STORCZYKI

Tekst:
Anna
Krzysztofiak

Zdjęcia:
Lech
Krzysztofiak

Rysunki:

Anna
Krzysztofiak


Wykonanie
strony: 
KAJA
 
2000

Kukułka

Kukułka (synonim - stoplamek) (Dactylorhiza) to rodzaj obejmujący około 30 gatunków, które bardzo łatwo krzyżują się między sobą dając płodne mieszańce. W Polsce występuje 7 gatunków, z których przynajmniej 4 stwierdzono na terenie WPN.

Kwiaty większości kukułek pozbawione są nektaru. Gatunki nie produkujące nektaru są zapylane przez niedoświadczone samice pszczół dziko żyjących.

Kukułka Fuchsa (Dactylorhiza fuchsii) jest rośliną dorastającą do 30 cm,
o 3-6 lancetowatych, szerokich liściach właściwych, pokrytych plamkami. Kwiaty są bladoróżowe z bordowym rysunkiem; znamię pokryte jest lepką, bogatą w glukozę substancją przywabiającą owady. Jedynie robotnice pszczoły miodnej potrafią się dostać do nektaru, zabierając jednocześnie kilka lub nawet kilkanaście pyłkowin.

Kukułka Fuchsa rośnie przede wszystkim w żyznych lasach liściastych (np. w olsach), na podmokłych łąkach i torfowiskach, na glebach żyznych, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Dokładne rozprzestrzenienie kukułki Fuchsa na terenie WPN nie jest znane, ponieważ nie zawsze można odróżnić ją od kukułki plamistej.

Kukułka plamista (Dactylorhiza maculata) ma liście lancetowate, ciemnozielone, fioletowo lub brązowo plamiste. Kwiaty blado różowe z purpurowym rysunkiem, czasem pachnące; pęd prosty, obły z nieco wystającymi nerwami, zielony, górą może być czerwono nabiegły. Dorasta do 100 cm.

Pojawia się w końcu marca - na początku kwietnia, kwitnie na przełomie czerwca i lipca. Rośnie głównie na pastwiskach i ubogich łąkach, na glebach kwaśnych i mało zasobnych w składniki pokarmowe. Gatunek trudny do odróżnienia od kukułki Fuchsa. Oba gatunki należą do jednych z częściej spotykanych na terenie WPN.

Kukułka Traunsteinera (Dactylorhiza traunsteineri) jest storczykiem o delikatnym, cienkim, dołem zielonym, górą fioletowym pędzie, dorastającym do 50 cm wysokości. Wąskie, lancetowate liście pokryte są ciemnymi plamkami. Kwiaty czerwone.

Rośnie na podmokłych łąkach i torfowiskach, na glebach umiarkowanie żyznych, o odczynie od lekko kwaśnego do lekko zasadowego. Wegetację rozpoczyna w kwietniu, kwitnie od czerwca do początku lipca.

Kukułka Traunsteinera w Polsce występuje na rozproszonych stanowiskach na Pomorzu, Mazurach, Śląsku i na Pogórzu Sudeckim. Z terenu WPN gatunek stwierdzony tylko z jednego stanowiska.

Kukułka krwista (Dactylorhiza incarnata) ma wąskie, lancetowate liście, zwykle wzniesione ku górze. Jest wyjątkowo zmiennym gatunkiem pod względem pokroju, wielkości i kształtu liści. Mogą one być łukowato wygięte, zielone lub zielonożółte, gładkie, bez plam, albo z wierzchu lub obustronnie plamiste, a czasami całe jednolicie fioletowe lub czerwone. Kwiaty czerwone, bladoróżowe lub żółte, w zależności od podgatunku.

Kukułka krwista rośnie na podmokłych łąkach i torfowiskach nawapiennych, o odczynie obojętnym i lekko alkalicznym, na glebach umiarkowanie żyznych. Wegetację rozpoczyna w kwietniu, kwitnie od czerwca do początku lipca.

Kukułka krwista w Polsce należy do grupy gatunków dość pospolitych. Na terenie WPN można ją spotkać w wielu miejscach, czasami w dużych ilościach. Spośród kilku podgatunków kukułki krwistej nielicznie na podmokłych łąkach można spotkać podgatunek ochroleuca, o kwiatach żółtobiałych (niekiedy zupełnie białych) bez żadnego rysunku na warżce.

dalej