Klucz do oznaczania słodkowodnej makrofauny bezkręgowej

   

MOLLUSCA - mięczaki

  

1. GASTROPODA - ślimaki

  

Najliczniejsza i najbardziej zróżnicowana gromada mięczaków. W wodach słodkich Polski występują przedstawiciele 23 rodzajów (ponad 50 gatunków), należących do dwóch podgromad, przodoskrzelnych (Prosobranchia) i płucodysznych (Pulmonata). Ślimaki przeważnie występują na niewielkich głębokościach (z wyjątkiem niektórych przodoskrzelnych); zwykle najliczniej zasiedlają niektóre gatunki roślin zanurzonych i różnego rodzaju obiekty wzniesione ponad powierzchnię dna. Ciało wszystkich krajowych ślimaków słodkowodnych okryte jest wapienno-konchiolinową muszlą o różnym kształcie (czapeczkowatą lub spiralnie zwiniętą, a wtedy płaską lub wzniesioną, rys. 1a), niekiedy zamkniętą wieczkiem. Kształty muszli zwiniętych spiralnie mogą być bardzo różne (rys. 1 b); muszle ślimaków są przeważnie prawoskrętne, a tylko u nielicznych gatunków lewoskrętne (rys. 1 c). Budowa muszli, chociaż nie jest już uważana za najbardziej istotną cechę taksonomiczną, umożliwia w praktyce oznaczenie wszystkich krajowych ślimaków do rodzaju (a większość z nich nawet do gatunku). Na rys. 1d przedstawiono schemat budowy muszli ślimaka wraz z używanym przy jej opisie nazewnictwem.

  

Klucz do oznaczania podgromad:

  

1a Otwór muszli jest zamykany wieczkiem (jest ono przyrośnięte do nogi zwierzęcia i w pustych muszlach przeważnie nie zachowuje się; u zakonserwowanych osobników niektórych gatunków może być dosyć głęboko wciągnięte w głąb muszli) - Prosobranchia, przodoskrzelne
1b Wieczka brak - Pulmonata, płucodyszne (zobacz)
a) Prosobranchia, przodoskrzelne
W Polsce 5 rodzin i 8 rodzajów (ok. 16 gatunków); z wyjątkiem przedstawicieli rodzaju żyworódka (Viviparus) są to zwierzęta niewielkie; większość gatunków występuje głównie na dnie, niekiedy schodząc na dość znaczne głębokości.

    

dalej   

    

     

Rys. 53.  GASTROPODA: a. zasadnicze typy budowy muszli; b. kształty muszli zwiniętych spiralnie; c. sposób określania kierunku skrętu muszli, d. schemat budowy muszli

   

Spis treści

Wigierski Park Narodowy