|
2. HIRUDINEA - pijawki
W naszej faunie występuje 17 rodzajów (28 gatunków) pijawek. Poszczególne gatunki osiągają (przy średnim rozciągnięciu ciała) od 12 do 150 mm długości. Ciało zaopatrzone jest w dwie przyssawki położone na przednim i tylnym końcu ciała, przy czym pierwsza z nich otacza otwór gębowy. Występują w wodach płynących i w strefie przybrzeżnej zbiorników wodnych, zwykle na zanurzonych przedmiotach, gałęziach, kamieniach i na powierzchni wodnych roślin. Niektóre gatunki mogą okresowo prowadzić ziemnowodny tryb życia. Ważna i łatwa do analizy cecha taksonomiczna, jaką jest liczba i rozmieszczenie oczu może być wykorzystana tylko u typowych osobników - pewna część osobników ma odmienny niż typowa forma układ oczu co może utrudnić oznaczanie.
Uwaga! Oznaczanie pijawek na podstawie liczby i roz- mieszczenia oczu należy przeprowadzać u żywych osobników, trzymanych w niewielkiej ilości wody. Po zabiciu i utrwaleniu zwierząt identyfikacja jest znacznie trudniejsza.
Klucz do oznaczania rodzajów:
1a Obie przyssawki o średnicy wyraźnie większej od sąsiednich segmentów ciała - 2
1b Obie przyssawki lub tylko jedna z nich o średnicy mniejszej od reszty ciała -
5
2a Ciało bardzo długie, około 15 - 20 razy dłuższe od maksymalnej szerokości - rodzaj
Piscicola (Rys.13a)
Dwa gatunki pijawek z tego rodzaju osiągają 40 mm długości. Pasożytują na skórze i płetwach ryb w jeziorach, rzekach i wodach słonawych, choć można je także spotkać wśród roślin wodnych. Pospolite.
2b Ciało najwyżej 10 razy dłuższe od największej szerokości - 3
3a Na tylnej przyssawce widocznych jest 10 czarnych plamek przypominających oczy (Rys. 13b) - 4
3b Brak plamek oczokształtnych - rodzaj Cystobranchus (Rys. 13c)
W naszym kraju występują trzy, trudne do rozróżnienia gatunki z tego rodzaju, osiągające przy średnim rozciągnięciu ciała 40 - 80 mm długości. Pasożytują na skórze ryb.
4a W połowie przedniej przyssawki widoczny poprzeczny, ciemno pigmentowany pasek, na którym umiejscowione są oczy - rodzaj Caspiobdella (Rys. 13d)
Rodzaj ten, charakterystyczny dla zlewiska Morza Czarnego i Azowskiego ma w naszym kraju jednego przedstawiciela C. fadejevi. Pasożytuje na skórze wielu gatunków ryb rzecznych.
dalej
|
Rys. 13. HIRUDINEA: a. przedstawiciel rodzaju Piscicola, b. plamki oczkokształtne na ciele Acipenserobdella sp., c. przedstawiciel rodzaju Cystobranchus, d. głowa przedstawiciela Caspiobdella.
|
