Klucz do oznaczania słodkowodnej makrofauny bezkręgowej

Planorbidae, zatoczkowate

Największa i najbardziej zróżnicowana (Rys. 58 a-c, 59 a-e) rodzina krajowych ślimaków słodkowodnych. Wszystkie zatoczkowate mają muszle o skrętach zwiniętych w jednej płaszczyźnie, ale różnią się wyraźnie szczegółami budowy muszli. W Polsce występuje 18 gatunków należących do 8 rodzajów, wszystkie o popularnej nazwie "zatoczek".

Klucz do oznaczania rodzajów

1a Muszla bardzo duża, grubościenna, mocna; szerokość (średnica) do 40 mm, wysokość ("grubość") do 16 mm; 5-6 obłych (zaokrąglonych, pozbawionych krawędzi) skrętów (Rys. 58a); strona górna barwy ciemnorogowej, dolna jaśniejsza - rodzaj Planorbarius
W Polsce 1 gatunek- Planorbarius corneus, zatoczek rogowy. Jeden z największych krajowych ślimaków; pospolity, zwłaszcza na terenach nizinnych, w wodach stojących i wolno płynących.
1b Muszla mniejsza i delikatniejsza; szerokość do 20 mm, wysokość do 4,5 mm; liczba skrętów 4,5-6; na ostatnim skręcie często krawędź lub kil; barwa jasnorogowa lub muszla przezroczysta - 2

2a Szerokość muszli do 12-20 mm, wysokość do 2-4,5 mm; na ostatnim skręcie zawsze wyraźnie zaznaczona krawędź, a niekiedy także i kil (Rys. 58b) - rodzaj Planorbis
W Polsce 2 (bardzo podobne) gatunki; występująca różnych typach zbiorników wodnych na roślinach; unikają wód płynących.
2b Muszla mniejsza - 3

3a Muszla złożona z 5-9 ciasno nawiniętych skrętów; ostatni skręt tylko nieznacznie szerszy od przedostatniego (Rys. 58c) - rodzaj Anisus
W Polsce występuje 6 gatunków, należących do trzech podrodzajów (Anisus, Disculifer i Bathyomphalus), dosyć łatwych do odróżnienia po budowie muszli. Poszczególne gatunki, niektóre bardzo rzadkie, zamieszkują różne typy wód stojących lub wolno płynących, wśród roślinności.

dalej   

Rys. 58.  GASTROPODA, Pulmonata: a. Planorbarius corneus, zatoczek rogowy, b. przedstawiciele rodzaju Planorbis, c. przedstawiciele rodzaju Anisus

Spis treści