficzny oraz tajniki warsztatu fotograficznego. Piotr Malczewski prezentował własne zdjęcia, omawiając poszczególne zagadnienia. Ważnym elementem warsztatów była też analiza zdjęć wykonanych przez uczestników. Tematem wiodącym był las.

Warsztaty „Poznajemy różnorodność lasów Wigierskiego Parku Narodowego na rowerze” – koordynowane były przez Sekcję ds. Udostępniania WPN, miały one na celu połączenie i poznawanie różnorodności ekosystemów leśnych z aktywną rekreacją. Warsztaty miały formę krótkiej prelekcji lub prezentacji, wycieczki rowerowej z przewodnikiem i konkursu sprawdzającego wiedzę uczestników. Podobnie jak w latach ubiegłych, cieszyły się one dużym zainteresowaniem. W okresie czerwiec – sierpień odbyło się pięć spotkań (11 grup), w których udział wzięło 266 osób. Zajęcia rozpoczynały się krótką prezentacją lub filmem na wybrany temat, następnie miała miejsce wyprawa na rowerze, podczas której przewodnik przekazywał wiele interesujących informacji o przyrodzie WPN. Na koniec warsztatów każdy uczestnik mógł sprawdzić podczas konkursu zdobytą wiedzę. Dla tych, którzy wykazali się największą wiedzą były nagrody- sprzęt sportowy.

Letnia Akademia Przyrody – miała miejsce w dniach 2-5 sierpnia. Zajęcia dydaktyczne w czasie Akademii były związane z ekosystemami leśnymi. Odbywały się w dwóch blokach tematycznych, podczas których, uczestnicy mogli poznać „makroświat” gleby, ściółki oraz zwierzęta i rośliny występujące w runie leśnym. Wiele ćwiczeń polegało na bezpośredniej obserwacji i doświadczeniach. Spotkania rozpoczynały się prezentacją bądź też oglądaniem ciekawego filmu wprowadzającego w tematykę zajęć, zajęcia praktyczne w terenie prowadzono z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych – lup, słoiczków obserwacyjnych, etc. W trakcie zajęć były też przerwy na posiłki i zabawę. Po powrocie grupa wykonywała jeszcze zadanie praktyczne: papierowego zawilca, czy zabawną mrówkę z plasteliny.

Warsztaty dla nauczycieli w ramach projektu „Modernizacja Bazy Edukacyjnej Wigierskiego Parku Narodowego”. Były to dwa dwudniowe spotkania w dniach: 18-19 listopada oraz 25-25 listopada. W warsztatach wzięli udział nauczyciele różnych poziomów kształcenia oraz placówek specjalnych, w sumie 60 osób. Szkolenie przeprowadzono w dwóch blokach tematycznych: pierwszy dla nauczycieli, wychowawców klas IV-VI szkoły podstawowej i gimnazjów, drugi przeznaczony był dla nauczycieli i wychowawców przedszkoli i klas 0-III. Każdy dzień warsztatów składał się wykładów i zajęć teoretycznych oraz części praktycznej, prowadzonej w terenie. W programie znalazły się m.in. zagadnienia: prezentacja podstawy programowej, programów nauczania z treściami zwierającymi ofertę WPN, metody aktywizujące i propozycje różnych form edukacji ekologicznej, prezentacja oferty edukacyjnej OEŚ i Muzeum Wigier, tematy związane z porostami, mszakami, inwazyjnymi gatunkami roślin i in.

3 marca i 29 września zorganizowano spotkania z mieszkańcami parku (rolnicy z terenu WPN). W marcu w czasie spotkania prezentowano zagadnienia związane z różnorodnością biologiczną, jej ochroną. Omówiono zasoby genetyczne gatunków i zwierząt, zasady ochrony rodzimych ras zwierząt gospodarskich i lokalnych odmian roślin uprawnych. W czasie spotkania wrześniowego przedstawiono dawne, zanikające już zawody i rzemiosła z terenu Suwalszczyzny. Uczestnicy wysłuchali prelekcji oraz obejrzeli film pt.: „Garnki ze Studzianego Lasu”. Po części teoretycznej i dyskusji były zajęcia praktyczne – warsztaty ceramiczne, podczas których uczestnicy poznali technikę pracę na kole garncarskim, wykonując samodzielnie naczynia gliniane.

14 grudnia zorganizowano spotkanie pt. „Współpraca samorządów z Wigierskim Parkiem Narodowym”. Wydarzenie to było jednocześnie podsumowaniem 2,5 rocznego okresu realizacji projektu pt. „Kwartalnik Wigry jako narzędzie edukacji mieszkańców Wigierskiego Parku Narodowego i okolic” oraz okazją do uroczystego otwarcia nowej inwestycji WPN - mostu w miejscowości Magdalenowo. Otwarcia mostu dokonali Pan Waldemar Kwaterski – radny Sejmiku Województwa Podlaskiego i Dyrektor WPN. Dalsza część spotkania odbyła się w Galerii Dużej w Domu Królewskim Pokamedulskiego Klasztoru w Wigrach. W programie znalazły się wystąpienia poświęcone m.in. infrastrukturze turystycznej, postępom prac nad planem ochrony, nowym technologiom w planie ochrony, nowym uwarunkowaniom prawnym w funkcjonowaniu WPN. W spotkaniu wzięli udział m.in. przedstawiciele gmin, starostw i urzędów miast, dyrektorzy szkół z terenu parku i otuliny, sołtysi sołectw z terenu WPN i otuliny, przedstawiciele lokalnych stowarzyszeń, przedstawiciele Rady Naukowej WPN oraz gospodarz obiektu - proboszcz Parafii w Wigrach.

3.5.5. Imprezy zewnętrzne, wystawy

Dział Edukacji uczestniczył w następujących imprezach organizowanych poza terenem Parku (wymieniono najważniejsze):

Dzień Ziemi na Polach Mokotowskich. WPN 8 maja włączył się w obchody Dnia Ziemi na Polach Mokotowskich w Warszawie (coroczna impreza, w której biorą udział m.in. wszystkie parki narodowe w Polsce). Hasłem wiodącym tegorocznych obchodów były lasy. Wigierski Park Narodowy przygotował aranżację stoiska oraz jego obsługę. Zorganizowano układanie puzzli, które przedstawiały las z jego najbardziej charakterystycznymi elementami, leśne rebusy. Zadaniem dodatkowym, które można było wykonać był przyrodniczy twister - gra zręcznościowa.

11 marca wspólnie z zespołem Muzeum Wigier przygotowano i otworzono wystawę pt. „Wigierski Park Narodowy” w Centrum Handlowo Rozrywkowym Plaza Suwałki. Wystawa była prezentowana do końca kwietnia 2011 r. W każdy czwartek, przez cały okres prezentacji wystawy organizowano zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży z suwalskich szkół pt. „Leśne opowieści”. Uczestniczyły w nich przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, licea oraz podopieczni Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z Suwałk. Tematyka spotkań była związana z ekosystemami leśnymi. Wśród naszych lasów nie może zabraknąć wody, więc badaliśmy jej skład chemiczny oraz we współpracy z Polskim Związkiem Wędkarskim Kołem Wędkarskim „Pstrąg” zorganizowano kurs wędkarski. Dla uczestników spotkań zorganizowano także konkurs plastyczny pt. „Leśne opowieści”.

Wigierski Park Narodowy włączył się w akcję „Suwalczanie czytają dzieciom” organizowaną przez Bibliotekę Publiczną im. Marii Konopnickiej w Suwałkach. 20 maja Wojciech Wąsowicz odczytał kilka fragmentów wierszy o tematyce leśnej, a Dział Edukacji przeprowadził konkursy z drobnymi nagrodami

27 maja w Nadleśnictwie Krynki odbyły się obchody Dni Lasów. Głównym organizatorem imprezy była Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku. Wigierski Park Narodowy uczestniczył w niej prezentując się na stoisku z innymi parkami narodowymi Województwa Podlaskiego.

W dniach 23-31 lipca 2011 roku w Parku Konstytucji 3 Maja w zorganizowano wystawę fotograficzną „Pokochaj lasy WPN-u”. Wystawa była poświęcona prezentacji różnorodnych ekosystemów leśnych występujących na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Została ona zorganizowana jako wystawa zewnętrzna w przestrzeni miejskiej w Suwałkach. Na banerach znalazły się prace konkursowe, nagrodzone w konkursie fotograficznym „Las...”Wystawie towarzyszył folder, w którym znalazły się zdjęcia wszystkich nagrodzonych prac a także prace fotografów amatorów z WPN-u i nadleśnictw Puszczy Augustowskiej. Zgodnie z informacją otrzymaną z Centrum Informacji Turystycznej w Suwałkach oraz Regionalnego Ośrodka Kultury i Sztuki w Suwałkach, liczbę osób odwiedzających wystawę można oszacować na 3000 osób.

3.5.6. Wydawnictwa i materiały promocyjne

- 200 szt. folderów promujących wystawę fotograficzną „Pokochaj lasy WPN-u” (WFOŚiGW),

- Przewodnik do ćwiczeń na ekspozycji przyrodniczej „ Nad Wigrami”. Powstały zeszyt związany jest z eksponatami i wystawami przedstawionymi na sali przyrodniczej. Został wydany w nakładzie 1500 egz. (WFOSiGW),

- 4 numery kwartalnika Wigry (po 2000 egz. Każdy numer, łącznie 8000 egzemplarzy) (POIiŚ),

- 2 numery dodatku do kwartalnika Wigry pt. Na miedzy (po 2000 egz. każdy numer, łącznie 4000 egzemplarzy) (POIiŚ),

- 2 numery dodatku do kwartalnika Wigry pt. Wigierek (po 2000 egz. każdy, łącznie 4000 egzemplarzy) (POIiŚ),

- kalendarz na 2012 rok (2000 egzemplarzy) (POIiŚ),

- prowadzona była witryna internetowa WPN; w 2011 roku, sfinansowano ze środków WFOŚiGW 200 podstron promujących Międzynarodowy Rok Lasów oraz ze środków POIiŚ - podstrony z treścią kwartalnika i dodatków,

- wykonano materiały promocyjne w formie długopisów, ołówków (łącznie 1000 sztuk) i nalepek (1000 sztuk) (POIiŚ).

3.5.7. Dotacje na działalność edukacyjną – przygotowanie wniosków, realizacja

W 2011 roku kontynuowano realizację Umowy o dofinansowanie Nr POIS.05.04.00-00-059/08 projektu „Kwartalnik Wigry jako narzędzie edukacji mieszkańców Wigierskiego Parku Narodowego i jego okolic” w ramach działania 5.4 priorytetu V Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Wartość wydatków w 2011 r. zgodnie z harmonogramem wyniosła 157 088,30 zł. (kwota z planu, będzie podlegać weryfikacji dopiero po akceptacji ostatniego wniosku o płatność).

Zakończono realizację zakresu rzeczowego projektu, w I kwartale 2012 roku przewidziane jest końcowe rozliczenie projektu. W 2011 roku zakres rzeczowy, sfinansowany ze środków projektu wyglądał następująco:

- zorganizowano 23 spotkania;

- wydano materiały promocyjne;

- wydano 4 numery kwartalnika, po numery 2 tytułów dodatków, kalendarz oraz wykonano wersje elektroniczne wydawnictw;

- dystrybucja wydawnictw.

W 2011 roku kontynuowano i zakończono realizację projektu „Modernizacja Bazy Edukacyjnej Wigierskiego Parku Narodowego” współfinansowanego przez UW ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego. Wartość wydatków w 2011 roku wyniosła 538 747,81 zł. W 2011 roku wykonano gros zakresu rzeczowego projektu:

- adaptacja pomieszczenia na magazyn pomocy dydaktycznych;

- wykonanie nowego ogrodzenia bazy edukacyjnej w Krzywem;

- doposażenie bazy dydaktycznej Krzywe w: plakaty z informacjami o walorach WPN, prezentacje multimedialne w kioskach multimedialnych, sprzęt nagłaśniający z trzema źródłami dźwięków, zakup kompostownika i inspektu (uzupełnienie ścieżki Dary Natury w Krzywem), audioprzewodniki z audiodeskrypcją oraz wersją angielską i niemiecką, wykonanie eksponatów zwierząt, wykonanie zabudowy stołu entomologicznego; zakup stacji meteorologicznej w zestawie z solarnym zasilaniem i GPRS;

- remont generalny Ośrodka Edukacji Środowiskowej na Słupiu: wymiana dachu, oczyszczenie i uszczelnienie drewnianych ścian budynku, oszalowanie ścian drewnianych deskami, naprawa tarasów, schodów, wymiana balustrad, wymiana podłóg, podniesienie standardu sanitariatów, powiększenie pomieszczenia laboratorium;

- doposażenie Ośrodka Edukacji Środowiskowej: wykonanie instalacji pokazowych zabiegów ochronnych WPN (tuby tekpolowe, budki lęgowe itd.), przekrojów pni drzew, wykonanie aranżacji sali wykładowej w postaci pnia drzewa i konarów, wykonanie gablot z pędami drzew, nasionami i owocami, zakup zegarów drewnianych z wizerunkiem zwierząt, ptaków malowanych i niemalowanych (zestaw drewnianych rzeźb), wykonanie stolika pod lupy oraz stołów do sali laboratoryjnej i szafek do sali wykładowej, zakup pomocy dydaktycznych (zestaw doświadczalny do badania gleb, termometr do pomiaru cieczy i ciał stałych, krążek Secchiego z linką, komplet 4 sit do gleby, zwijane tablice dydaktyczne terenowe, wielofunkcyjny przyrząd do pomiarów ekologicznych, mikroskop terenowy (przenośny), mikroskop biologiczny z kamerą i aparatem, 2 laptopy z oprogramowaniem, 10 mikroskopów biologicznych, 5 lup binokularnych), zakup xero oraz wyposażenia części socjalnej (lodówka, kuchenka, szafki i szafy, lampka nocna, zestaw łazienkowy, łóżko, wieszak)

- zorganizowanie warsztatów dla 60 –osobowej grupy nauczyciel (2 dwudniowe szkolenia).

Dział Edukacji opracował i zrealizował wniosek o dofinansowanie projektu „Międzynarodowy Rok Lasów w Wigierskim Parku Narodowym”. Przedsięwzięcie sfinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku. W ramach zadania, którego wartość wyniosła 70 899 zł zrealizowano następujące działania:

- zorganizowano 2 konkursy – plastyczny i fotograficzny, zakupiono nagrody;

- zorganizowano akcję pt. „Poznajemy Parki północno-wschodniej Polski”;

- zorganizowano pokaz filmów związane z parkami krajobrazowymi i narodowymi województwa Podlaskiego i przeprowadzenie konkursów związanych z tą tematyką;

- zakupiono sprzęt elektroniczny- szt. 2 (laptop i aparat fotograficzny);

- zorganizowano 4 warsztaty fotografii przyrodniczej;

- zorganizowano warsztaty „Poznajemy różnorodność lasów Wigierskiego Parku Narodowego na rowerze”- 5 warsztatów;

- zorganizowano wystawę fotografii przyrodniczej „Pokochaj lasy WPN ";

- zorganizowano wystawę „Pokochaj lasy WPN-u” składającą się z 27 zdjęć wielkoformatowych 280 cm x 440 cm umieszczonych na stojakach wystawienniczych;

- wydano 200 szt. folderów promujących wystawę;

- wydano „Przewodnik do ćwiczeń na ekspozycji przyrodniczej „ Nad Wigrami” - szt.1500;

- wykonano witrynę internetową promującą Międzynarodowy Rok Lasów i działania edukacyjne WPN.

Opracowano, złożono i uzyskano dotację na realizację projektu „Nie bójmy się przyrody – edukacja ekologiczna w Wigierskim Parku Narodowym poprzez warsztaty i publikacje” z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku w wysokości 133 486,00 zł. Rozpoczęcie działań przewidziane jest na 1 kwartał 2012 r.

Przygotowano harmonogram rzeczowo – finansowy działań o charakterze edukacyjnym na lata 2012 – 2017 do projektu ze środków LIFE+ (wniosek złożony przez Pracownię Naukowo-Edukacyjną

3.5.8. Konferencje i szkolenia pracowników

3 marca 2011 roku pracownicy działu edukacji i zespołu udostępniania parku odwiedzili Muzeum w Drozdowie. Był to wyjazd studyjny w celu przygotowania do wyboru sprzętu związanego z udźwiękowieniem wystawy „Nad Wigrami” w siedzibie parku w Krzywem oraz przystosowaniem jej do zwiedzania dla osób niewidomych, słabowidzących oraz obcojęzycznych.

3.5.9. Kontrole

W 2011 roku przeprowadzone zostały następujące kontrole zewnętrzne:

- projektu „Międzynarodowy Rok Lasów w Wigierskim Parku Narodowym” dofinansowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku – kontrola nie wykazała uchybień;

- procedur rozeznania rynku na wybrane zadania projektu Nr POIS.05.04.00-00-059/08 projektu „Kwartalnik Wigry jako narzędzie edukacji mieszkańców Wigierskiego Parku Narodowego i jego okolic” – kontrola z wynikiem „bez zastrzeżeń”.

3.6. Muzeum Wigier

Maciej Ambrosiewicz

3.6.1. Zajęcia stacjonarne i terenowe w Muzeum Wigier

Muzeum jest częścią Działu Edukacji Wigierskiego Parku Narodowego. Muzeum Wigier w 2011 roku odwiedziło ok. 18418 gości. Niespełna połowę wszystkich zwiedzających – 49,9% (9190 osób) stanowili turyści indywidualni, pozostałą część - odwiedzający w grupach zorganizowanych tj. 260 grup, w tym 162 grup z przewodnikiem. Biorąc pod uwagę osoby odwiedzające indywidualnie 66,8 % stanowili dorośli, 27,5 % dzieci i młodzież, obcokrajowcy 5,6%.

Muzeum Wigier to nie tylko zwiedzanie ekspozycji, ale również zajęcia edukacyjne skierowane do dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W roku 2011 pracownicy muzeum przeprowadzili 450 lekcji muzealnych i zajęć na wodnych ścieżkach edukacyjnych i wygłosili 7 prelekcji.

Gościły tu także grupy z dalszych zakątków Polski, w tym m.in. z Warszawy Białegostoku, Poznania. Porównując tegoroczny sezon turystyczno-edukacyjny w Muzeum Wigier z rokiem 2010, okazuje się, że liczebność odwiedzających była na bardzo podobnym poziomie. Spośród oferty edukacyjnej największym zainteresowaniem cieszyły się zajęcia na Wodnych ścieżkach edukacyjnych (rejsy łodzią Leptodora II) oraz lekcje muzealne, z których największym powodzeniem cieszyły się takie tematy jak: Bóbr i jego rodzinka, Zwierzęta Wigierskiego Parku Narodowego, Badamy wodę.

W Muzeum organizowano spotkania dla nauczycieli, warsztaty, szkolenia dla rolników i przewodników.

Punkt informacji turystycznej w Muzeum Wigier podlega ogólnopolskiej certyfikacji informacji turystycznej, którą prowadzi Polska Organizacja Turystyczna oraz Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna. Na okres od lipca 2011 do lipca 2012 roku Punkt otrzymał 3. Kategorię, czyli 3 gwiazdki na cztery możliwe.

3.6.2. Programy edukacyjne

Od maja Muzeum Wigier rozpoczęło prowadzenie zajęć na wodnych ścieżkach edukacyjnych z wykorzystaniem łodzi zakupiona z pomocą finansową Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku.. Jednostka ma siedem metrów długości, na pokład zabiera 10 osób. Podwodny świat można oglądać przez trzy okna (z pancernymi szybami) o grubości 33 mm i średnicy 80 cm zamontowane w dnie. Jest to pierwsza i jedyna w Polsce tego typu jednostka pływająca służąca edukacji ekologicznej Z pokładu łodzi „Leptodora II”, z częściowo przeszklonym dnem, oglądać można podwodny świat: rośliny wodne, większe bezkręgowce i ryby. Od maja do października 2011roku z rejsów łodzią skorzystało 2500 osób. W ciągu trzeciego kwartału 2011 roku łódź Leptodora II przewiozła tysięcznego i dwutysięcznego gościa. Tysięcznym gościem był dziesięcioletni Piotr Zadykowicz z Warszawy, a dwutysięcznym gościem na łodzi była Pani Barbara Brzezińska z Łodzi.

Lekcje były prowadzone według scenariuszy obejmujących następujące tematy: „Badamy wodę w jeziorze Wigry”, „Ryby – mieszkańcy Wigier”, „Wylęgarnia ryb”, „Roślinność wodna”, „Mięczaki wigierskich wód”, „Bóbr i jego środowisko”, „Strefy życia w jeziorze”.

5 maja odbyła się uroczystość otwarcia wodnych ścieżek edukacyjnych WPN i chrzest łodzi z przeszklonym dnem, do prowadzenia zajęć na wodnych ścieżkach edukacyjnych. Łódź nosi imię „Leptodora II”, a matką chrzestną została pani Anna Majewska z Departamentu Edukacji Ekologicznej NFOŚiGW w Warszawie. Poświęcenia łodzi dokonał ksiądz proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Wigrach – Dariusz Rogiński W czasie uroczystości nadania imienia łodzi został wygłoszony referat przez dyrektora parku dr Macieja Kamińskiego pn. Walory przyrodnicze litoralu jeziora Wigry.

3.6.3. Imprezy i akcje organizowane w Muzeum Wigier

- 25 lutego: spotkanie z Maciejem Smarżewskim pt. „Trochę o Macedonii i Kosowie... czyli tavce-gravce dla wszystkich",

- 8 kwietnia: z  Markiem Wroną pt. „Na Czerwonej Ziemi Masajów”,

- 14 maja: Noc Muzeów. W programie: nocny pokaz łodzi ze szklanym dnem, pokaz filmu Bogusława Wasilewskiego „Podwodny świat jezior”, prezentacja sprzętu do fotografii podwodnej i nurkowania,

- 16 września: wsparcie organizacyjne nadania III LO w Suwałkach imienia Alfreda Lityńskiego,  wręczenie nagrody w konkursie o Nagrodę im. Alfreda Lityńskiego,

- 21 października: z Piotrem Łukowskim "Przez Indie z plecakiem,

- 18 listopada: z Tomaszem Janeckim, pt. ”Zimniej już nie można – ANTARKTYDA”,

- 16 grudnia: ”Siedmiogród – TRANSYLWANIA” O pobycie w Rumunii opowiadała Marta Dobreńczyk - uczestniczka VIII Seminarium dla koordynatorów edukacji ekologicznej w polskich parkach narodowych.

3.6.4. Wystawy

- kontynuowanie wystaw z roku 2010, w tym: wystawa Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu im. Witolda Wielkiego z Kowna,

- 21 stycznia  Wigierski Park Narodowy oraz Muzeum Okręgowe w Suwałkach otworzyli wystawę pt. „TYTUS KARPOWICZ pisarz”, w programie: wystąpienie dyrektora Jacka Łozińskiego, Zbigniewa Fałtynowicza, który wygłosił referat "Słów kilka o Tytusie Karpowiczu", posła na Sejm RP Krzysztofa Tołwińskiego, który dokonał wprowadzenia do filmu o Tytusie Karpowiczu; projekcja filmu “Tropiciel zielonej krainy” (autorzy filmu: Lila Gudel, Krzysztof Mrówa, Aneta Ołtarzewska, Daniel Ołtarzewski; PTV Białystok 2004),

- 29 kwietnia: otwarcie wystawy zorganizowanej przez Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa „ROGI CZY POROŻE czyli co zwierzęta noszą na głowach”,

- 2 sierpnia: otwarcie wystawy fotograficznej „Las” ze zdjęciami Romana Rogozińskiego. Wystawa została zorganizowana przez Lasy Państwowe i wpisywała się w Międzynarodowy Rok Lasów – 2011,

- listopad: wystawa „Dobra Wigierskie” zakupiona przez WPN od Domu Pracy Twórczej w Wigrach w Likwidacji.

W dniu 16 września w Muzeum Wigier miała miejsce uroczystość zakończenia XIX edycji Konkursu o Nagrodę im. Alfreda Lityńskiego za zasługi w ochronie środowiska naturalnego. Kapituła Konkursu pod auspicjami Suwalskiej Rady Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych uhonorowała nagrodą Wiktora Wołkowa. Pan Wołkow jest fotografikiem rejestrującym z ogromną wrażliwością przyrodę, ludzi i krajobrazy Polski Północno-Wschodniej. Wydarzeniu towarzyszyło otwarcie wystawy prac artysty.

3.6.5. Udostępnienie muzeum

W 2011 roku Zespół ds. Muzeum Wigier prowadził ewidencję zwiedzających i uczestniczących w lekcjach muzealnych. Monitorowanie przeprowadzili pracownicy zespołu Muzeum w wyniku czego uzyskano wiele cennych informacji. Muzeum Wigier w Starym Folwarku w 2011 roku odwiedziło ok. 18418 osób. Ponadto 1200 osób weszło bezpłatnie w czasie imprez organizowanych przez muzeum.

Turyści, którzy odwiedzili Muzeum to w większości Polacy, najczęściej z Warszawy i województwa mazowieckiego. Zagraniczni goście Muzeum pochodzili z takich krajów jak: Niemcy, Litwa, Wielka Brytania, Włochy, Holandia, USA, Białoruś, Litwa, Finlandia, Rosja, Słowacja.

Turyści zadawali najczęściej pytania dotyczące funkcjonowania muzeum, atrakcji w WPN i jego okolicy, potraw regionalnych, noclegów, wypożyczalni nart, rowerów, kajaków i żaglówek. Uwagi ze strony odwiedzających dotyczyły bardzo złej jakości parkingu przy muzeum.

Turyści pozytywnie oceniali Muzeum Wigier. Do najlepszych doświadczeń podczas pobytu zaliczyli przede wszystkim interaktywną, nowoczesną formę edukacji, która pozwala na samodzielne zwiedzanie oraz oddziałuje intensywniej na zmysły i emocje odbiorców co w większym stopniu umożliwia poznawanie tajemnic świata przyrody .

Wysoką ocenę zyskał wśród odwiedzających Muzeum Wigier cykl spotkań z podróżnikami.

W czasie wakacji na pokładzie Leptodory II gościliśmy szczególnych turystów - Księdza Kardynała Józefa Glempa i Pana Tadeusza Mazowieckiego - premiera RP (w latach 1989-1990). Obydwaj goście zwiedzili też Muzeum Wigier, pozostawiając wpisy w księdze pamiątkowej WPN-u.

3.6.6. Promocja

W 2011 roku Muzeum Wigier do każdej wystawy wydało po 20 szt. plakatów oraz wysłało po 150 e-maili promujących to samo wydarzenie. Dodatkowo wydrukowano 10 tys. kolorowych ulotek reklamowych (o formacie wizytówki) i informowano media o organizowanych wydarzeniach - reklama w systemie „Mini-Board”.

W 2011 roku Muzeum Wigier było promowane na targach turystycznych, w wydawnictwach i portalach internetowych, w tym:

- I Międzynarodowe Targi Turystyczne na Pograniczu EXPO-Sejny.

Informacje o Muzeum Wigier i imprezach w nim organizowanych ukazywały się na dobrze opracowanej i wysoko ocenianej stronie parku (www.wigry.win.pl) a także w wielu innych portalach, jak:

- Serwis Informacyjny Branży Turystycznej www.tur-info.pl

- Agencja TD - mapa turystyczna „Wigierski Park Narodowy” www.td.com.pl

- Niebywałe Suwałki www.niebywalesuwalki.pl

- Suwalski Serwis Informacyjny www.suwalki.info

- Wrota Podlasia (oferta turystyczna) www.turystyka.wrotapodlasia.pl

- Forum Suwałki www.forum.suwalki.pl

1. Przekazywanie materiałów informacyjnych o Muzeum Wigier do Centrów Informacji Turystycznej w Suwałkach (SIRT, CMIKT), Augustowie, Sejnach, Białymstoku (Podlaska Regionalna Organizacja Turystyczna),

2. Audycje poświęcone m. in. Muzeum emitowane w Telewizji Białystok, Radio 5, Telewizji TRWAM (telewizja nagrała audycje w ramach cyklu Sól Ziemi, w której zaprezentowano m.in. Muzeum Wigier; film jest dostępny na stronie WANE http://www.wigry.pro/index.php?option=com_content&view=article&id=128&Itemid=125).

W 2011 roku Muzeum Wigier przychód z tytułu sprzedaży biletów, kart wstępu, pamiątek wyniósł 96 tys. zł brutto.

Dalej »