Nr 2/2002

 PRZYRODA I KRAJOBRAZ   

 

Zbigniew Bielawski 

  

Obręb Ochronny WIGRY

(2)

Wieża widokowa w Nowej Wsi (fot.M.Kamiński).

  

Z chwilą przejścia na drugą stronę rzeki znaleźliśmy się w następnym Obwodzie Ochronnym - Leszczewek. Zaraz za miejscem do odpoczynku szlak skręca w drogę zwaną Łąkową. To nią chłopi z pobliskich wsi dojeżdżali niegdyś na łąki położone w dolinie rzeki na sianożęcie, czyli koszenie trawy i grabienie siana. Obecnie cała dolina Czarnej Hańczy objęta jest ochroną ścisłą. Jej końcowy odcinek przy ujściu do Wigier był rezerwatem już od 1959 r. i nazywał się "Ostoja bobrów Stary Folwark". 

  

Na północ od rzeki teren coraz częściej wznosi się i opada, a pagórki zaczynają dominować w krajobrazie. Idąc dalej zielonym szlakiem, warto zatrzymać się na jednym ze wzgórz we wsi Cimochowizna, by rozkoszować się widokiem na jezioro Wigry i dawny klasztor Kamedułów. Pewien obszar w środku lasu , nie bez przyczyny, od dawna nazywany jest przez miejscową ludność Glinkami. Występują tu gleby gliniaste, bardziej zasobne w substancje odżywcze. Idąc szlakiem, obserwować możemy niespotykane wcześniej gatunki roślin zielnych, charakterystycznych dla tego rodzaju siedlisk. Drzewostany są tu jednak podobne do tych, które występują w innych częściach obrębu. Lasy sadzone przez człowieka rzadko przypominają bowiem lasy naturalne, jakie rosły dawniej na tych ziemiach. Duże zapotrzebowanie na drewno sosnowe i częściowo świerkowe sprawiło, że przez długie lata sadzone były głównie drzewa iglaste. W dzisiejszym lesie wciąż za mało rośnie liściastych gatunków drzew, takich jak lipa, dąb, klon czy grab. Przyroda sama rozpoczyna procesy regeneracji składu gatunkowego zespołów roślinnych. W istniejących drzewostanach tworzą się luki spowodowane silnymi wiatrami, żerowaniem owadów czy chorobami grzybowymi. W tych miejscach pojawiają się w naturalny sposób siewki gatunków właściwych dla lokalnych warunków glebowych i wodnych. Obecnie do zadań parku należy stopniowa "przebudowa" składu gatunkowego drzewostanów, tak aby jak najszybciej przypominały one lasy naturalne. Odbywa się to poprzez sztuczne zalesianie powstających luk (tzw. odnawianie) oraz zabezpieczenie i pielęgnowanie młodych drzew. 

  

Las "odnowiony" po gradacji kornika (fot. M.Kamiński)

  

W swej wędrówce na północ przecinamy drogę Suwałki - Sejny i docieramy do leśnictwa Krzywe. Puszcza w tej okolicy zwana była kiedyś Krzywym Lasem, bynajmniej nie z tego powodu, że rosły tu krzywe drzewa, ale dlatego, że teren jest tutaj bardzo pofałdowany. Jak wiele jest w tych okolicach pagórków, najlepiej możemy zobaczyć dopiero na terenach bezleśnych, wędrując zielonym szlakiem przez miejscowość Leszczewo. Dodatkową atrakcją urozmaiconej rzeźby jest występowanie w zagłębieniach terenu pięknych i tajemniczych, śródleśnych jezior zwanych sucharami. Z tak dużą ich liczbą na niewielkim obszarze nie spotkamy się nigdzie indziej. 

    

 

    

W miejscowości Krzywe mieści się siedziba dyrekcji WPN-u. Można w niej zwiedzić salę wystawową, w której zobaczymy wiele spreparowanych przedstawicieli świata ptaków, ssaków, ryb i owadów żyjących na tym terenie. Już przy wejściu przywita nas rodzina bobrów umieszczona w naturalnych rozmiarów makiecie przekroju mieszkania bobrów - żeremiu. Dogodny dojazd i duża różnorodność przyrody sprawiły, iż w pobliżu Krzywego wytyczone zostały dwie ścieżki edukacyjne: "Las'' i "Suchary''. Tutaj również przy siedzibie leśnictwa można zwiedzić wystawę etnograficzną, efekt konkursu "Ocalić od zapomnienia".

  

Leśnictwo Krzywe przecina na dwie części rzeka Kamionka. Obecnie jest ona wraz z przyległymi lasami objęta ochroną ścisłą i stanowi istne królestwo bobrów. Zobaczyć ją jednak można, gdyż w dwóch miejscach przecinają Kamionkę szlaki turystyczne - od zachodu niebieski i żółty, a od wschodu czarny. 

  

Wędrując dalej żółtym szlakiem w kierunku północnym, docieramy do rzeki Wiatrołuży. Niestety, most wybudowany na drodze gminnej jest w bardzo złym stanie technicznym, są w nim dziury i dlatego należy przechodzić przez niego bardzo uważnie. W ten sposób dotarliśmy do najbardziej wysuniętego na północ leśnictwa Lipniak. WPN dociera tu wąskim klinem do miejscowości Kaletnik. Obwód Ochronny Lipniak, szczególnie jego południowy obchód - Królówek, to istna mozaika rzeźby terenu. Pagórki porośnięte sosną poprzecinane są obniżeniami, gdzie dominują drzewa liściaste i świerki. Na terenach podmokłych występują olsy, zarośnięte olchami i brzozami. Krajobraz jest tu piękny, ale wykonywanie prac w lesie nie należy do najłatwiejszych.

  

Niemal całe leśnictwo przecina na dwie części rzeka Wiatrołuża. Jej widokowo atrakcyjną dolinę, o stromych i wysokich na 1520 m skarpach, podziwiać możemy z wieży widokowej. Znajduje się ona w niewielkiej odległości od parkingu położonego przy drodze asfaltowej Suwałki - Kaletnik, pomiędzy Lipniakiem a Wiatrołużą. W tym miejscu rzeka meandruje a miejscami rozlewa się przy tamach bobrowych. 

  

Z drugiego punktu widokowego położonego przy czarnym szlaku, nieopodal Nowej Wsi, podziwiać możemy rozległą w tym miejscu panoramę dolin dwóch rzek: Wiatrołuży i Maniówki. Tę naturalną przeszkodę wykorzystali Niemcy podczas II wojny światowej, budując umocnienia obronne na zachodnim brzegu doliny. Jeszcze dzisiaj można odnaleźć w tym rejonie liczne ślady stoczonych walk.

  

  

Opisane powyżej miejsca, to jedynie nieliczne przykłady tego, co można zobaczyć i podziwiać odwiedzając Obręb Ochronny Wigry. Przed wyruszeniem na szlaki warto zapoznać się z publikacjami parku, w szczególności z przewodnikami po ścieżkach edukacyjnych "Jeziora", "Las" i "Suchary", a także zakupić na pamiątkę ciekawej wyprawy "Kartę wstępu do WPN-u".

 

indeks tematyczny "WIGRY" home Wigierski PN spis treści następny artykuł

.

.