|
Polecana literatura przyrodnicza
Piękna, bogato ilustrowana publikacja dla miłośników polskiej przyrody.
Kompendium wiedzy o zwierzętach zamieszkujących wszystkie regiony
Polski. Album porusza najważniejsze i najciekawsze zagadnienia
dotyczące występowania, środowiska życia i zachowania się zwierząt.
Przedstawia zagrożone gatunki, te które wyginęły w czasach
historycznych jak i nowe, sprowadzone przez człowieka. Obok wspaniałych
fotografii Czytelnik znajdzie w albumie liczne tabele, przydatne opisy
i rozkładówki tematyczne, które uzupełnią jego wiedzę. To połączenie
albumu, podręcznika i atlasu.
Wśród około 35 000 gatunków zwierząt występujących w Polsce ponad 28
000 stanowią owady i pajęczaki. Autorzy przedstawili owady i pajęczaki
w kolejności systematycznej, a we wstępie omówili ich biologię i
ekologię.
Album Wielka Księga Przyrody, 300 gatunków roślin i zwierząt
występujących w Polsce zawiera najbardziej aktualne zdjęcia z przyrody
Polski. Zaletą albumu są zdjęcia Państwa Bilińskich, które w sposób
szczególny prezentują piękno polskiej przyrody. Do każdego zdjęcia jest
opis, charakterystyka i ciekawostka.
Najnowsza książka jednego z najwybitniejszych ewolucjonistów naszych
czasów, zwanego człowiekiem Renesansu biologii ewolucyjnej. Pięknie
napisana, przeznaczona do jak najszerszego kręgu czytelników, stanowi
istotny wkład w niezmiernie gorące obecnie debaty na temat teorii
ewolucji oraz jej wpływu na naukę i przekonania religijne. Polski
przekład tej książki ukazuje się w Roku Darwinowskim obchodzonym na
Uniwersytecie Warszawskim z okazji podwójnej rocznicy: 200 lecia
urodzin Karola Darwina oraz 150 lecia ukazania się jego epokowego
dzieła „O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego”.
Bogato ilustrowane kompendium wiedzy o pochodzeniu organizmów i ich
ewolucji, aż do uformowania cywilizowanego człowieka. W przystępny
sposób przedstawia zasady wnioskowania, które służą paleontologom do
odtworzenia przebiegu ewolucji na podstawie skamieniałości. W nowym
wydaniu autor uwzględnił wszystkie najistotniejsze doniesienia naukowe,
które pojawiły się od czasu poprzednich wydań książki. Szczególnym
walorem podręcznika są wspaniałe autorskie ilustracje.
„O powstawaniu gatunków”, najsłynniejsze dzieło Karola Darwina,
zrewolucjonizowało nasze wyobrażenie o miejscu człowieka i innych
żywych stworzeń na drabinie ewolucyjnej. Jako pierwszy wykazał, że
gatunki podlegają modyfikacjom w wyniku walki o byt, a dobór naturalny
jest procesem trwałym, nieodłącznym elementem istnienia. Opublikowana w
1859 roku książka wywołała burzę, trzeba jednak pamiętać, że jak na
ówczesne czasy była odkryciem nie tylko kontrowersyjnym, ale wręcz
burzącym wcześniejsze teorie dotyczące życia na ziemi. Współczesny
czytelnik może podziwiać jednak nie tylko przenikliwość Darwina, nie ma
bowiem wątpliwości, że w drugiej połowie XIX wieku kolejne odkrycia
przyrodników zmierzały w kierunku teorii ewolucji i gdyby nie Darwin,
zapewne w kilka lat po nim z podobną koncepcją wystąpiłby inny badacz.
Markery DNA i białek pojawiające się z analiz molekularno-genetycznych
w laboratorium, mogą odsłonić wiele różnorodnych oblicz przyrody. Czy
poszczególne rośliny mogą niekiedy istnieć jako mozaiki genetyczne
złożone z wielu zygot? Jaki jest skład genetyczny grup socjalnych w
obrębie rozmaitych gatunków owadów, ryb, ssaków czy innych organizmów,
których zachowania mogły ewoluować pod wpływem doboru krewniaczego? Czy
wędrowne żółwie morskie wracają do swego miejsca urodzenia, by tam
zakopać w piasku jaja? Jak często powstała mięsożerność wśród roślin?
Jaki jest wiek szczątków kopalnych, z których da się wyizolować DNA? W
jaki sposób i jak często zachodzi horyzontalny transfer genów między
odległymi formami życia? Jest to tylko mała próbka różnorakich
zagadnień poruszanych i rozwiązywanych (przynajmniej prowizorycznie)
dzięki zastosowaniu molekularnych markerów genetycznych.
Książka stanowi wyczerpujące opracowanie dotyczące
zasobów trzmieli na obszarze Polski w ostatnich 150 latach i jest
efektem badań w ramach projektu BioCASE z V i VI Programu Ramowego Unii
Europejskiej. W bardzo szczegółowy, przejrzysty, a zarazem przystępny
sposób Autor przedstawił rozsiedlenie 36 gatunków trzmieli (w tym 9
gatunków trzmielców) na terenie naszego kraju. Dla każdego gatunku
opracował przedziały czasowe pojawu w latach od przełomu XIX i XX wieku
do 1960 roku, w latach 1961-1980 oraz 1981-2000. Bardzo szczegółowo i
wnikliwie podał diagnozę różnicującą gatunki, dane dotyczące bionomii
obejmującą preferencję siedlisk, fenologiczny czas pojawu,
charakterystykę zoogeograficzną, oraz dane dotyczące ich zagrożenia.
Dla wszystkich gatunków podana charakterystyka stanowi syntezę
najbardziej aktualnych danych na podstawie najnowszej literatury
światowej. W kolejnych rozdziałach monografii Autor wyjaśnił
wątpliwości taksonomiczne związane z formami barwnymi dwóch gatunków Bombus lucorum i B. laesus. Za szczególnie
cenne uważa się dostarczenie informacji o zmianach w zasobach polskich trzmieli w XX wieku. Spośród ogółu wykazanych gatunków B. fragrans iB. sichelii nie rejestrowano od niemal 80 lat, B. mesomelas - od ponad 40 lat, a B. laesus - od niemal 30 lat. Z kolei B. semenoviellus, jak i B. flavidus
notowane są w Polsce dopiero od 1994 roku. Na podstawie rozproszenia
stanowisk wszystkich gatunków, w obrębie kwadratów 50 x 50 km, Autor
wykazał ścisłą dodatnią korelację pomiędzy wielkością zbadanego obszaru
a sumą występujących na nim gatunków trzmieli. Tak kompleksowe zebranie
informacji o trzmielach Polski nie miało dotychczas precedensu w
polskim piśmiennictwie entomologicznym. Załączone fotografie bardzo
dobrej jakości podwyższają przystępność poznawczą tej grupy owadów w
obserwacjach terenowych. Również podane ogólne cechy diagnozujące
gatunki trzmieli zwiększają walory edukacyjne tekstu monografii.
Zielnik to podstawowe narzędzie badawcze i dokumentacyjne w botanice,
to archiwum informacji naukowej na miarę biblioteki. Publikacja omawia:
zbieranie (w zgodzie z zasadami ochrony przyrody), zasuszanie i
przechowywanie roślin naczyniowych, mszaków, glonów, grzybów, porostów
i śluzorośli; etykietowanie, katalogowanie zbiorów według nowoczesnych
wymogów dokumentacji botanicznej; prowadzenie wymiany naukowej zbiorów
i wydawnictw zielnikowych; nowoczesną ochronę zielnika przed
szkodnikami; trwałe (tzw. archiwalne) techniki i materiały używane w
zielnikach; estetykę i jakość wykonania zbiorów; niektóre kolekcje
specjalne, w tym zbiory karpologiczne (owoców i nasion); reguły
wyznaczania typów nomenklatorycznych; zasady przygotowania i
racjonalnego prowadzenia badań florystycznych. W książce zamieszczono
angielsko-polski słownik pojęć związanych z zielnikiem.
Publikacja to zarazem przewodnik do rozpoznawania krajowych gatunków i
kompleksowy, znakomicie ilustrowany podręcznik prezentujący aktualny
stan wiedzy na temat nietoperzy. Bogactwo zawartych w nim informacji
powinno czynić go przydatnym dla szerokiego grona przyrodników
zawodowych i amatorów. W książce liczne fotografie wszystkich
nietoperzy krajowych, ilustrowany klucz do rozpoznawania gatunków w
różnych sytuacjach, np. hibernujących, aktualne mapy rozmieszczenia
nietoperzy w Polsce i Europie, informacje o najważniejszych aspektach
życia nietoperzy, zagrożenia i metody ochrony.
Dzięki współpracy doświadczonych lekarzy weterynarii i pracowników
służb miejskich przyjmujących zgłoszenia o zabłąkanych w mieście
dzikich i wałęsających się zdziczałych zwierzętach powstał praktyczny
poradnik postępowania podczas interwencji. Jasno i zwięźle opisuje on,
jak ustrzec mieszkańców miasta przed zagrożeniem ze strony dzikich
zwierząt, a także jak uchronić zwierzęta przed obrażeniami i śmiercią w
nieprzyjaznym im miejskim środowisku. W poradniku znajdują się: zasady
podejmowania interwencji; sposoby immobilizacji, badania i transportu
zwierząt; niezbędne informacje o tym, jak zapewnić bezpieczeństwo ludzi
i zwierząt podczas interwencji; rozwiązania wielu innych praktycznych
problemów.
Książka obejmuje 440 gatunków, każdy zilustrowany kolorowym rysunkiem
samca, samicy i wszystkich ważniejszych form. W książce ponad 2000
kolorowych ilustracji oraz ponad 400 map rozmieszczenia. Tekst opisuje
nazewnictwo taksonomiczne, rozmieszczenie, czas lotu, zmienność,
środowisko, zachowanie, rozwój, rośliny żywicielskie i ochronę.
Wszystkie informacje zawarte w książce pochodzą z oryginalnych źródeł i
obejmują całość Europy i północnej Afryki.
Obserwowanie i fotografowanie ptaków jest coraz popularniejsze, a
Polska to raj dla ornitologów. W kraju znajduje się wiele obszarów
stanowiących siedlisko niezwykle rzadkich gatunków. Ujście Warty,
Dolina Biebrzy, Puszcza Białowieska, Ujście Wisły czy Dolina Baryczy to
tylko przykłady miejsc, które warto poznać, aby przekonać się o
niezwykłym bogactwie awifauny Polski. W albumie zaprezentowano ponad 30
najważniejszych ptasich ostoi, a także terenów mniej znanych, które
warte są szczególnej uwagi. Ponad 200 zdjęciom ptasich ostoi i jej
mieszkańców towarzyszą teksty napisane przez zawodowych ornitologów,
Antoniego Marczewskiego i Michała Maniakowskiego.
Książka zawiera opis uszkodzeń drzew liściastych i iglastych, objawy ułatwiające rozpoznanie przyczyny uszkodzenia.
Odnowienie naturalne lasu nabiera coraz większego znaczenia w
nowoczesnej hodowli lasu jako najlepszy sposób na zachowanie całego
bogactwa genetycznego drzewostanu. Stanowi punkt wyjścia dla modelu
gospodarki leśnej opartej na racjonalnym wykorzystaniu praw rządzących
ekosystemem leśnym. Głównym celem tego modelu jest kształtowanie lasów
wielofunkcyjnych i trwałych. W polskiej gospodarce leśnej odnowienia
naturalne są inicjowane i wykorzystywane na stosunkowo niewielkim
obszarze lasów. Spowodowane to jest przede wszystkim dominującą u nas
formą zrębowego sposobu zagospodarowania lasu. Przyjęcie w naszych
lasach kierunku doskonalenia gospodarki na podstawach ekologicznych, w
którym wyraźnie zalecono „preferowanie naturalnego odnowienia lasu na
wszystkich siedliskach”, wskazuje na potrzebę pogłębienia wiedzy o tym
sposobie odmładzania lasów, jak też poznania doświadczeń w tym zakresie
uzyskanych w innych krajach.
|
