|
W związku z realizacją zadania "MIĘDZY- NARODOWY ROK LASÓW W WPN-ie" w po-
łowie sierpnia gościł w siedzibie Wigierskiego Parku Narodowego
Pan Adam Sieńko - Prezes Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Białymstoku (WFOŚiGW)
Zadaliśmy mu kilka pytań dotyczących działalności zarządzanej przez niego
instytucji.
- Misją WFOŚiGW w Białymstoku,
którym Pan kieruje, jest finansowe wspieranie przedsięwzięć służących
poprawieniu stanu środowiska naturalnego, zapobiegających zagrożeniom środowiska
oraz zachowujących najcenniejsze obszary i obiekty przyrodnicze województwa
podlaskiego. Jakie projekty zyskują największe wsparcie ze strony zarządu
funduszu?
- Przedsięwzięcia finansowane przez WFOŚiGW trzeba by
podzielić na dwa obszary. Pierwszy - funkcjonalny, wyznacznikiem którego będzie
osiągnięcie efektu ekologicznego i jego wielkość. Drugi aspekt to aspekt
finansowy, czyli pogodzenie możliwości finansowych funduszu z potrzebami i taki
ich rozdział, aby żaden obszar działania funduszu nie pozostał bez
dofinansowania. Finansowanie odbywa się w postaci dotacji lub w formie pożyczki.
- Jaki wpływ na działalność
funduszu miało wejście Polski do UE?
- Wiele zmian nastąpiło właśnie po tym fakcie. Rola
funduszu diametralnie się zmieniła. Fundusz stał się instytucją wdrażającą dla
projektów unijnych do wartości 25 mln euro. Aktualnie prowadzimy 8 dużych
projektów, z czego 3 są związane z zagospodarowaniem odpadów, a 5 dotyczy
gospodarki wodno- kanalizacyjnej. Łączna wartość projektów to 270 mln zł,
z czego dotacja unijna sięga 130 mln zł. Realizujemy również tzw. programy
priorytetowe i tu znajdują się dwa duże projekty. Jeden z nich, największy
w historii wojewódzkiego funduszu i myślę, że szybko taki się nie powtórzy:
„Program zrównoważonego rozwoju rzeki Rospudy”. W projekcie uczestniczy 5 gmin
leżących w obrębie rzeki Rospudy: Augustów, Bakałarzewo, Raczki, Filipów
i Nowinka. Wartość dofinansowania to 100 mln zł, a planowany koszt
uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej to około 120 mln zł. Nasze
dofinansowanie jest wielkim zastrzykiem finansowym w sytuacji, gdy budżety gmin
wynoszą kilka milionów zł. Na realizację takiego przedsięwzięcia, a to jest jak
najbardziej czynna ochrona rzeki Rospudy, musiałyby gminy przeznaczyć fundusze
z kilku lat budżetowych. Drugie przedsięwzięcie to Program zrównoważonego
rozwoju Puszczy Białowieskiej. Kolejnym zadaniem, które realizujemy, jest
program usuwania azbestu. W latach 2011-2012 fundusz przekaże na ten cel gminom
5 mln zł z czego 2,5 mln to są środki Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) Pomoże to usunąć z dachów z terenu województwa
podlaskiego 10,5 tys. ton eternitu. Programem zostanie objętych 76 gmin, czyli ¾
gmin skorzysta z tej ścieżki finansowania. Do tej pory fundusz przeznaczał
na ten cel od 300 do 500 tys. zł rocznie. Realizujemy też program związany
z wykorzystywaniem odnawialnych źródeł energii i tutaj razem z NFOŚiGW
dofinansowujemy 1 elektrownię wiatrową oraz drugi projekt, związany z kogeneracją
gazu na ciepło i prąd elektryczny w Zakładzie Mlekovita w Wysokim Mazowieckim.
Zapew- niamy również wkład własny tym wszystkim gminom, które korzystają
z finansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Rozwoju Obszarów
Wiejskich. WFOŚiGW zaciągnął w tym celu pożyczkę w wysokości 77 mln zł w NFOŚiGW.
Do tego dochodzi działalność, którą fundusz prowadzi od wielu lat i jest
to budżet około 30 mln zł.
- Kim są beneficjenci funduszu?
- Głównie to jednostki samorządowe, instytucje
państwowe, osoby prawne i państwowe jednostki budżetowe oraz organizacje
pozarządowe.
- Jakimi funduszami dysponuje
WFOŚiGW?
- Głównym źródłem wpływów finansowych WFOŚiGW
są opłaty za korzystanie ze środowiska i kary. Te wpływy, ze względu na fakt,
że nasze województwo jest mało uprzemysłowione, nie są zbyt duże, wynoszą około
10 mln zł. Jeżeli z własnych funduszy wydajemy 30 mln złotych to dzięki środkom
pochodzącym ze spłaty kredytów i pożyczek. Część pożyczek umarzamy, ale 25%
wartości umarzanych środków instytucja musi przekazać na inne inwestycje
proekologiczne, co zwiększa efekt ekologiczny projektu. Odsetki odpowiednio
lokujemy i mamy dodatkowy zysk. W tym roku fundusz dysponuje budżetem rocznym,
który sięga 130 mln zł. Bez środków z NFOŚiGW nie byłoby to możliwe. Dzięki temu
umożliwiamy gminom i innym podmiotom korzystanie ze środków unijnych,
na przedsięwzięcia, których my nie możemy dofinansować w całości.
|
|
- WFOŚiGW współpracuje z
wieloma samorządami województwa podlaskiego. Na jakich płaszczyznach przebiega
ta współpraca i jak się ona układa?
- Nawiązujemy w szczególności współpracę ze związkami
gmin. Wspólnie realizujemy programy usuwania odpadów, które są bardzo istotne
z punktu widzenia województwa. W Wojewódzkim Planie Gospodarowania Odpadami
województwo podlaskie zostało podzielone na siedem obszarów zagospodarowywania
odpadów. Na dzień dzisiejszy tylko trzy projekty realizują politykę wdrażania
gospodarki odpadami. W większości realizują je związki gmin, które widzą we
współpracy większe możliwości na uzyskanie środków. Innym rodzajem współpracy
z samorządami może być skoncentrowanie działań na jednym obszarze, np. w Dolinie
Rospudy, co pośrednio ma także wpływ na teren Wigierskiego Parku Narodowego
i jezioro Wigry. Porządkując gospodarkę wodno-ściekową w Dolinie Rospudy, mamy
wpływ na zmniejszenie przedostawania się ścieków do gruntu i nieprzedostawanie
się zanieczyszczeń do cieków i zbiorników wodnych. Gmina Nowinka na ten cel
otrzymała 42 mln zł dotacji. Pieniądze z dotacji zostaną więc wykorzystane
celowo, systemowo i racjonalnie. Efektem bezpośrednim dla mieszkańców stanie się
czysta woda w rzece, jeziorze i czysta, zdrowa woda w kranie. Trzeci sektor
współpracy z gminami - już na mniejszą skalę, bardziej lokalną - to np. wymiana
oświetlenia na bardziej ekonomiczne energooszczędne nowe lampy, zadania
termo-modernizacyjne, ochrona ziemi – rekultywacja wysypisk śmieci, działalność
edukacyjna – z tej puli środków również korzystają samorządy, szkoły, domy
kultury. Wspieramy działalność ochotniczych straży pożarnych, gdzie
dofinansowujemy zakupy samochodów przeciwpożarowych.
- Fundusz poprzez udzielanie
dotacji finansowych wspiera rozwój województwa podlaskiego. W jakim kierunku
przebiega według Pana rozwój naszego województwa?
- Działania WFOŚIGW bezpośrednio nie wpływają
na rozwój województwa, ale pośrednio widzę wielki wpływ środków, które
przeznaczamy na różnego typu inwestycje. Uzbrajanie terenów pod inwestycje
w kanalizację, doprowadzenie wody, tworzenie sieci dróg. Dzięki temu tereny
przewidziane pod inwestycje będą atrakcyjniejsze. Jeżeli dofinansowujemy
działalność państwowych jednostek budżetowych, np. inspektoraty ochrony
środowiska, inspektoraty transportu drogowego, parki narodowe, to środki
te są kołem zamachowym, na bazie którego możliwe jest wykonywanie różnych
działań statutowych tych jednostek. Tworzymy w ten sposób impulsy do dalszego
działania. Stymulujemy niektóre obszary aktywności społecznej, a przy okazji
edukujemy społeczeństwo. Pośrednio przyczyniamy się do tworzenia nowych miejsc
pracy, jak również dajemy możliwość przedsiębiorstwom ze skorzystania
i wykorzystania środków z UE i NFOŚiGW.
- Współpracujecie Państwo z parkami narodowymi. Jak ocenia Pan tę współpracę?
- Około 1,2 mln zł rocznie otrzymują z WFOŚiGW
państwowe jednostki budżetowe, z tego 500 tys. otrzymują poprzez dotacje parki
narodowe. Jest to oczywiście uwarunkowane planami działalności parków oraz
możliwościami finansowymi funduszu. Parki narodowe doskonale zdają sobie sprawę,
że sięgnięcie po środki z wojewódzkich funduszy jest dużo prostsze w porównaniu
z innymi źródłami. Myślę, że w nowej rzeczywistości, jaka
czeka parki narodowe od roku 2012, również będziemy partnerami. Zgodnie
z planami Wigierski Park Narodowy otrzymał fundusze na finansowanie wydawnictwa
kwartalnika „Wigry” w 2012 roku wraz z działaniami edukacyjnymi. Parki narodowe
pozyskują z funduszu środki przede wszystkim na działalność edukacyjną, poprawę
infrastruktury turystycznej, działalność wydawniczą, zakupy inwestycyjne oraz
na wkład własny parków narodowych do innych funduszy, tak na przykład
sfinansowaliśmy wraz z NFOŚiGW zakup łodzi Leptodora II, która od tego roku
pływa po wodach jeziora Wigry.
- Jakie priorytety będą
realizowane w 2012 roku ze środków WFOŚiGW?
- Fundusze ewoluują. W latach 2014-2020 zgodnie
z planami rządowymi, główny nacisk będziemy kłaść na innowacyjność,
bezpieczeństwo energetyczne. Mamy nadzieję, że fundusz nadal będzie instytucją
wdrażającą.
- A my liczymy na dalszą dobrą
współpracę pomiędzy WPN-em a WFOŚiGW. Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiała Katarzyna Łukowska
|
