Nr 2/2009

 PRZYRODA I KRAJOBRAZ   

Maciej Romański

PRZEDZIWNY ŚWIAT

ŚLUZOWCÓW

(2) 

Śluzowce są niezwykle archaiczną formą życia. Część naukowców sądzi, iż żyją one na Ziemi już nawet 1,5 miliarda lat, choć nie ma na to bezpośrednich dowodów. Bardziej prawdopodobne wydaje się, iż pojawiły się one na
Ziemi przed ponad 600 milionami lat. Obecnie śluzowce są dość nieliczną grupą organizmów – na całym świecie opisano zaledwie 800-1000 gatunków. Większość z nich to organizmy kosmopolityczne – występują na całym świecie, niezależnie od stref klimatycznych, i tylko nieliczne z nich związane są wyłącznie ze strefami tropikalnymi.

Wykwit zmienny (fot. M. Romański)

Jak już wspomniano, cykl życiowy śluzowców jest dość skomplikowany. Rozmnażają się, wytwarzając zarodniki. Z kiełkujących haploidalnych (posiadających pojedynczy garnitur chromosomów) zarodników powstają przypominające ameby pełzaki lub opatrzone wiciami pływki, przypominające wiciowce. Pływki z czasem mogą odrzucać wici i przekształcać się w pełzaki. Następnie twory te zlewają się parami i powstaje diploidalny (o podwójnym garniturze chromosomów) pełzak, stanowiący początek śluźni. Na tym etapie śluzowce są organizmami zbyt małymi, by dostrzec je bez mikroskopu. W dalszym okresie życia śluźnia zaczyna się powiększać na dwa sposoby. Z jednej strony odżywia się ona i rośnie, z drugiej zaś, jeśli różne śluźnie tego samego gatunku spotkają się, zlewają się, tworząc jeden, większy organizm. Śluźnia w zasadzie jest pojedynczą komórką, zawierającą jednak wiele jąder komórkowych. Taki twór nazywany jest komórczakiem. Komórczakami, oprócz śluzowców jest również większość grzybów. Śluźnia nie wytwarza żadnych zewnętrznych osłon – jest to nagi protoplast, obdarzony zdolnością ruchu.   

Maworek papuzi  (fot. M. Romański)

Bukietek wysmukły  (fot. M. Romański)

ciąg dalszy