|
ANNELIDA - pierścienice
1. OLIGOCHAETA - skąposzczety
W Polsce występuje ponad dwadzieścia rodzajów (ponad 100 gatunków) słodkowodnych skąposzczetów, należących do 9 rodzin, niektóre z nich występują także w wodach słonawych i w glebie. Tylko część z nich może być zaliczona do makrofauny, jako że długość ich ciała rzadko przekracza 2 mm. Rozróżnianie przedstawicieli poszczególnych rodzin jest bardzo trudne, często bazuje na szczegółach budowy szczecinek (Rys. 12a,b)
Uwaga! Niektórzy przedstawiciele rodziny Naididae tworzą krótkotrwałe kolonie zbudowane z połączonych ze sobą liniowo kilku osobników.
Klucz do oznaczania rodzin:
1a Brak szczecinek; pasożyty zewnętrzne raków, opatrzone przyssawką, zewnętrznie podobne do małych pijawek - rodzina
Branchiobdellidae (Rys. 12c)
1b Na ciele obecne regularnie rozmieszczone szczecinki - 2
2a Szczecinki występują pojedynczo - rodzina Haplotaxidae (Rys.12d)
2b Szczecinki występują parami - 3
2c Szczecinki zgrupowane w pęczki liczące co najmniej 3 szczecinki - 4
3a Zwierzęta o długości ciała 10 - 40 mm i szerokości nie przekraczającej 3 mm - rodzina
Lumbriculidae (Rys. 12e)
3b Zwierzęta osiągające ponad 50 mm długości i ponad 4 mm szerokości - rodziny
Lumbricidae (dżdżownice) (Rys. 12f) i Glossoscolecidae
Uwaga! Pewne rozróżnianie przedstawicieli rodzin Lumbricidae i Glossoscolecidae wymaga preparowania organów płciowych zwierząt i użycia dużych powiększeń. W tych obu rodzinach występuje tylko po jednym typowo wodnym gatunku. Sporadycznie w wodzie spotkać można także kilka ziemnowodnych gatunków z rodziny Lumbricidae
4a Długie, włosowate szczecinki (Rys. 12a) obecne zarówno na grzbietowej jak i na brzusznej stronie
ciała - rodzina Aelosomatidae (Rys. 12g)
4b Długich włosowatych szczecinek brak, lub występują tylko po stronie grzbietowej - 5
5a Ciało przezroczyste lub półprzezroczyste, krótsze od 20 mm. Zwykle występują oczy i czuciowe wyrostki lub włoski na przodzie części głowowej - rodzina
Naididae (Rys. 12h)
5b Ciało nieprzezroczyste, dłuższe od 20 mm. Oczu i czuciowych wyrostków bądź włosków na przodzie części głowowej brak - 6
6a Ciało o barwie czerwonej lub ceglastej - rodzina
Tubificidae, rureczniki (Rys. 12i)
6b Ciało o barwie białej lub jasnoróżowej - rodzina
Enchytraeidae, wazonkowce, część (Rys.12j)
dalej
|
Rys. 12. OLIGOCHAETA: a. szczecinka włosowata, b. różne typy szczecinek zębatych, c.
- j. przedstawiciele rodzin - c. Branchiobdellidae,
d. Haplotaxidae, e. Lumbriculidae, f. Lumbricidae, g. Aelosomatidae,
h. Naididae, i. Tubificidae, j. Enchytreidae
|
