Ocalić od zapomnienia ...
Wstęp / Specyfika regionu / Narzędzia rolnicze / Wyposażenie domu / Rzemiosła i wytwórczość / Budownictwo /
Strój ludowy / Lista ofiarodawców / Piśmiennictwo / Wigierski Park Narodowy
  

 
 

Rzemiosła i wytwórczość

 

Kołowrotek (fot.M.K)
Kołowrotek

Obciążone przęślikiem wrzeciono skręcało włókno w nić i stopniowo opadało ku dołowi. Następnie nawijano gotową nić na wrzeciono. Dopiero w drugiej połowie XIX wieku upowszechniły się kołowrotki, których częścią składową była przęślica łopatkowa.

Przędzę z wrzeciona lub kołowrotka przewijano na snowadła ręczne (widełkowe, dwułożyskowe) i stojakowe. W czasie motania przędzy na motowidło liczono poszczególne nici i określoną ich liczbę przewiązywano sznureczkiem. Przędzę z motków zwijano na kłębki za pomocą wijaków; był to najprostszy sposób przygotowania przędzy na osnowę.

Najstarszym sposobem przygotowania osnowy jest snucie jej na kołkach zatkniętych w ziemię lub w ścianę. Znacznie wygodniejszy jest sposób snucia na snowadłach ramowych, które zbudowane są z dwóch prostokątnych ram skrzyżowanych i ustawionych pionowo na osi długości około 2 m. Ramy obracają się na ruchomym drążku. Jeden koniec umieszczony w otworze deski przy podłodze, drugi w uchwycie przy belce sufitu. Do snucia potrzebne były jeszcze dwa narzędzia: drabka i deska z dziurkami.

Drabka - to stojące narzędzie podobne do drabiny, ale z drucianymi wkładanymi szczeblami, na których łatwo było umieszczać szpulki z nićmi. Ze szpulek nici szły przez deseczkę z otworkami, których musiało być tyle co szpulek. Snucie było jedną z najtrudniejszych czynności podczas przygotowania przędzy do tkania. Końcowy etap obróbki włókna stanowiło tkanie.

   

dalej »