Nr 1/2004

 PRZYRODA I KRAJOBRAZ   

Jarosław Borejszo 

OCHRONA ŚCISŁA

(4)

Jezioro Długie (fot. M.Kamiński)

W skład obszaru ochrony ścisłej Czarna Hańcza wchodzą również 3 niewielkie jeziora. Są to Suchary: Wschodni, Zachodni i Dembowskich.

W WPN-ie pod ochroną ścisłą znajduje się jeszcze 7 jezior: Muliczne, Okrągłe, Długie, Suchar Wielki, Białe, Wądołek i Konopniak. Cztery pierwsze znajdują się w rejonie wsi Gawrych Ruda. Przebiega nad nimi zielony szlak turystyczny i ścieżka edukacyjna „Jeziora”, dzięki czemu można je obejrzeć. Kompleks połączonych ze sobą jezior (Długie, Muliczne i Okrągłe) stanowi jeden zwarty obszar ochrony ścisłej. W zbiorowiskach wodnych i szu- warowych tych jezior notowano kilka polodowcowych, północnoatlantyckich reliktów. Stwierdzono w nich występowanie stosunkowo rzadkiego szuwaru kłociowego, z kłocią wiechowatą (Cladium mariscus), a także bogate zespoły roślin zanurzonych, z dużym udziałem ramienic – dużych, przypominających nieco rośliny naczyniowe glonów, wymagających wód czystych i zasobnych w wapń. Oprócz szuwarów i roślinności zanurzonej, flora wodna reprezentowana jest m.in. przez rośliny o liściach pływających (grążele, grzybienie, rdestnicę pływającą) oraz drobne rośliny pleustonowe, głównie rzęsy. Nad jeziorem Długim od kilku lat znajduje się nielęgowa kolonia kormorana. Możemy ją obejrzeć z pomostu na przystanku ściezki edukacyjnej „Jeziora”.

Tą samą ścieżką możemy dotrzeć do Suchara Wielkiego (przystanek VIII). Jak można domyślać się z nazwy, jest to największy z wi- gierskich sucharów. Charakterystyczny, ciem- nobrunatny kolor wody tego jeziora spowodowany jest wysoką koncentracją substancji humusowych, powstających z rozkładu gałązek, igliwia i liści. Stąd bierze się naukowe określenie sucharów – jeziora polihumusowe. Nad Sucharem Wielkim dobrze rozwinięty jest otaczający go zespół roślinności torfowiskowej, budujący tak zwany mszar torfowcowy (pło, spleję). 

Jeziora Białe i Wądołek nie są udostępnione do zwiedzania. Pierwsze, położone w centrum parku, odznacza się najwyższą czystością wody spośród wszystkich jezior WPN-u. To unikatowe jezioro ma szansę na bardzo długie zachowanie niskiej żyzności – prawie całą jego zlewnię porastają lasy, a po zasypaniu sztucznego przekopu łączącego niegdyś jezioro Białe z Wi- grami, jest ono praktycznie odizolowane od dodatkowych źródeł substancji odżywczych. Dzięki ochronie ścisłej będą mogły tu przetrwać liczne „czystowodne” gatunki roślin i zwierząt, a znikoma penetracja ludzka zapewnia szybką regenerację naturalnych zespołów roślin i zwie- rząt lądowych. Wądołek jest niewielkim sucharem, najstarszym w naszym parku obszarem ochrony ścisłej, który utworzono długo przed powołaniem parku narodowego – w 1970 roku. Jest to mały (ok. 1 ha) i głęboki (15 m) zbiornik wodny, osłonięty przez las, w którym woda przydenna praktycznie nie miesza się z warstwami powierzchniowymi, co jest zjawis- kiem wyjątkowym.

Suchar Wielki (fot. P. i J.Szpygiel)

ciąg dalszy