PTAKI

  

 Wiadomości
 ogólne
 Ptaki wodne
 Ptaki łąk
 i pól
 Ptaki lasów
 Ptaki
 drapieżne
 Ptaki
 chronione
 Ochrona
 ptaków
 Strona główna
 WPN-u

  

Tekst:
Anna i Lech
Krzysztofiak

Zdjęcia: 
Emilia
Daniłowicz,
Jan
Krasnodębski,
Lech
Krzysztofiak,
Wojciech
Misiukiewicz,
Ewa Przytuła

Wykonanie
strony:
 
KAJA
 
2003

  

  

  

Ptaki chronione

  

Bielik (Haliaeetus albicilla)

Ochronę gatunkową zwierząt w Polsce reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 września 2001 r. Wśród gatunków zwierząt kręgowych Wigierskiego Parku Narodowego objętych ochroną zdecydowanie największą grupę stanowią ptaki - 191 gatunków. Do jednych z najciekawszych i najrzadszych należą: bielik, kania czarna i orlik krzykliwy, należące do rodziny jastrzębiowatych Accipitridae, sowa uszata należąca do rodziny puszczykowatych Strigidae oraz dudek - jedyny przedstawiciel rodziny dudków Upupidae oraz lelek kozodój - przedstawiciel rodziny lelków Caprimulgiformes.

  

Bielik Haliaeetus albicilla jest największym ptakiem drapieżnym Polski. Długość ciała 85-95 cm, rozpiętość skrzydeł 200-250 cm, masa ciała 4-5 kg. Lata powoli, wolno uderzając skrzydłami, czasami szybuje. Do gniazdowania bielik wybiera rozległe, stare lasy w pobliżu większych zbiorników wodnych. Na terenie WPN można go zaobserwować nad południowymi brzegami jeziora Wigry. Młode bieliki prowadzą koczowniczy tryb życia, dopiero w wieku 5-6 lat łączą się w pary i zakładają gniazda. Gniazdo (o bardzo solidnej konstrukcji) budują z grubych gałęzi na wierzchołku starego, wysokiego drzewa (sosna, dąb). Dno gniazda wyścielone jest drobnymi gałązkami, trawą i puchem. Jedna para korzysta z kilku gniazd, zajmując je na zmianę w kolejnych latach. W kwietniu samica znosi 2-3 jaja, młode opuszczają gniazdo po 10 tygodniach. Pokarmem bielika są głównie ptaki wodne (kaczki i gęsi), zające, młode sarny, lisy, ryby i padlina.

  

Kania czarna (Milvus migrans)

Kania czarna Milvus migrans występuje w wilgotnych lasach, dolinach większych rzek i okolicach obfitujących w jeziora. Długość ciała 55-63 cm, rozpiętość skrzydeł około 140 cm, masa ciała 800-900 g. Lata powoli i niezbyt wysoko, często krąży i czasem zawisa w jednym miejscu. Od jej bliskiej krewnej - kani rdzawej - odróżnić ją można na podstawie kształtu ogona: u kani rdzawej jest on dłuższy i silniej wcięty. Zamieszkuje tereny graniczące między lasami a obszarami otwartymi, w bliskości zbiorników wodnych. Czasem przebywa w pobliżu osiedli ludzkich. Lęgi odbywa w kwietniu. Chętnie zakłada gniazda na terenach kolonii lęgowych kormoranów i czapli, którym często plądruje gniazda, wybierając jaja i młode. Żywi się również niewielkimi kręgowcami i padliną. Gniazdo buduje wysoko na drzewach, z gałęzi, suchej trawy, korzonków, wiórów i włosów. Samica składa 2-3 jaja, z których po 4 tygodniach wykluwają się młode. Poza sezonem lęgowym żyje pojedynczo lub w luźnych grupach. Jest gatunkiem wędrownym, przylatuje w marcu, odlatuje w październiku.

  

  

  

Orlik krzykliwy (Aquila pomarina)

Orlik krzykliwy Aquila pomarina występuje na terenach obfitujących w lasy, bagna i jeziora. Długość ciała ok. 65 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 160 cm, ciężar 1,2-1,6 kg. Samica różni się od samca tylko nieco większymi rozmiarami ciała. Chętnie czatuje na drzewach lub innych wyniosłościach terenu, po ziemi porusza się zręcznie. Lata powoli, często krąży. Zamieszkuje lasy, zwłaszcza podmokłe, poza sezonem lęgowym przebywa również na terenach otwartych. Jego pokarm stanowią głównie płazy, gady i inne drobne kręgowce naziemne. Gniazdo zakłada na drzewach, najczęściej liściastych, tuż przy pniu. Wyprowadza jeden lęg w roku. W maju samica składa najczęściej 2 jaja, które następnie wysiaduje razem z samcem. Poza sezonem lęgowym żyje samotnie. Jest gatunkiem wędrownym, przylatuje do nas w kwietniu, odlatuje we wrześniu - październiku. Zimuje w Afryce.

  

Sowy uszate (Asio otus)

Sowa uszata Asio otus przebywa na skrajach starych lasów, w zadrzewieniach śródpolnych i parkach, w których rosną drzewa iglaste. Długość ciała ok. 35 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 100 cm, ciężar 290 g. Samiec jest nieco mniejszy od samicy. Charakterystyczne dla tego gatunku "uszy" to kępki piór długości ok. 3 cm, sterczące na szczycie głowy. Aktywna w nocy, lata stosunkowo wolno, przeplatając lot aktywny fazami lotu ślizgowego. Podczas dnia odpoczywa na siedząc wysoko na drzewie. Zamieszkuje drobne laski, parki, cmentarze itp. Głównym składnikiem pożywienia jest nornik (do 90% pokarmu), reszta to inne gryzonie i wróble. Gniazda zakłada w starych drzewach iglastych, wykorzystując gniazda zbudowane przez inne ptaki. Wyprowadza jeden lub dwa lęgi, w zależności od zasobności pokarmowej środowiska. Samica składa 4-6 jaj, które następnie wysiaduje. Sowa uszata jest u nas gatunkiem osiadłym, natomiast w północnej części swego areału wędrownym. W okresie zimowym osobniki z terenów północnych przylatują do Polski i zimują razem z naszymi sowami.

  

Dudek (Upupa epops)

Dudek Upupa epops zamieszkuje skraje starych drzewostanów liściastych i aleje, leżące w pobliżu łąk i pól. Długość ciała ok. 30 cm, rozpiętość skrzydeł 46 cm, ciężar 50-80 g. Zarówno samica, jak i samiec dudka posiadają na głowie charakterystyczny czub, który w chwilach podniecenia rozkładany jest jak wachlarz. Jego pokarm stanowią drobne bezkręgowce (głównie owady i dżdżownice), które zbiera na powierzchni ziemi. Gniazdo zakłada w dziuplach starych drzew, w szczelinach budynków i murach ogrodzeń, pod korzeniami drzew. Dudek wyprowadza jeden lęg w roku. Samica składa w pierwszej połowie maja 4-9 jaj, które rodzice wysiadują na zmianę. Po około 2 tygodniach wykluwają się młode pisklęta pokryte delikatnym białym puchem. Zaniepokojone młode dudki bronią się wystrzeliwując w kierunku napastnika cuchnącą, brązową ciecz, produkowaną w gruczole kuprowym. Po opuszczeniu gniazda rodzina dudków jeszcze przez jakiś czas trzyma się razem, latając na pobliskie pastwiska i łąki. Dudek jest gatunkiem wędrownym, przylatuje do nas w kwietniu, odlatuje we wrześniu. Zimuje w środkowej Afryce.

  

  

  

Lelek kozodój (Caprimulgus europaeus)

Lelek kozodój Caprimulgus europaeus jest jedynym przedstawicielem rodziny lelków w Polsce. Długość ciała 28 cm, rozpiętość skrzydeł 55 cm, masa 58-84 g. Budową ciała lejek przypomina jeżyka, lotem małego sokoła, natomiast upierzeniem sowę. Zamieszkuje suche, przerzedzone lasy sosnowe z runem utworzonym z traw i wrzosów. Jest ptakiem nocnym. Dzień spędza ukryty na ziemi lub na wywróconym pniu, dzięki maskującemu upierzeniu zlewając się z tłem. Poluje w locie na ćmy i duże chrząszcze, otwierając szeroko paszczę zaopatrzoną w długie szczecinki. Wyprowadza dwa lęgi: w maju i w lipcu. Samica składa 2 jaja bezpośrednio na ziemi, na mchu lub pod osłoną krzewów. Wysiadują oboje rodzice, a w razie niebezpieczeństwa przenoszą jaja w dziobie w inne bezpieczne miejsce. Przylatuje do nas w końcu kwietnia lub na początku maja, odlatuje pod koniec sierpnia lub na początku września. Zimuje w środkowej Afryce.

   

   

 

  

dalej