Nr 4/2002

TURYSTYKA, WĘDKARSTWO, REKREACJA

   

Zdzisław Zaborowski

Ścieżka edukacyjna PUSZCZA

(2)

    

Przystanek 4. Kamedulska smolarnia

  

Ponad trzysta lat temu działała tu smolarnia należąca do zakonu kamedułów wigierskich. O jej istnieniu świadczy duży naciek smoły drzewnej znajdujący się na południowym krańcu polany. W jego pobliżu, pod warstwą darni, zalega gruba warstwa węgla drzewnego. W najbliższej okolicy znajdują się ślady innych wielkich pieców. Są to konstrukcje z przełomu XVII i XVIII wieku, służące do przemysłowej destylacji smoły drzewnej i terpentyny z drzew iglastych. Źródła historyczne podają, że w pobliskiej miejscowości Jeziorki mieszkali kamedulscy smolarze z rodu Pajków, Bednarzy i Chrachałów. Prawdopodobnie istniało w tej okolicy znaczące centrum produkcji smoły drzewnej i terpentyny, ponieważ przebiegały tu ważne szlaki komunikacyjne, wiodące ku dużym ośrodkom miejskim. 

  

Przystanek 5. Morena czołowa i oz

  

Morena czołowa w Wysokim Moście jest jednym ze wzgórz morenowych tzw. fazy pomorskiej ostatniego zlodowacenia (12 tys. lat temu). Moreny te znaczą miejsca długiego postoju krawędzi lądolodu w czasie jego topnienia. W okolicy Wysokiego Mostu moreny czołowe rozmieszczone są w regularny sposób na odcinku kilku kilometrów. Wiele z nich to formy spiętrzone przez nacisk masy lodowca. Można je obejrzeć na niektórych liniach oddziałowych w lesie. Morena w Wysokim Moście zajmuje północny brzeg wielkiej doliny wód roztopowych, którą kiedyś, wzdłuż czoła lądolodu, płynęły rzeki. Morenę przecina tunel podlodowy, który uchodził do tej doliny. Jego przebieg pod lodem zaznaczony jest piaszczysto-żwirowym wałem malowniczego ozu i przedłużony rynną rzeki lodowcowej poza wyciśnięte w podłożu miejsce postoju dawnej krawędzi lądolodu. 

  

Przystanek 5. (fot. M.Kamiński)

  

Przystanek 6. Żurawinowe Bagno

  

Za moreną znajduje się torfowisko zwane "Żurawinowym Bagnem" leżące w obszarze ochrony ścisłej "Parowy". Całą jego powierzchnię pokrywają mchy torfowce, których zielono- brunatne poduchy porośnięte są z rzadka niską sosną i brzozą. Wśród mchów rośnie dużo żurawiny błotnej, występuje modrzewnica, wełnianki, bagno zwyczajne i borówka bagienna. Wygląd tego torfowiska przypomina krajobraz tundry, która panowała tu po ustąpieniu lodowca. W czasie jego topnienia obecna misa torfowiska znajdowała się u wylotu doliny wód roztopowych.

  

 

Kiedy lodowiec cofnął się na północ, wylot doliny wypełniała wielka lodowa bryła, która po wytopieniu się utworzyła tu jezioro. Istniało ono kilka tysięcy lat, a jego ostatnie fragmenty zanikły niedawno.

   

Zima na Żurawinowym Bagnie (fot.M.Kamiński)

  

Przystanek 7. Starodrzew 

  

Przystanek znajduje się na skraju starego boru sosnowego. Drzewa rosną tu luźno, dlatego możliwa jest obserwacja dużej części tego ciekawego lasu. Jest to trzcinnikowo-sosnowy bór mieszany, charakterystyczny dla znacznej części Puszczy Augustowskiej. W wilgotne lata widać tu imponujące łany trzcinnika - wysokiej trawy porastającej znaczną część dna lasu. Jest to wartościowy przyrodniczo, różnowiekowy las iglasty. Na całej jego powierzchni rosną duże grupy młodych świerków, w których zachodzi naturalna selekcja drzewek. Najsilniejsze z nich zastąpią kiedyś wiekowe sosny. Cały proces odnowienia lasu przebiega tu w sposób naturalny.

  

Przystanek 8. Suchar Konopniak 

   

Jest to jeden z najładniejszych śródleśnych zbiorników wodnych na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Konopniak posiada wszystkie cechy typowe dla jeziora dystroficznego (suchara). Jest to zbiornik bezodpływowy, otoczony lasem iglastym, wodę ma brunatną i kwaśną. Na brzegach jeziorka widać usychające drzewa oraz szeroki pas mszaru torfowcowego (pła). Jest to pływający kożuch roślinny, który stopniowo pokrywa jeziorko. Na powierzchni pła rosną typowe dla sucharów rośliny. Dużo jest tu borówki bagiennej (łochyni) oraz bagna zwyczajnego. W czerwcu masowo kwitnie wełnianka, licznie występują: turzyce, żurawina błotna, modrzewnica, czermień błotna i bobrek trójlistkowy, wyjątkowo pospolita jest owadożerna rosiczka okrągłolistna. Na zachodnim brzegu suchara znajdują się żeremia bobrów. W wielu miejscach widoczne są ślady ich żerowania. Do wodopoju przychodzą tu łosie, jelenie i sarny. W okolicy tego suchara przebywają dziki i wilki.

     

Wybierając się na zwiedzanie ścieżki, udostępnionej do zwiedzania w ciągu całego roku od wschodu do zachodu słońca, warto zaopatrzyć się w przewodnik lub niewielki folder z opisem całej trasy. Wydawnictwa te oraz karty wstępu do WPN-u można nabyć m.in. w dyrekcji parku i w siedzibie Obrębu Ochronnego Wysoki Most.

   

zobacz: przewodnik do ścieżce PUSZCZA

   

   

indeks tematyczny "WIGRY" home Wigierski PN spis treści następny artykuł