Nr 2/2003

 PRZYRODA I KRAJOBRAZ   

Piotr Pieczyński  

O ochronie lasu

PRZED POŻARAMI

Skutki pożaru ściółki w lesie nad jeziorem Pierty
(fot. M.Kamiński)

Gorące lato to z jednej strony wymarzona pora na urlopy, z drugiej zaś nerwowy okres dla leśników, dbających o bezpieczeństwo pożarowe lasu. Wzniecić pożar, gdy w lesie jest sucho, jest bardzo łatwo. O wiele trudniej jest go ugasić, a kiedy pożar lasu wymyka się spod kontroli staje się kataklizmem. W płomieniach giną rośliny i zwierzęta, a niekiedy także i ludzie.

W Polsce, w ciągu roku występuje ok. 5,7 tys. pożarów lasu na powierzchni ponad 5,6 tys. ha. (średnia za okres 1991-2001). W WPN-ie rocznie powstają 2-3 pożary leśne, które dzięki sprawności jednostek straży pożarnych i własnych służb są szybko lokalizowane i zazwyczaj gaszone w zarodku. Pomimo to każdego roku ryzyko powstania wielkopowierzchniowego, trudnego do opanowania pożaru, jest duże.

Podczas wakacji wzmaga się penetracja obszarów leśnych przez turystów, którzy ciesząc się z obcowania z przyrodą często zapominają, że należy być ostrożnym i czujnym szczególnie wtedy, gdy rozpalamy na biwaku ognisko lub grilla, nie mówiąc już o paleniu papierosów. Zastanów się czy Twoja wiedza jest wystarczająca, aby bezpiecznie móc odpocząć wśród leśnych ostępów. Czy znasz aktualny stopień zagrożenia pożarowego? Czy wiesz gdzie znajduje się najbliższa osada leśna i czy znasz numery telefonów alarmowych, których należy użyć w sytuacji zagrożenia? Czy znasz zasady bezpiecznego zachowania się w lesie? 

Aktualny stopień zagrożenia pożarowego lasu leśnicy określają na podstawie wilgotności ściółki sosnowej i wilgotności powietrza. W okresie od 1 kwietnia do 30 października pomiary dokonywane są codziennie i podawane do wiadomości służb leśnych, a w okresie wysokiego zagrożenia pożarowego również do radia i telewizji.Wyróżnia się następujące stopnie zagrożenia pożarowego lasu: 0 - brak zagrożenia, I - zagrożenie małe, II - zagrożenie duże, III - zagrożenie katastrofalne.    

Tablica informująca o aktualnym stopniu zagrożenia pożarowego lasu (fot. M.Kamiński)

Po wystąpieniu 5 dniowego okresu, w którym wilgotność ściółki mierzona o godz. 9.00 jest niższa od 10%, dyrektor parku narodowego lub nadleśniczy zobowiązany jest do wprowadzenia zakazu wstępu do lasu. Zwróć uwagę na tablice informujące o zakazie i dostosuj się do niego, gdyż chodzi tu również o Twoje bezpieczeństwo. Informacje o stopniach zagrożenia pożarowego znajdziesz na specjalnych tablicach zawieszonych przy leśniczówkach parku.

Pracownicy Wigierskiego Parku Narodowego podejmują szereg działań zmierzających do zapobiegania powstawaniu pożarów. Do głównych zadań w ochronie przeciwpożarowej lasu zalicza się odpowiednie przygotowanie i wyposażenie techniczne służb i terenu tak, aby powstający pożar mógł być szybko lokalizowany i gaszony w zarodku. Na terenie parku działa Służba Ochrony Przeciwpożarowej Parku, której zadaniem jest patrolowanie obszarów leśnych WPN i szybkie podejmowanie działań ratowniczych do czasu przybycia jednostek Państwowej Straży Pożarnej. Większość stałych bywalców parku zapewne nie raz spotkała patrol SOPP poruszający się oznakowanym, czerwonym samochodem terenowym wyposażonym w specjalistyczny sprzęt do gaszenia niewielkich pożarów. Patrol chętnie udziela informacji o zagrożeniu pożarowym, obowiązującym w danym dniu i zapoznaje turystów z zasadami bezpiecznego zachowania się w lesie. Jego obecność powoduje, że możesz czuć się bezpieczniej. W sytuacji zagrożenia do dyspozycji turystów, oprócz telefonu do Straży Pożarnej – 998, jest również telefon alarmowy SOPP – 0 602 442 156.

Służba Ochrony Przeciwpożarowej Parku (fot. M.Kamiński)

A oto kilka podstawowych zasad bezpiecznego zachowania się w lesie:

1. W lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo pożaru, a w szczególności:

a) rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu. Pamiętaj jednak, że przy III stopniu zagrożenia pożarowego palenie ognisk jest zabronione,

b) korzystania z otwartego płomienia,

c) wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych,

d) palenia tytoniu, z wyjątkiem dróg utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi.

2. Gdy odwiedzisz WPN poruszaj się tylko po wyznaczonych szlakach. Wcześniej jednak dowiedz się czy nie ogłoszono zakaz wstępu do lasu !

3. Poruszaj się pojazdami mechanicznymi i zaprzęgowymi tylko drogami oznakowanymi drogowskazami.

Zapamiętaj, że w lesie obowiązuje generalna zasada - OSTROŻNIE Z OGNIEM!