PLECOPTERA - widelnice (larwy)
W Polsce występuje około 110 gatunków widelnic, larwy niemal wszystkich związane są z szybko płynącymi ciekami. Znacznie rzadziej spotykane są na północy kraju. Larwy większości gatunków widelnic są bardzo wymagające pod względem zawartości tlenu w wodzie i nieodporne na zanieczyszczenia. Wiele gatunków jest zagrożonych wymarciem, a cztery gatunki już w Polsce wyginęły. Oznaczanie widelnic jest trudne. Poniżej zamieszczono klucz do oznaczania larw z dokładnością do rodzajów. Kilka rodzajów szczególnie trudnych do oznaczenia (Agnetina, Marthamea, Dictyogenus, Isoptena, Xanthoperla, Oemopteryx) o dyskusyjnej pozycji systematycznej lub których występowanie w Polsce jest wątpliwe nie zostało w kluczu uwzględnionych.
1 a Widoczna od strony brzusznej część aparatu gębowego (labium, warga dolna) dwudzielna (Rys. 26a) -
podrząd SYSTELLOGNATHA - 2
1 b Widoczna od strony brzusznej część aparatu gębowego (labium, warga dolna) złożona z czterech części podobnej wielkości (Rys. 26b) -
podrząd EUHOLOGNATHA - 9
2 a Pomiędzy segmentami tułowiowymi, na stronie grzbietowej dobrze widoczne pierzaste skrzelotchawki (Rys. 26c,d) -
rodzina Perlidae, widelnicowate - 3
Larwy przedstawicieli tej rodziny, których w Polsce występują 4 rodzaje (9 gatunków) to duże drapieżniki (do 35 mm długości), licznie zamieszkujące rzeki górskie i duże potoki. W środowiskach, w których występują są dominującymi drapieżnikami bezkręgowymi, polującymi zwłaszcza na larwy Ephemeroptera ale także na Trichoptera i Chironomidae. Nie uwzględniono w kluczu rodzajów Agnetina i Marthamea, których występowanie w Polsce jest wątpliwe.
2 b Segmenty tułowiowe nie opatrzone skrzelotchawkami- 4
3 a Szerokość przedplecza co najmniej 2 razy większa od jego długości
rodzaj Dinocras, (Rys 26c)
3 b Szerokość przedplecza mniej niż 2 razy większa od jego szerokości rodzaj
Perla, (Rys. 26d)
dalej
|
Rys. 26. PLECOPTERA: a. warga dolna przedstawiciela podrzędu Systellognatha, b. warga dolna przedstawiciela podrzędu
Euholognatha,
c. przedstawiciel rodzaju Dinocras, d. przedstawiciel rodzaju Perla
|