Nr 4/2006

 PRZYRODA I KRAJOBRAZ   

 WPN w Europie   

Kumak nizinny Bombina bombina.   Fot. L.Krzysztofiak

Lech Krzysztofiak

GATUNKI NATURA 2000

(2) 

Spośród 70 gatunków zwierząt objętych Dyrektywą Siedliskową (bez ptaków) w parku stwierdzono występowanie 27, w tym 11 gatunków bezkręgowców, 3 gatunków ryb, 2 gatunków płazów i 5 gatunków ssaków.

Na 11 gatunków bezkręgowców 8 to owady: kozioróg dębosz Cerambyx cerdo, jelonek rogacz Lucanus cereus, kreślinek Graphoderus bilineatus, trzepla zielona Ophiogomphus cecylia, zalotka większa Leucorrhinia pectoralis, przeplatka maturna Euphydryas maturna, czerwończyk nieparek Lycaena dispar i czerwończyk fioletek Lycaena helle. Pozostałe gatunki bezkręgowców należą do ślimaków (poczwarówka jajowata Vertigo moulinsiana, zatoczek łamliwy Anisus vorticulus) oraz małży (skójka gruboskorupowa Unio crassus).

Bóbr europejski Castor fiber. Fot. L.Krzysztofiak

Wśród zwierząt kręgowych o znaczeniu europejskim trzy gatunki reprezentują gromadę ryb (koza Cobitis taenia, piskorz Misgurnus fossilis, różanka Rhodeus sericeus amarus), dwa gatunki reprezentują gromadę płazów (kumak nizinny Bombina bombina, traszka grzebieniasta Triturus cristatus), a pięć gromadę ssaków (wilk Canis lupus, bóbr europejski Castor fiber, wydra Lutra lutra, ryś Lynx lynx, nocek łydkowłosy Myotis dasycneme). Trzy gatunki kręgowców, z wyżej wymienionych, obserwowane są na terenie parku rzadko lub bardzo rzadko – wilk od czasu do czasu penetruje tereny parku, a i zdarza mu się pozostać tu dłużej; nocek łydkowłosy zalatuje w poszukiwaniu pokarmu (największa kolonia rozrodcza znajduje się w Jeleniewie, niedaleko parku; ryś sporadycznie zachodzi na terytorium parku z głębi Puszczy Augustowskiej. Do końca lat siedemdziesiątych XX wieku na terenie obecnego parku występował jeszcze jeden gatunek, który jest w zasięgu zainteresowania Unii Europejskiej – jest to żółw błotny Emys orbicularis. Niedawne szczegółowe poszukiwania okazów z tego gatunku nie przyniosły spodziewanych rezultatów i należy uznać, że gatunek ten definitywnie ustąpił z tego terenu.

   Gatunki ptaków objęte zainteresowaniem Wspólnoty zostały wymienione w załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Zawiera on 185 gatunków i podgatunków ptaków, z których w naszym kraju występuje 119, a w Wigierskim Parku Narodowym - 52 gatunki. Są to: włochatka Aegolius funereus, zimorodek Alcedo atthis, świergotek polny Anthus campestris, orzeł przedni Aquila chrysaetos, orlik krzykliwy Aquila pomarina, podgorzałka Aytyha nyroca, jarząbek Bonasa banasia, bąk Botaurus stellaris, puchacz Gatunki ptaków objęte zainteresowaniem Wspólnoty zostały wymienione w załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Zawiera on 185 gatunków i podgatunków ptaków, z których w naszym kraju występuje 119, a w Wigierskim Parku Narodowym - 52 gatunki.

Gąsiorek Larius collurio. Fot. L.Krzysztofiak

Są to: włochatka Aegolius funereus, zimorodek Alcedo atthis, świergotek polny Anthus campestris, orzeł przedni Aquila chrysaetos, orlik krzykliwy Aquila pomarina, podgorzałka Aytyha nyroca, jarząbek Bonasa banasia, bąk Botaurus stellaris, puchacz Bubo bubo, lelek Caprimuglus europaeus, rybitwa czarna Chlidonias nigra, bocian biały Ciconia ciconia, bocian czarny Ciconia nigra, błotniak stawowy Circus aeruginosus, błotniak zbożowy Circus cyaneus, błotniak łąkowy Circus pygargus, kraska Coracias garrulus, derkacz Crex crex, dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos, dzięcioł średni Dentrocopos medius, dzięcioł czarny Dryocopus martius, czapla biała Egretta alba, ortolan Emberiza hortulana, drzemlik Falco columbarius, sokół wędrowny Falco peregrinus, muchołówka mała Ficedula parva, dubelt Gallinago media, nur czarnoszyi Gavia arctica, żuraw Grus grus, bielik Haliaeetus albicilla, gąsiorek Lanius collurio, mewa mała Larus minutus, lerka Lullula arborea, podróżniczek Luscinia svecica, bielaczek Mergus albellus, kania czarna Milvus migrans, kania ruda Milvus milvus, rybołów Pandion haliaetus, pszczołojad Pernis apivorus, batalion Philimachus pugnax, dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus, dzięcioł zielonosiwy Picus canus, siewka złota Pluvialis apricaria, zielonka Porzana parva, kropiatka Porzana porzana, rybitwa białoczerna Sterna albifrons, rybitwa wielkodzioba Sterna capia, rybitwa rzeczna Sterna hirundo, jarzębatka Sylvia nisoria, cietrzew Tetrao tetrix, głuszec Tetrao urogallus, łęczak Tringa glareola. W stosunku do wyżej wymienionych gatunków ptaków należy stosować również ochronę ich siedlisk, aby zapewnić im możliwości rozrodu w miejscach ich występowania.

Niektóre gatunki zwierząt wykazane z terenu parku znalazły się również na europejskiej czerwonej liście gatunków zagrożonych, opracowanej przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (The IUCN Red List). Należą do nich: owady - kreślinek (kategoria zagrożenia VU), czerwończyk nieparek (LR), ślimaki - poczwarówka jajowata (LR/cd), małże - skójka gruboskorupowa (LR/nt), ryby - piskorz (LR), ptaki - orzeł przedni (EN), podgorzałka (NT), derkacz (NT), dubelt (NT), bielik (NT), ssaki - nocek łydkowłosy (VU), bóbr europejski (NT), wydra (NT) i ryś (NT).

Wigierski Park Narodowy stanowi ważne ogniwo w sieci europejskiego systemu ochrony przyrody. Jego działania zmierzają nie tylko do utrzymania odpowiednich warunków dla występowania rzadkich zagrożonych gatunków roślin i zwierząt, ale również do ich odtworzenia, tam gdzie jest to pożądane.