POROSTY

  

 Wiadomości
 ogólne
 Porosty
 nadrzewne
 i naziemne
 Porosty
 naskalne
 i wielo-
 środowiskowe
 Monitoring
 porostów
 Znaczenie
 porostów
 Strona główna
 WPN-u

  

Tekst:
Anna
Krzysztofiak

Zdjęcia:
Lech Krzysztofiak

Rysunki:
Anna Krzysztofiak

Wykonanie
strony:
 
KAJA
 
2003

  

  

  

Porosty naskalne i wielośrodowiskowe

  

Głaz narzutowy z bogatym zespołem porostów

  

POROSTY NASKALNE (epilityczne) spotykane są na podłożu skalnym, zarówno pochodzenia naturalnego (kamienie, skały, głazy narzutowe), jak i antropogenicznego (budowle z betonu, tynk, dachówki); tworzą specyficzne zespoły, składające się przede wszystkim z gatunków pionierskich. O składzie takiego zespołu decyduje chemizm podłoża, na którym rosną porosty, np. brunka isidiowa Neofuscelia loxodes preferuje skały krzemianowe, misecznica biaława Lecanora albescens skały wapienne, a krążniczka brunatna Lecidea fuscoatra skały krzemianowe i piaskowce.

  

  

Krążniczka właściwa Porpidia crustulata posiada plechę bardzo cienką, skorupiastą o barwie popielato- lub białawoszarej. Liczne owocniki są rozproszone lub regularnie ułożone. Występuje na skałach krzemianowych i piaskowcach, często na otoczakach, w lesie i w terenie otwartym.

  

Żełuczka isidiowa
(Xanthoparmelia conspersa)

Misecznica właściwa Lecanora polytropa posiada plechę bardzo zmienną, skorupiastą, brodawkowatą, ziarenkowatą albo spękaną, barwy szarej, białej lub zielonej. Występuje najczęściej w miejscach widnych, na krzemianowym podłożu skalnym, na głazach narzutowych, otoczakach itp.

  

Żełuczka isidiowa Xanthoparmelia conspersa posiada plechę listkowatą, w kształcie rozetki, przeważnie ściśle przylegającą do podłoża, żółto- lub szarozieloną, w środkowej części ciemniejszą. Rośnie na skałach krzemianowych, w miejscach odsłoniętych.

  

Misecznica pospolita Lecanora dispersa jest porostem o plesze skorupiastej, ziarenkowatej lub mączystej, barwy białej lub białoszarej. Rośnie na podłożu wapiennym (beton, cement), rzadziej na skałach krzemianowych, głównie w miejscach osłoniętych. Jest jednym z gatunków rozpoczynających sukcesję na sztucznych podłożach skalnych.

  

Wzorzec ciemny Rhizocarpon obscuratum ma plechę skorupiastą, złożoną przeważnie z wyraźnie skupionych areolek (fragmentów plechy popękanej na skutek rozrastania się) o powierzchni płaskiej, wypukłej lub nieco gruzełkowatej, szarobrunatnej lub ciemno szarej. Występuje na skałach krzemianowych.

  

Liszajecznik koralkowy Candelariella coralliza posiada plechę skorupiastą, w postaci poduszeczkowatych spękanych areolek o ziarenkowatej powierzchni, barwy żółtej lub zielonkawożółtej. Występuje na skałach krzemianowych i innych ubogich w wapń.

  

Wielosporek brunatny Acarospora fuscata ma plechę skorupiastą, areolkowatą lub łuseczkowatą, szarobrunatną, żółtobrunatną lub brunatną, zwykle lekko lśniącą. Rośnie na skałach krzemianowych.

  

POROSTY WIELOŚRODOWISKOWE (ubikwistyczne), to takie, które spotykane są na bardzo różnym podłożu, rosną dobrze zarówno na podłożu skalnym (np. na murach i głazach narzutowych), na drzewach, zmurszałym drewnie, jak i na ziemi.

  

Misecznica murowa (Lecanora muralis)

  

  

  

Misecznica murowa Lecanora muralis ma plechę z listkowatymi odcinkami na obwodzie, w części środkowej skorupiastą i zwykle pokrytą licznymi owocnikami, szarozieloną, na dolnej stronie białawą. Występuje pospolicie na betonie i na skałach wapiennych i bezwapiennych, korze drzew i drewnie.

  

  

  

  

  

Pustułka pęcherzykowata
(Hypogymnia physodes)

Pustułka pęcherzykowata Hypogymnia physodes posiada plechę listkowatą, silnie podzieloną na odcinki różnej szerokości, szarą do szarozielonkawej, czasem na końcach brunatno nabiegłą (zwłaszcza w miejscach silnie nasłonecznionych), o odcinkach wypukłych, luźno przyczepionych do podłoża przy pomocy zmarszczek kory dolnej. Dolna strona plechy czarna, tylko na obwodzie brunatna, bez chwytników. Rośnie pospolicie na bardzo różnych podłożach i w wielu siedliskach, np. na korze drzew, gałązkach krzewów i krzewinek, na murszejącym drewnie i na skałach, w lasach i w zbiorowiskach nieleśnych. Gatunek preferujący podłoże umiarkowanie lub silnie kwaśne.

  

Tarczownica skalna Parmelia saxatilis ma plechę listkowatą, rozetkowatą, niebiesko- lub popielatoszarą, na obwodzie brunatnawą i lśniącą. Dolna strona plechy czarna, z licznymi czarnymi chwytnikami. Rośnie na skałach krzemianowych i na korze drzew.

  

Liszajecznik złocisty Candelariella aurella ma plechę drobnoziarenkowatą, skupioną lub rozproszoną, żółtą, żółtozieloną lub żółtoszarą. Występuje na podłożu wapiennym, rzadziej na krzemianowym lub na korze drzew i drewnie.

  

Tarczownica bruzdkowana Parmelia sulcata ma plechę listkowatą, rozetkowatą, popielato-, zielono- lub niebieskoszarą. Dolna strona plechy czarna, z licznymi czarnymi chwytnikami. Rośnie na korze drzew, drewnie, na skałach bezwapiennych oraz na piasku i wydmach.

  

Obrost wzniesiony Physcia adscendens ma plechę listkowatą, szarą, w postaci drobnych odcinków, na końcach rozszerzonych, na brzegach z licznymi długimi rzęskami. Dolna strona plechy biaława z nielicznymi chwytnikami. Występuje na korze drzew liściastych, na betonie w miejscach dobrze oświetlonych, na skałach wapiennych i murszejącym drewnie. Jest porostem odpornym na zanieczyszczenia i bardzo pospolitym.

  

Złotorost ścienny (Xanthoria parietina)

Złotorost ścienny Xanthoria parietina posiada plechę listkowatą, rozetkowatą, na górnej powierzchni gładką albo pomarszczoną, bez brodawek i pęcherzyków, zielono- lub pomarańczowożółtą. Dolna strona biaława, zwykle bez chwytników. Występuje na korze drzew, na skałach, betonie i na murszejącym drewnie.

  

Liszajec zwyczajny Lepraria incana ma plechę skorupiastą, proszkowatą, drobnoziarenkowatą lub pilśniowato-pajęczynowatą, szarozieloną lub niebiesko-biało-zieloną, czasem białą. Należy do tzw. porostów niedoskonałych - nie wytwarza owocników. Występuje na korze drzew i krzewów, na drewnie i mszakach, rzadziej na podłożu skalnym i glebie. Jest wyjątkowo odporny na zanieczyszczenia powietrza.

   

   

   

 

  

dalej