Klucz do oznaczania słodkowodnej makrofauny bezkręgowej

ODONATA - ważki (larwy)

W Polsce występuje 70 gatunków ważek, ich larwy żyją w wodzie i osiągają długość ciała od 10 do 45 mm. Żyją w litoralu jezior i w drobnych zbiornikach wodnych, niektóre także w wodach płynących. Około 10 gatunków, żyjących jako larwy głównie w wodach płynących i torfowiskach, zagrożonych jest wyginięciem. Oznaczanie larw ważek z dokładnością do rodzaju i gatunku jest zwykle bardzo trudne.

Klucz do oznaczania rodzin:

1a Na końcu odwłoka 3 długie listkowate skrzelotchawki (Rys. 30b,d,g) podrząd ZYGOPTERA,
ważki równoskrzydłe  - 2

1b Na końcu odwłoka brak skrzelotchawek, odbyt otoczony trzema krótkimi, zaostrzonymi wyrostkami (Rys. 31c,d,e,g,i) - podrząd ANISOPTERA, ważki różnoskrzydłe  -   5  

2a Pierwszy człon czułka co najmniej tak długi jak suma długości pozostałych członów (Rys. 30a) - rodzina Calopterygidae, świteziankowate. Należą tu dwa gatunki z rodzaju Calopteryx, świtezianka (Rys. 30b); występują
pospolicie w wodach płynących, na dnie i wśród roślinności.

2b Pierwszy człon czułka stanowi nie więcej 1/5 sumy długości pozostałych członów (Rys. 30c) - 3

3a Zewnętrzne skrzelotchawki zakończone długim, nitkowatym wyrostkiem (Rys. 30d) - rodzina Platycnemidae, pióronogowate

Larwy jedynego w naszej faunie przedstawiciela tej rodziny, Platycnemis pennipes (pióronóg zwyczajny, Rys. 30d) są zwierzętami typowo prądolubnymi, zamieszkującymi różnej wielkości cieki.

3b Skrzelotchawki na końcu zaokrąglone lub zaostrzone  - 4

4a Stosunek długości labium (Rys. 30e) do szerokości wynosi 1,5-2 rodzina Lestidae, pałątkowate

Do rodziny tej należą 3 rodzaje (7 gatunków), występujące w naszym kraju w wodach stojących, najczęściej w płytkich, okresowo wysychających zbiornikach, rzadziej w litoralu jezior.

4b Stosunek długości labium (Rys. 30f) do szerokości wynosi 1-1,3 - rodzina Coenagrionidae, łątkowate

Należy tu 6 rodzajów (15 gatunków), w większości pospolicie występujących wśród roślinności większych jezior i wolno płynących rzek, rzadziej w drobnych zbiornikach (Rys. 30g). Osiągają 10-25 mm długości.

dalej   

Rys. 30.  ODONATA: a. czułek przedstawiciela rodziny Calopterygidae,
b. przedstawiciel rodzaju Calopteryx, c. czułek przedstawiciela rodziny Coenagrionidae, d. Platycnemis pennipes, e. zewnętrzna część maski przedstawiciela rodziny Lestidae, f. zewnętrzna część maski przedstawiciela rodziny Coenagrionidae, g. przedstawiciel rodziny Coenagrionidae.

Spis treści