|
ZWIERZĘTA CHRONIONE
|
|||||||||||||
Tekst:
2003 r.
|
Bezkręgowce
Na terenie Wigierskiego Parku Narodowego stwierdzono do tej pory obecność 61 chronionych gatunków bezkręgowców. Zdecydowaną większość tych gatunków stanowią owady (Insecta) - ważki, chrząszcze, motyle i błonkoskrzydłe, pozostałe zaś to mięczaki i pijawki.
Ważki Odonata
Na terenie Parku stwierdzono występowanie 40 gatunków ważek (jest to ponad 55% fauny ważek Polski), z czego tylko 4 gatunki podlegają ochronie prawnej. Są to: trzepla zielona Ophiogomphus cecilia, zalotka białoczelna Leucorrhinia albifrons, zalotka większa L. pectoralis i żagnica zielona Aeshna viridis. Wszystkie te ważki, poza ostatnim gatunkiem, występują nad wodami Parku, a zwłaszcza nad jeziorami dystroficznymi - sucharami. Występowanie żagnicy zielonej, która została stwierdzona nad jeziorem Wigry w 1921 roku, nie zostało jak dotąd potwierdzone i należy przypuszczać, że gatunek ten już nie występuje na tym terenie.
Chrząszcze Coleoptera
Chrząszcze są najliczniejszą w gatunki grupą owadów. W Polsce wykazano już ponad 6 tysięcy gatunków tych zwierząt, z czego na terenie Parku stwierdzono dotychczas zaledwie około 300 gatunków (około 5% krajowej fauny chrząszczy). Wśród nich znaleziono 15 gatunków objętych ochroną prawną – 10 gatunków biegaczowatych Carabidae, dwa gat. jelonkowatych Lucanidae i po jednym gatunku z pływakowatych Dytiscidae, żukowatych Scarabaeidae i kózkowatych Cerambycidae.
Wśród biegaczowatych w naszym kraju ochroną objęte są dwa rodzaje: tęcznik Calosoma i biegacz Carabus. Wszystkie gatunki z obu tych rodzajów są owadami drapieżnymi i należą do najpożyteczniejszych chrząszczy w biocenozie lasu. Na terenie Parku stwierdzono występowanie następujących gatunków biegaczy: biegacz polny Carabus arcensis, granulowany C. granulatus, skórzasty C. coriaceus, fioletowy C. violaceus, szykownyC. nitens, Menetriesa C. menetriesi, wręgaty C. cancellatus, gajowy C. nemoralis, ogrodowy C. hortensis i biegacz gładki C. glabratus. W sumie stanowią one około 10% wszystkich biegaczowatych stwierdzonych do tej pory na terenie Wigierskiego Parku Narodowego.
Pozostałe chrząszcze chronione, występujące w Parku, to jelonek rogacz Lucanus cervus i ciołek matowy Dorcus paralellopipedus z jelonkowatych, pływak Graphoderus bilineatus z pływakowatych, orszoł prążkowany Trichius fasciatus oraz kozioróg dębosz Cerambyx cerdo z kózkowatych. Jelonek i kozioróg są tzw. szkodnikami fizjologiczno-technicznymi niektórych gatunków drzew, jednak ze względu na rzadkość występowania nie mają większego znaczenia gospodarczego. Z powodu skrajnego zagrożenia wyginięciem gatunki te wpisane zostały do "Polskiej czerwonej księgi zwierząt".
Motyle Lepidoptera
Spośród ponad trzech tysięcy gatunków motyli wykazanych z terenu Polski w Parku stwierdzono do tej pory około 220 gatunków (ponad 7%). Z tak dużej liczby gatunków 34 objęte zostały w naszym kraju ochroną ścisłą. W Parku występuje 7 gatunków chronionych: czerwończyk nieparek Lycaena dispar, czerwończyk fioletek Lycaena helle, dostojka eunomia Boloria eunomia, przeplatka maturna Euphydryas maturna, paź żeglarz Iphiclides podalirius, szlaczkoń torfowiec Colias palaeno i mszarnik jutta Oenis jutta. Wszystkie te gatunki, z wyjątkiem dostojki, umieszczone zostały na "Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce", a ponadto paź żeglarz i mszarnik jutta (skalnik arktyczny), zostały wpisane do "Polskiej czerwonej księgi zwierząt" - ze statusem gatunku skrajnie zagrożonego wyginięciem.
Błonkoskrzydłe Hymenoptera
Szacuje się, że w naszym kraju może występować ponad 8 tys. gatunków z tej grupy owadów. Na terenie Parku stwierdzono do tej pory występowanie zaledwie około 300 gatunków, co stanowi niecałe 4% krajowej fauny tych owadów. Spośród wszystkich błonkoskrzydłych ochronie podlega tylko jeden rodzaj – trzmiel Bombus, należący do rodziny pszczołowatych Apoidea. W Polsce wykazano obecność 30 gatunków trzmieli, z czego 24 gatunki występują na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Są to: trzmiel różnobarwny Bombus soroeensis, wielkooki B. confusus, trzmiel B. semenoviellus, ziemny B. terrestris, gajowy B. lucorum, zamaskowany B. cryptarum, wielki B. magnus, parkowy B. hypnorum, tajgowy B. jonellus, leśny B. pratorum, kamiennik B. lapidarius, ogrodowy B. hortorum, ciemnopasy B. ruderatus, zmienny B. humilis, grzbietoplam B. maculidorsis, żółty B. muscorum, rudy B. pascuorum, rudonogi B. ruderarius, Schrenka B. schrencki, rudoszary B. sylvarum, szary B. veteranus, ozdobny B. distinguendus, paskowany B. subterraneus i trzmiel owocowy B. pomorum.
Jeden gatunek trzmiela – trzmiel tajgowy, został wpisany do "Polskiej czerwonej księgi zwierząt", a 10 gatunków na "Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce". Ochrona wszystkich gatunków trzmieli podjęta została z uwagi na ich duże znaczenie w środowisku przyrodniczym oraz wysoki stopień zagrożenia ich egzystencji. Przyczyną tego zagrożenia jest głównie chemizacja rolnictwa, zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego oraz usuwanie z krajobrazu rolniczego zadrzewień i kamieńców.
Mięczaki Mollusca
W Polsce stwierdzono występowanie ponad 270 gatunków mięczaków, z czego 60 podlega ochronie prawnej. W Wigierskim Parku Narodowym w ostatnim okresie wykazano obecność 55 gatunków mięczaków (ponad 20% krajowej fauny mięczaków), w tym 10 gatunków objętych ochroną ścisłą. Są to: ślimak winniczek Helix pomatia, poczwarówka jajowata Vertigo moulinsiana, trzy gatunki z rodziny groszkówkowatych – Sphaerium corneum, Pisidium casertanum, Pisidium subtruncatum, skójka malarska Unio pictorum, skójka gruboskorupowa Unio crassus, skójka zaostrzona Unio tumidus, szczeżuja wielka Anodonta cygnea i szczeżuja spłaszczona Anodonta complanata.
W stosunku do ślimaka winniczka zastosowano ochronę ścisłą jedynie w przypadku osobników, których rozmiary muszli nie przekraczają 30 cm, większe osobniki podlegają ochronie częściowej. Poza winniczkiem, groszkówkowatymi i skójką zaostrzoną wszystkie pozostałe chronione gatunki mięczaków wpisane zostały na "Czerwoną listę zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce".
Pijawki Hirudinea
Ta niezbyt liczna w gatunki grupa zwierząt liczy w Polsce 27 gatunków, co stanowi około 70% fauny pijawek Europy. Na terenie Parku stwierdzono dotąd 13 gatunków pijawek. W naszym kraju ochroną prawną objęty jest tylko jeden gatunek – pijawka lekarska Hirudo medicinalis, który występuje również na terenie Parku. Pijawka lekarska została umieszczona na "Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce", ze statusem gatunku skrajnie zagrożonego wyginięciem w całym światowym zasięgu.
|
||||||||||||
|
|
|
