Nr 2/2003

TURYSTYKA, WĘDKARSTWO, REKREACJA

Lubosza Wesołowska 

Ścieżka edukacyjna

"JEZIORA"

(2)

Przystanek 11 – Jezioro Długie, wchodzi w skład kompleksu trzech połączonych ze sobą jezior (Długiego, Okrągłego i Mulicznego) objętych ochroną ścisłą. W jeziorze Długim na uwagę zasługują łąki podwodne, budowane przez duże glony - ramienice z rodzajów Chara oraz Nitella. Ramienice zasiedlają wody nie zanie- czyszczone i zasobne w wapń. Z powodu postę- pującej eutrofizacji wód, ramienice ustąpiły z wielu stanowisk i obecnie można je spotkać w większych skupieniach tylko w nielicznych jeziorach. Na tym przystanku możemy również obserwować kormorany.

O historii tego terenu możemy dowiedzieć się na Przystanku 9. Niegdyś teren całej polany zajmowała wieś Słupie. Powstała prawdopodob- nie w 1745 roku, założona przez wigierskich Kamedułów. Została zlikwidowana z inicjatywy władz guberni suwalskiej w latach 1900- 1905.

Noclegowisko kormoranów nad jeziorem Długim
(fot. M.Kamiński)

Miłośników geologii mogą zainteresować przystanki 4 i 10:

Przystanek 4 – Geneza południowej części jeziora Wigry. Wszystkie naturalne formy po- wierzchni ziemi oraz jeziora i rzeki na Suwal- szczyźnie stworzył lądolód skandynawski i jego wody. Powierzchnię tego terenu budują piaski, żwiry, kamienie i głazy. Cały ten materiał wytopił się z kolejno nasuwających się lodowców. Drew- niana platforma widokowa, umożliwia obserwację Zatoki Słupiańskiej jeziora Wigry. Wspaniale graficznie i merytorycznie przygotowana plansza pozwala na zrozumienie zawiłości geologicznych, dzięki którym zapoznajemy się z liczącą prawie 20 tysięcy lat historią jeziora Wigry.

Przystanek 10 – Geomorfologia terenu. Pokazany jest tu przekrój kemu, który powstał w obniżeniach lądolodu. Zbudowany został ze znoszonych do tych obniżeń piasków, mułków i żwirów. Wśród materiałów tworzących żwir występują skały pochodzenia prawie wyłącznie skandynawskiego. Często występują tu wapienie z paleozoiczną fauną, której zdjęcia umieszczono na tablicy informacyjnej.

O lesie, który otacza pobliskie jeziora, jego roślinności i żyjących w nim zwierzęta informują tablice na przystankach 2 i 5.

Najczęściej występującym zespołem leśnym występującym na terenie parku  (48 % po- wierzchni leśnej) jest subborealny bór mieszany – Przystanek 5. Subborealny bór mieszany, sosnowo-świerkowo-dębowy cechuje się bogatym składem florystycznym. W północno-wschodniej części Polski jest jedynym zespołem boru mieszanego. Czytając uważnie tablicę, która się tu znajduje, możemy również dowiedzieć się jakie ptaki usłyszymy w lesie i jakie płazy możemy w tym miejscu zaobserwować.

Niezbyt częstym w parku, zajmującym około 0,36% jego powierzchni leśnej, jest ols torfow- cowy – Przystanek 2. Ols torfowcowy jest ze- społem leśnym występującym na torfach przejściowych, z bardzo słabo zaznaczającym się poziomym ruchem wód gruntowych. Po osu- szaniu przekształca się w bory. Rano lub wieczorem, mając szczęście, możemy tu zaobserwować sarny i łosie udające się do wodopoju nad jeziorem Wigry.

Torfowisko, znajdujące się obok Zatoki Słupiańskiej opisuje tablica na Przystanku 3. Kładka prowadzi przez teren będący dawną zatoką Wigier, przekształconą w torfowisko. Pod torfowiskiem znajduje się gruba warstwa gytii (osadów pochodzenia jeziornego), o grubości dochodzącej do 10 m.

Kładka przez torfowisko (fot. M.Kamiński)

O licznie występujących w rejonie Zatoki Słupiańskiej nadrzewnych porostach, których obecność świadczy o czystości powietrza, można dowiedzieć się na Przystanku 7. Widoczne tu: płucnik, brodaczka, mąklik i włostka – gatunki ściśle chronione, umieszczone na „Czerwonej liście porostów ginących i zagro- żonych w Polsce”. 

Przystanek 6 - rzeźba „bez tytułu” wykonana została przez polską rzeźbiarkę Małgorzatę Niedzielko. Rzeźba ta, podobnie jak kilka innych prac rozmieszczonych wokół jeziora Wigry, powstała w 1996 roku podczas Międzynarodo- wych Plenerów Artystycznych „Pierścień Sztuki”.

Pomiędzy przystankami na trasie ścieżki ustawiono 22 małe tabliczki z opisem drzew i krzewów. Umożliwiają one bliższe zapoznanie się z gatunkami, występującymi w drzewostanach i na torfowisku. Opisane są gatunki: grab pospolity, wierzba szara, brzoza omszona, olsza czarna, szakłak pospolity, kalina koralowa, bez czarny, dąb szypułkowy, sosna zwyczajna, klon zwyczajny, leszczyna pospolita, jarząb pospolity, świerk pospolity, dąb czerwony, wiciokrzew suchodrzew, modrzew pospolity, wawrzynek wilczełyko, brzoza brodawkowata, lipa drobnolistna, jałowiec pospolity, grusza pospolita, kruszyna pospolita. Na tabliczkach umieszczono są mapki zasięgu występowania poszczególnych gatunków w Polsce i dane dotyczące częstotliwości występowania na terenie WPN. 

 Poznawanie drzew i krzewów na ścieżce "Jeziora"
 (fot. M.Kamiński)

Ścieżkę można zwiedzać cały rok, od wschodu do zachodu słońca, zgodnie z zasadami obowiązującymi w parku. Chcąc pogłębić wiedzę o tym terenie, można zamówić przewodnika w parku, który oprowadzi po ścieżce lub zaopatrzyć się w przewodnik wydany przez park (Weso- łowska K., 2001, Ścieżka edukacyjna „Jeziora”). Ścieżka i przewodnik zostały wykonane dzięki pomocy finansowej NFOŚiGW. Internautów za- praszamy do lektury przewodnika na stronie www.wigry.win.pl/jeziora/jeziora_pl.htm. Planując pobyt w WPN-ie należy nabyć „Kartę wstępu”. Można ją uzyskać w dyrekcji Parku, leśniczówkach i w większości obiektów tury- stycznych.