Ochrona pszczół i tradycyjnego budownictwa

.....Nie wiemy od jak dawna w północno-wschodnie Polsce i na Litwie zaczęto pokrywać budynki tak zwanym wiórem - lekkimi osikowymi deszczułkami. W latach siedemdziesiątych wiór zaczęto powszechnie zastępować eternitem. Od kilku lat na Suwalszczyźnie częściej zaczęto budować domy drewniane, a dachy pokrywać wiórem.

Krycie dachu wiórem (fot.M.K)
Krycie dachu wiórem osikowym

.....Wiór jest bardzo trwały - wymienia się go mniej więcej co 40 lat (drewno osiki jest dość odporne na działanie czynników atmosferycznych).
.....Deszczułki mają 30-40 cm długości, 8-15 cm szerokości i 4-6 mm grubości. Wycina się je przy użyciu specjalnej maszyny z jeszcze mokrego drewna i układa na dachu zanim wyschną. Solidne pokrycie o pięknym przypominającym rybią łuskę poszyciu tworzy kilka, a czasem kilkanaście warstw takich właśnie deszczułek. Mocuje się je długimi i cienkimi gwoździami.

.....Wiór jest materiałem naturalnym. Budynki pokryte takim materiałem wtapiają się w krajobraz. Stosuje się go zarówno w tradycyjnej wiejskiej architekturze, jak i w budynkach współczesnych.

Dachy pokryte wiórem można zobaczyć nie tylko na Suwalszczyźnie, coraz częściej spotyka się je w innych częściach Polski. Być może moda na wiór się upowszechni.

Glina jako materiał konstrukcyjny ścian obecnie jest używana powszechnie w postaci cegieł lub dachówek. Na terenie Suwalszczyzny wypalany materiał ceramiczny był stosowany stosunkowo rzadko; najczęściej stosowano go do bardziej okazałych budynków. Do lat sześćdziesiąt popularne było wznoszenie z gliny zmieszanej ze słomą ścian osłonowych (konstrukcyjnych) budynków inwentarskich. Ściany takie określa się jako glinobitkę. Glinobitkę stosowano sporadycznie do budowy obiektów mieszkalnych. Na terenie Wigierskiego Parku Narodowego zachował się jeden taki budynek we wsi Rosochaty Róg.

.....Technologia wznoszenia ścian z glinobitki jest dość pracochłonna. W pierwszym etapie należy wymieszać glinę z pociętą słomą; mieszanie odbywało się przy użyciu koni, które rozdeptywały glinę. Tak przygotowany materiał wrzuca się do drewnianych form i ubija. Po stwardnieniu warstwy materiału podnosi się formę i ponownie wkłada glinę. Kolejne warstwy jeszcze miękkiej ściany nakłuwa się, aby umożliwić szybsze odparowanie wody oraz zmniejszyć ilość spękań lica. Nakłucia pełnią rolę dekoracyjną.

Budynek gospodarczy, gliniano-drewniany
kryty wiórem

.....Na początku lat 80-tych XX wieku w prasie fachowej starano się zainteresować potencjalnych inwestorów taką metodą budowania. Wówczas wynikało to z powszechnego niedoboru materiałów budowlanych. Od kilku lat w różnych częściach Polski podejmowane są próby reaktywowania takiej metody budowania. Argumentem dla użycia tej technologii jest jej niska cena oraz korzystne parametry niskiej przenikalności termicznej ścian.