Proszę chwilę zaczekać, ładuję stronę ...

Analiza działalności Wigierskiego Parku Narodowego w roku 2007

Spis treści  

Strona główna WPN-u

  

3.1.5 Ochrona przeciwpożarowa

Piotr Pieczyński

  

1. Analiza zagrożenia pożarowego w lasach

  

W roku 2007 odnotowano 46 dni z II i III stopniem zagrożenia pożarowego, w tym 32 dni o najwyższym III stopniu zagrożenia. Wilgotność ściółki mierzona o godzinie 9.00 spadała poniżej 10% 7 razy a poniżej 28% 59 razy. Najniebezpieczniejszy pożarowo był czerwiec. W tym miesiącu odnotowano 11 dni w II i III stopniu zagrożenia pożarowego i 5 dni z utrzymującą się wilgotnością ściółki poniżej 10%. Charakterystyczne w 2007 roku było to, iż zagrożenie pożarowe wyraźnie przesunęło się na maj i czerwiec. W minionych latach okres największego zagrożenia pożarowego przypadał zazwyczaj na lipiec.

  

  

Rysunek 4. Liczba dni w stopniach zagrożenia pożarowego w okresie 1.04-31.09.2007 r.

  

  

  

Rysunek 5. Liczba dni w zakresach wilgotności ściółki mierzonej o godz. 9 w okresie 1.04-31.09.2007 r.

  

   

   

   

2. Realizacja zadań bieżących z ochrony przeciwpożarowej

  

W 2007 roku zrealizowano następujące bieżące zadania z ochrony przeciwpożarowej:

  • konserwowano 0,1 km pasów izolacyjnych;
  • na bieżąco konserwowano sprzęt łączności bezprzewodowej, przeciwpożarowy i punkty czerpania wody;
  • porządkowano pobocza dróg pod względem ochrony przeciwpożarowej na powierzchni 173,72 ha;
  • powiększono prześwity na odcinku 21,5 km dróg.

  

W grudniu 2007 roku zakończono realizację przedsięwzięcia pt: "Dostosowanie systemu ochrony przeciwpożarowej w Wigierskim Parku Narodowym do wymogów prawnych", w którego finansowaniu znaczący udział miały środki finansowe Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej".

Szczegółowy zakres rzeczowo-finansowy wykonanych zadań:

  • zakupiono samochód marki MITSUBISHI L200 2,5 DID z zamontowanym na skrzyni ładunkowej wysokociśnieniowym modułem gaśniczym FIRECO 5040B,
  • zakupiono 14 sztuk hydronetek plecakowych wodnych z elastycznym zbiornikiem o pojemności 19 l.,
  • zakupiono 29 szt. tłumic składanych z drążkiem aluminiowym dwuczęściowym, w tym: 14 szt. gumowych i 15 szt. metalowych,
  • zakupiono akumulatory do radiotelefonu Motorola P200 - 20 szt. i anteny bazowe do stacji terenowych - 3 szt.,
  • zakupiono przeciwpożarowe tablice informacyjne - 10 szt., tablice propagandowe - 5 szt. i znaki bezpieczeństwa - 32 szt.,

Koszt całego przedsięwzięcia wyniósł 182 909,82 zł (plan: 200 370,00 zł), w tym:

dotacja NFOŚiGW - 152 974,82 zł (plan: 170 000,00 zł)

środki własne WPN - 29 935,00 zł (plan: 30 370,00 zł)

  

  

   

3. Dane statystyczne występowania pożarów oraz poniesionych strat

  

  

Tabela 13. Pożary na terenie WPN w latach 2003-2007 odnotowane przez Służby Parku

  

Lp Rok Charakter pożaru Pow.

[ha]

Przyczyna Wielkość strat

skarbu państwa

[zł]

1 2003 Pokrywy gleby - trawa,

wł. prywatna

0,01 Zaprószenie ognia niedopałkiem -
2 2003 Budynki gospodarcze,

wł. prywatna

- Podpalenie -
3 2004 Podpowierzchniowy,

obszar leśny

Zasięg

punktowy

Podpalenie -
4 2004 Budynek stacji hydrobiologicznej

WPN

- Zaprószenie ognia niedopałkiem Wypalone elementy

przeznaczone do rozbiórki

5 2004 Powierzchniowy, obszar leśny Zasięg

punktowy

Zaprószenie ognia niedopałkiem -
6 2005 Nie odnotowano pożarów
7 2006 Powierzchniowy, obszar leśny 0,07 Prawdopodobnie

zaprószenie ognia niedopałkiem

-
8 2006 Powierzchniowy, obszar leśny 0,02 Zaprószenie ognia niedopałkiem -
9 2006 Budynek mieszkalny,

wł. prywatna

- Od grilla -
10 2007 Powierzchniowy, obszar leśny 0,15 Zaprószenie ognia -
  

  

  

4. Służba Ochrony Przeciwpożarowej Parku

  

Na terenie WPN działa Służba Ochrony Przeciwpożarowej Parku: patroluje teren, zabezpiecza miejsca zdarzenia do działań ratowniczych, pomaga jednostkom ochrony przeciwpożarowej w prowadzeniu akcji, uczestniczy w działaniach edukacyjnych parku. W okresie zagrożenia pożarowego służba prowadzi dyżury w oparciu o samochód patrolowo -gaśniczy wyposażony w wysokociśnieniowy moduł gaśniczy.

   

Działania SOPP w 2007 roku:

  • dyżury przeciwpożarowe dwuosobowe na telefon były pełnione w godzinach od 15 do 23 w dni powszednie i od godziny 8 do 23 w dni świąteczne, dyżury te prowadzono od 2 kwietnia do 28 września,
  • dyżury przeciwpożarowe w PAD, były pełnione jednoosobowo na umowę - zlecenie,
  • akcje bezpośrednie:

  

  

Tabela 14. Akcje SOPP w 2007 roku

  

Data Godzina

rozpoczęcia

Godzina

zakończenia

Miejsce działania Opis działania
29.04 14.00 16.00 O.O. Krzywe, oddz 57nad jez. Samle Wyjazd do pożaru,

działanie wspólne z OSP Nowa Wieś

29.04 18.00 19.30 O.O. Krzywe, oddz 57 nad jez. Samle Kontrola pożarzyska
24.08 11.00 15.30 O.O. Wigry Sprawdzenie gotowości pojazdu,

patrol przeciwpożarowy

06.09 10.00 12.30 O.O.Leszczewek Manewry "WPN 2007"
  

  

  

5. Zabezpieczenie przeciwpożarowe budynków i obiektów budowlanych

  

W 2007 roku zakończono prace pomiarowe instalacji elektrycznych odgromowych i uziemień we wszystkich budynkach WPN. Część instalacji wymaga napraw. Prace konserwatorskie ww. instalacji będą realizowane w 2008 roku.

W budynku Dyrekcji WPN wymieniono stare gaśnice, które były niezgodne z obowiązującą normą przeciwpożarową i wymogami EU.

Budynek mieszkalny przy biurowcu wyposażono w podręczny sprzęt gaśniczy i oznakowano znakami bezpieczeństwa.

   

  

  

  

3.2 Ochrona lądowych ekosystemów nieleśnych

   Dorota Zaborowska

  

  

W 2007 r. powierzchnia gruntów nieleśnych w zarządzie Parku wynosiła 480,9 ha. W porównaniu do roku ubiegłego nieznacznie zmieniła się z powodu wykupu działki nr 555 w obrębie Leszczewek, w skład której wchodzi łąka o pow. 0,7042 ha.

Podział tych gruntów według kategorii użytkowania przedstawia się następująco:

  • grunty orne - 187,7 ha
  • łąki i pastwiska - 113,2 ha
  • nieużytki - 180,0 ha

  

W ramach ochrony czynnej w 2007 roku wykonano zabiegi polegające na :

  • usuwaniu zakrzaczeń i koszeniu podmokłych łąk na pow. 17,10 ha, wraz z usuwaniem biomasy poza powierzchnię, w celu przeciwdziałania ich zarastaniu i utrzymania obecnie istniejących zbiorowisk roślinnych;
  • 2-krotnym koszeniu zarośli trojeści amerykańskiej Asclepias syriaca (gatunek obcego pochodzenia) na pow. 0,50 ha, w celu osłabienia siły życiowej i w konsekwencji wyeliminowania z flory WPN-u.

Zabiegi te zostały sfinansowane przez NFOŚiGW .

  

Grunty rolne o pow. 126,8 ha (42%) były użytkowane rolniczo:

  • przez pracowników WPN-u w formie użyczenia i dzierżawy - 48,26 ha;
  • przez miejscowych rolników na podstawie umów dzierżawnych - 52,37 ha;
  • na potrzeby parku - 26,16 ha.

Na powierzchni 19 ha uprawiano owies, żyto, proso, grykę i łubin. Zabiegi te prowadzi się w celu utrzymania gruntów w odpowiedniej kulturze, zachowania różnorodności biologicznej, zapewnienia materiału siewnego na poletka zaporowe oraz zapobiegania zarastaniu gruntów rolnych przez roślinność drzewiastą i krzewy. Pozostałe 7,16 ha wykorzystano na poletka zaporowe utworzone w celu zatrzymania zwierzyny w lesie w okresie nasilonych szkód w uprawach rolnych. Na poletkach uprawiano owies, żyto z wyką, saradelę, proso i grykę.

  

W 2007 r. WPN ponownie złożył wniosek do ARiMR o przyznanie płatności obszarowej, uzupełniającej oraz z tytułu ONW (obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania) do gruntów rolnych o powierzchni 19 ha.

  

  

  

3.2.1 Ochrona różnorodności biologicznej w rolnictwie

Joanna Górecka

  

  

W 2007 kontynuowany był projekt pod nazwą "Rodzime rasy zwierząt gospodarskich pomagają zwiększyć dochód rolników z Wigierskiego Parku Narodowego", finansowany przez Fundację Heifer Project International, koordynowany przez Stowarzyszenie Konferencja Służb Ochrony Przyrody Zielonych Płuc Polski, przy współpracy parku. W 2007 roku w ramach tego projektu zakupiono 2 klacze rodzimej rasy konik polski i przekazano je do dwu gospodarstw z otuliny parku.

Latem przeprowadzono okulizację ponad 250 podkładek jabłoni oraz 100 podkładek gruszy. Zrazy do szczepienia pobierano w wielu wsiach na terenie parku i w otulinie, łącznie ponad 30 odmian jabłoni i grusz. Rolnikom przekazano 99 szt. sadzonek jabłoni lokalnych odmian ze szkółki w Tartaku. W sumie sadzonki trafiły do 28 gospodarstw z 16 wsi, w liczbie od 1 do 5 sztuk na gospodarstwo.

W czerwcu 2007 roku odbyło się dwudniowe szkolenie dla rolników - mieszkańców parku na temat rolnictwa ekologicznego. Oprócz wysłuchania wykładów rolnicy odwiedzili dwa gospodarstwa ekologiczne w województwie podlaskim, udział w szkoleniu wzięło 30 osób.

Ponadto realizując działania wynikające z zakończonego już projektu "Zachowanie i ochrona różnorodności biologicznej w rolnictwie na terenie WPN" park wraz ze Stowarzyszeniem KSOP ZPP koordynował przekazanie z gospodarstw rolnych, które otrzymały krowy polskie czerwone, dwóch jałówek do kolejnych gospodarstw. Projekt ten zdobył wyróżnienie w konkursie na najlepsze dzieło obywatelskie Pro Publico Bono (zgłosiło go Stowarzyszenie Konferencja Służb Ochrony Przyrody Zielonych Płuc Polski).

Łącznie jest już 18 gospodarstw hodujących konie i bydło rodzimych ras na terenie parku i otuliny, a ich liczba będzie rosnąć poprzez przekazywanie młodych zwierząt do kolejnych gospodarstw.

  

  

  

3.3 Ochrona ekosystemów wodnych

Michał Osewski

  

  

W 2007 r. w wybranych ekosystemach wodnych parku kontynuowano program ochrony zespołów ryb i raków. Zabiegi ochronne wykonywano w jeziorach Wigry, Pierty, Leszczewek, Mulaczysko, Białe Wigierskie, Długie Wigierskie, Muliczne, Suchar Rzepiskowy, Pietronajć, Konopniak i Wygorzele o łącznej powierzchni 2586,52 ha, oraz na rzece Czarnej Hańczy. Polegały one na:

I. zarybieniach wód gatunkami:

  • zagrożonymi skutkami eutrofizacji wód (sielawa, sieja),
  • drapieżnymi (szczupak, sum), w celu zwiększania ich liczebności i wzmacniania w ten sposób efektów biomanipulacji,
  • zagrożonymi spadkiem liczebności (pstrąg potokowy, lin);

II. odłowach rybackich i wędkarskich, w tym:

1. odłowach regulacyjnych:

  • ryb o krótkim cyklu życiowym, w celu zapobiegania wtórnemu zanieczyszczeniu jezior przez snące ryby (sielawa),
  • ryb karpiowatych, w celu utrzymywania ich liczebności na odpowiednio niskim poziomie (płoć, leszcz),
  • ryb migrujących poza obszar WPN (węgorz);

2. odłowach tarlaków do wychowu materiału zarybieniowego (sielawy, siei, szczupaka),

3. odłowach wędkarskich,

4. odłowach kontrolnych raków,

5. odłowach kontrolnych ryb,

III. lokalnym wykaszaniu trzcinowisk w celu poprawy warunków tarliskowych dla ryb oraz polepszenia warunków sanitarnych w strefie brzegowej;

IV. obserwacji stanu zdrowotnego ryb.

  

I. Zarybienia

  

W 2007 r. dokonano zarybień jezior Wigry, Białe Wigierskie, Pierty, Mulaczysko, oraz Leszczewek, a także fragmentu rzeki Czarnej Hańczy. Łącznie zarybiono 2473,48 ha jezior oraz 2-kilometrowy odcinek rzeki. Ilości materiału zarybieniowego z podziałem na gatunki i ich sortymenty wielkościowe wprowadzone do wybranych wód parku zawarte są w załączniku 13.

Wpuszczony do jezior parku wylęg sielawy, siei oraz szczupaka w całości pochodził z wylęgarni ryb WPN. Z własnych tarlaków wyhodowano 38 880 000 szt. wylęgu sielawy (z czego 4 150 000 szt. sprzedano rybackim użytkownikom jezior), 135 000 szt. wylęgu siei oraz 360 000 szt. wylęgu szczupaka. W ramach wykonywanych usług wylęgarniczych, z których korzystało w sezonie 2006/2007 dziewięć podmiotów, uzyskano dodatkowo 5 440 000 szt. wylęgu sielawy, 75 000 szt. wylęgu siei oraz 2 820 000 szt. wylęgu szczupaka. Za inkubację ikry sielawy i siei park obciążył podmioty kwotą 11 292,50 zł, za inkubację ikry szczupaka przejął 1 140 000 szt. uzyskanego wylęgu.

W wylęgarni ryb WPN-u w Tartaku kontynuowano produkcję materiału zarybieniowego suma. Z narybku obsadowego zakupionego ze środków finansowych NFOŚiGW (7 000 szt.) uzyskano 6631 szt. narybku jesiennego, który przeznaczono na zarybienia wód parku.

Ze środków NFOŚiGW zakupiono także: 4 000 szt. narybku jesiennego pstrąga potokowego, 12 500 szt. kroczka lina (500 kg) oraz 5000 szt. narybku jesiennego czystej genetycznie siei, który to materiał zarybieniowy w całości wpuszczono do jeziora Białego Wigierskiego.

  

  

II. Odłowy

 

1. Odłowy regulacyjne wykonywano w jeziorze Wigry (powierzchnia 2098,66 ha) przy wykorzystaniu rybackiego sprzętu biernego oplatającego (wontony sielawowe, siejowe, okoniowo-płociowe, leszczowe), biernego klatkowego (żaki, kozaki, mieroże, przestawa węgorzowa) oraz w niewielkim stopniu ciągnionego (przywłoka). W ramach odłowów regulacyjnych odłowiono 12 232 kg ryb. Dane dotyczące struktury odłowów zawarte są w załączniku.

2. Odłowy tarlaków. W kwietniu przeprowadzono na jeziorze Wigry odłowy tarlaków szczupaka, w listopadzie oraz grudniu odłowy tarlaków sielawy i siei. Odłowiono i pozyskano następujące ilości tarlaków (w kg) i zapłodnionej ikry (w litrach):

  • szczupaka - 591,5 kg / 20,25 l,
  • sielawy - 1992 kg / 233,0 l,
  • siei - 55 kg / 3,75 l.

Z ikry szczupaka wyhodowano 360 000 szt. wylęgu żerującego, który wpuszczono do parkowych jezior.

Ikra sielawy i siei jest inkubowana w wylęgarni ryb WPN, a wylęganie narybku nastąpi w marcu 2008 r. W wylęgarni zgromadzono także 73,5 litra ikry sielawy oraz 2,75 litra ikry siei, którą dostarczyły 4 spółki rybackie z poza terenu parku.

3. Odłowy wędkarskie. Presja wędkarska w roku 2007 była dużo mniejsza niż w roku 2006, co było wynikiem bardzo krótkiego okresu zlodzenia jezior w roku 2007 i skróconego okresu połowu z lodu. Wędkarze odłowili w przybliżeniu ok. 15 000 kg ryb, głównie leszcza, płoci oraz okonia. W 2007 roku sprzedano 3864 licencje wędkarskie. Liczby sprzedanych licencji z podziałem na poszczególne kategorie przedstawiały się następująco:

  • licencje roczne - 25;
  • licencje półroczne - 367;
  • licencje miesięczne - 23;
  • licencje dwutygodniowe - 41;
  • licencje tygodniowe - 139;
  • licencje dzienne - 3193;
  • inne - 76.

4. Odłowy kontrolne raków. W 2007 r. Instytut Rybactwa Śródlądowego przy współpracy z parkiem przeprowadził odłowy kontrolne raków w następujących jeziorach: Wigry, Białe Wigierskie, Długie Wigierskie, Muliczne. Odłowy kontrolne potwierdziły obserwacje z poprzednich ostatnich lat - liczebność raka pręgowatego, z niewiadomych przyczyn, jest nadal bardzo niska.

5. Odłowy kontrolne ryb. W 2007 r. Instytut Rybactwa Śródlądowego przy współpracy z parkiem przeprowadził odłowy kontrolne ryb w następujących jeziorach: Pietronajć, Wygorzele, Konopniak oraz Suchar Rzepiskowy. Zebrane materiały są w trakcie opracowywania przez Instytut.

  

  

III. Lokalne wykaszanie trzcinowisk

  

W okresie zlodzenia wykonano na jez. Wigry (zatoka Zadworze oraz ploso Północne) koszenie roślinności wynurzonej (trzcinowisk), w celu poprawy warunków tarliskowych ryb oraz polepszenia warunków sanitarnych w strefie przybrzeżnej. Wykoszono łącznie ok. 3200 metrów linii brzegowej (8 ha), stosując zasadę naprzemiennego koszenia i pozostawiania brzegu w stanie nienaruszonym na podobnej długości co odcinki wykaszane.

  

  

IV. Stan zdrowotny ryb, śnięcia, zagrożenia

  

W 2007 r. nie wystąpiły w żadnym z jezior WPN-u zjawiska wywołujące masową śmiertelność ryb (przyduchy, epizoocje).

Podobnie jak w latach ubiegłych obserwowano negatywny wpływ kormorana czarnego na liczebność ichtiofauny.

  

  

V. Pozostała działalność

  

W 2007 roku WPN przy finansowym wsparciu NFOŚiGW realizował projekt " Czynna ochrona zespołów ryb w ekosystemach wodnych Wigierskiego Parku Narodowego w roku 2007". W ramach projektu sfinansowano ze środków NFOŚiGW następujące zakupy wspomagające czynną ochronę ichtiofauny:

1. granulat do wypełnienia filtrów biologicznych (złoże fluidalne i filtr szafkowy), pracujących w parkowym ośrodku zarybieniowym w Tartaku - 150 kg,

2. dwa komplety reagentów do miernika amoniaku (wyposażenie wylęgarni ryb),

3. zestaw regeneracyjny do sondy tlenowej MultiLine P4 f/SET 3 (wyposażenie wylęgarni ryb),

4. drewnochron do zabezpieczenia konstrukcji jazu piętrzącego przy wylęgarni ryb - 40 litrów,

4. narybek jesienny pstrąga potokowego - 4000 szt.,

5. materiał obsadowy suma - 7000 szt.,

6. narybek jesienny czystej genetycznie siei - 5000 szt.,

7. narybek (kroczek) lina - 500 kg.

Koszt dotacji wyniósł 33 712,88 zł.

W ramach tego zadania, w roku 2008, zostanie wyremontowany i przebudowany pomost cumowniczy przy punkcie pozyskania tarlaków w Bryzglu oraz wyremontowany pomost cumowniczy w zatoce Jastrzęby.

  

  

  

3.4 Ochrona gatunków roślin i zwierząt

  

Lech Krzysztofiak, Wojciech Misiukiewicz

    

  

I. Czynna ochrona roślin

  

W ramach ochrony zagrożonych gatunków roślin kontynuowano badania dotyczące oceny efektu ekologicznego projektu związanego z czynną ochroną storczyków. Głównym celem rozpoczętego w 2003 roku projektu była ochrona dwóch zagrożonych gatunków storczyków umieszczonych w "Polskiej czerwonej księdze roślin naczyniowych" oraz na "Liście roślin wymierających i zagrożonych w Polsce" - miodokwiatu krzyżowego Herminium monorchis i kukuczki kapturkowatej Neottianthe cucullata. Po kilkadziesiąt osobników z obu gatunków storczyków przeniesionych zostało z macierzystych stanowisk (znad rzeki Rospudy i Kanału Augustowskiego) na stanowiska zastępcze wytypowane w granicach parku.

W przypadku kukuczki kapturkowatej na wszystkich nowych stanowiskach stwierdzono obecność przeniesionych storczyków. Na dwóch stanowiskach stwierdzono zwiększenie liczebności okazów przez wysianie nasion.

W przypadku miodokwiatu krzyżowego na dwóch nowych stanowiskach stwierdzono obecność introdukowanego gatunku. Nadal trudno jest jednak jednoznacznie ocenić efekt ekologiczny tego przedsięwzięcia.

W 2007 roku rozpoczęto realizację projektu dotyczącego zwalczania obcych gatunków roślin, które zagrażają rodzimej florze Parku. Projekt polegał na przeprowadzeniu w sierpniu inwentaryzacji stanowisk obcych gatunków roślin, ze szczególnym uwzględnieniem gatunków inwazyjnych. Obszarem działania były zarówno tereny leśne, jak i nieleśne leżące w granicach Parku i w bezpośredniej jego otulinie, niezależnie od formy własności. W czasie prowadzenia inwentaryzacji część roślin zielnych (pojedyncze okazy lub ich niewielkie skupiska) usuwano poprzez wyrwanie ich z ziemi. Inwentaryzację prowadziły trzy dwunastoosobowe zespoły, przez okres dwóch tygodni, którym przydzielone zostały różne fragmenty Parku.

Ponadto, ponownie podjęto akcję zwalczanie barszczu Sosnowskiego, który występuje w otulinie Parku w miejscowości Huta. Podjęto kompleksowe zabiegi zwalczania barszczu, polegające na:

  • usunięciu 10 cm warstwy gleby na obszarach, na których występuje barszcz Sosnowskiego w największym zagęszczeniu,
  • wykonaniu głębokiej orki,
  • wapnowaniu gleby,
  • mechanicznym usuwaniu roślin.

Usunięcie warstwy gleby, w której zdeponowane są nasiona wykonane zostało na przełomie czerwca i lipca, przy użyciu ciężkiego sprzętu (spychacza, koparki). Ziemia została przewieziona do nieczynnego wyrobiska żwirowego, znajdującego się w obrębie występowania populacji barszczu Sosnowskiego, i zwapnowana. Miejsce składowania ziemi z nasionami będzie co roku szczegółowo monitorowane, a stwierdzone okazy barszczu będą usuwane. Ponadto co roku ziemia w tym miejscu będzie wapnowana. W lipcu wykonano pierwszą (z dwóch zaplanowanych w projekcie) głęboką orkę, na około 3 hektarowym obszarze występowania barszczu Sosnowskiego. Pierwsze wapnowanie gleby zostało przeprowadzone przed głęboką orką. Wszystkie rośliny barszczu, które wykształciły liście zostały usunięte mechanicznie i spalone.

  

  

II. Ochrona stanowisk zwierząt zagrożonych wyginięciem

  

Na terenie parku wyznaczone są trzy strefy ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania. Wszystkie dotyczą bielika (Haliaeetus albicilla). W 2007 roku 2 pary bielików wyprowadziły po 2 młode, w jednym gnieździe nie było sukcesu lęgowego.

  

  

III. Obserwacje rzadkich gatunków zwierząt

  

Poniżej przedstawiono tabelę zawierającą informacje o obserwacjach rzadkich gatunków zwierząt na terenie parku i jego otuliny. Są to wyniki obserwacji prowadzonych przez pracowników parku. Część z nich pochodzi z kart ewidencji wybranych gatunków zwierząt, wypełnianych co miesiąc przez leśniczych obwodów ochronnych.

  

  

Tabela 15. Obserwacje rzadkich gatunków zwierząt w 2007 r.

  

Lp. Gatunek Liczba
osob.
Data obser. Lokalizacja -

Obwód Ochronny

Obserwator
1. Bąk 2 maj Mikołajewo, Zat. Cieszkiniajki, gniazdo W. Misiukiewicz
2 maj Mikołajewo, "Piaski", gniazdo W. Misiukiewicz
2. Bielik 2 10 kwi 07 Leszczewek P. Rogala
2 19 kwi 07 Leszczewek P. Rogala
1 18 mar 07 Lipowe J. Buczyński
2 5 sty 07 Maćkowa Ruda J. Milewski
1 19 sty 07 Mikołajewo K. Warakomski
2 14 mar 07 Mikołajewo J. Milewski
1 8 mar 07 Maćkowa Ruda K. Warakomski
1 19 mar 07 Maćkowa Ruda K. Warakomski
2 21 wrz 07 Mikołajewo T. Huszcza
1 24 wrz 07 Mikołajewo T. Huszcza
3 29 sie 07 Czerwony Krzyż M. Stankiewicz
1 4 wrz 07 jez. Wigry M. Stankiewicz
1 5 lis 07 Krzywe M. Stankiewicz
3. Błotniak
stawowy
2 czerwiec Powały, w-pa Ostrów

(naprzeciwko wieży widokowej),

gniazdo (4 młode)

W. Misiukiewicz
2 czerwiec Mikołajewo, Zatoka Cieszkiniajki,

gniazdo

W. Misiukiewicz
4. Czapla biała 1 luty Wysoki Most, rzeka Czarna Hańcza,

pierwsza obserwacja w roku

W.Misiukiewicz
5 lipiec Mikołajewo, "Piaski W. Misiukiewicz
5. Kobuz 2 wiosna Powały, gniazdo na sośnie

(1 młode wypadło z gniazda,

przewiezione do woliery)

W. Misiukiewicz
6. Kania ruda 1 20 kwi 07 Powały A. Gwaj
2 lipiec Powały, wyspa Ostrów, gniazdo

(1 młode)

W. Misiukiewicz
7. Krzyżodziób
świerkowy
2 26 sty 07 Wysoki Most Z. Zaborowski
8. Piżmak wiosna Lipniak, wieś Królówek,

wyrobisko potorfowe, kolonia kopców

W. Misiukiewicz
9. Zimorodek 1 5 lut 07 Rz. Maniówka M. Juszkiewicz
10. Wilk 2 23 lut 07 Wysoki Most Z. Zaborowski
4 27 sty 07 Lipowe J. Bednarek
4 7 lut 07 Lipowe J. Bednarek
3 26 sty 07 Powały A. Gwaj
11. Włochatka 2 wiosna Krusznik, "Łysa Górka",

gniazdo - dziupla w starej sośnie

W. Misiukiewicz
  

  

Obserwacje terenowe nasuwają kilka uwag i wniosków.

  1. Wyjątkowo rzadkie, w porównaniu z latami poprzednimi były obserwacje norki amerykańskiej.
  2. Odcinki brzegów, przy których (wg "Załącznika do regulaminu amatorskiego połowu ryb..."), mogą być cumowane łodzie do pomostów stanowią bardzo często miejsca lęgowe ptactwa wodnego. Z kolei odcinki brzegów i przyległego do nich pasa wody, które są wyłączone z wędkowania, w większości nie są w ogóle lub wyjątkowo zasiedlane przez ptaki.
  3. Obszary brzegów, przy których prowadzone było zimowe wykaszanie trzciny są bardzo chętnie wykorzystywane jako miejsca lęgowe przez ptaki wodne. Miejsca takie najchętniej są zasiedlane, zwłaszcza w sąsiedztwie miejscowości i osad ludzkich.

  

  

IV. Monitoring ptaków na jeziorze Wigry w 2007 r.

  

W 2007 r. prowadzony był monitoring ptaków na jeziorze Wigry, przez Państwa Dorotę i Jerzego Zawadzkich z Komitetu Ochrony Orłów. Wykonano 3 pełne kontrole (pływanie po całym obwodzie jeziora) w czerwcu, lipcu i sierpniu (tab. 16) oraz prowadzono obserwacje punktowe z ambon w Kruszniku i Bryzglu, na Piaskach, z 3 punktów od strony Mikołajewa i Rosochatego Rogu oraz z mostu na Postawie, i półwyspu Wigierskiego.

Za względnie reprezentatywne można uznać dane z monitoringu o liczebności perkoza dwuczubego, łabędzia niemego, krzyżówki i czapli siwej. W przypadku gągoła i nurogęsi prawdopodobnie najbardziej wiarygodna jest liczebność sierpniowa, kiedy ptaki przebywają na odkrytym lustrze wody. Najliczniejszy lęgowy ptak pływający Wigier, czyli łyska, jest z całą pewnością niedoszacowany, gdyż większa część populacji kryje się w trzcinach. Najwyższa stwierdzona liczebność - 1000 osobników, jest niższa od jesiennych danych z lat wcześniejszych.

Zwraca uwagę niska liczebność kormorana. Trudno jednoznacznie ocenić, czy liczebność tego gatunku na Wigrach spada, czy po prostu ptaków było mało tylko w trakcie prowadzonych kontroli.

  

W trakcie liczeń stwierdzono obecność nielęgowych gatunków rzadkich:

- rybitwa wielkodzioba Sterna caspia: 1 os. 16.07 na zatoką Wigierki i 2 os. 17.08 w rejonie wysp przy Bryzglu;

- rybitwa białoczelna Sterna albifrons; 7 osobników 16.07 koło Cimochowizny;

- rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus 6 osobników 08.06.2007 k. Rosochatego Rogu;

- czapla biała Egretta alba - 9 osobników przebywało na Wigrach w sierpniu;

- bielaczek Mergus albellus - 01.04, 2 pary koło Krusznika i 3 pary koło Bryzgla.

  

  

Tabela 16. Sumaryczne wyniki monitoringu ptaków wodnych na jeziorze Wigry w 2007 r.

  

Gatunek

(wytłuszczono gatunki lęgowe)

Terminy kontroli
08.06.2007 16.07 17.08
godzina 7-11 godzina 5-10 godzina 7-11.30
Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus 133 +71pull 426+221 pull 300+129 pull
Kormoran czarny Phalacrocorax carbo 82 70 202
Bąk Botaurus stellaris 1 1 -
Czapla siwa Ardea cinerea 13 10 3
Łabędź niemy Cygnus olor 61+17 pull 21+21pull 62+25 juv
Łabędź krzykliwy Cygnus cygnus 1 - -
Krzyżówka Anas platyrhynchos 127 47 26
Głowienka Aythya ferina 3 - 5
Czernica Aythya fuligula 2 - -
Gągoł Bucephala clangula 38+10 pull 122 56
Tracz nurogęś Mergus merganser 5+9 pull 6 61
Bielik Haliaeetus albicilla 2 2 3+2 juv
Błotniak stawowy Circus aeruginosus 4 - -
Myszołów Buteo buteo 1 - -
Łyska Fulica atra 33+8 pull 358 1000
Żuraw Grus grus 1 - -
Śmieszka Larus ridibundus 43 145 239
Mewa pospolita Larus canus 1 18 11
Mewa srebrzysta Larus argentatus - 4 3
Rybitwa wielkodzioba Sterna caspia - 1 2
Rybitwa rzeczna Sterna hirundo 21 31 55
Rybitwa białoczelna Sterna albifrons - 7 -
Rybitwa czarna Chlidonias niger 5 - -
Rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus 6 - -
Razem 698 1511 2184

Objaśnienia: pull - pisklę, juv - osobnik młodociany

  

  

  

V. Opieka nad chorymi i rannymi zwierzętami

  

W 2007 roku, w ośrodku rehabilitacji w Maćkowej Rudzie zapewniono opiekę zwierzętom rannym w wypadkach losowych. Zestawienie tych zwierząt przedstawia poniższa tabela.

  

  

Tabela 17. Ewidencja zwierząt przetrzymywanych w ośrodku rehabilitacji zwierząt w Maćkowej Rudzie w 2007 r.

  

Lp. Gatunek Historia/data przyjęcia Stan zwierzęcia Historia wypuszczenia/przekazania zwierzęcia
1. Łabędź niemy Zgłoszony przez n-ctwo Szczebra, przywieziony przez pracownika WPN Andrzeja Maliszewskiego 07.01.2007 Dorosły ptak w dobrej kondycji Wypuszczony na rz. Czarną Hańczę 12.01.2007
2. Łabędź niemy Zgłoszony i przywieziony przez PSP Bryzgiel 26.01.2007 Młody ptak dokarmiany przez mieszkańców wsi Wypuszczony na rz. Czarną Hańczę 02.02.2007
3. Łabędź niemy - 2 osobniki Przywieziony przez Straż Pożarną Sejny 21.02.2007 Zdrowe, młode ptaki znalezione na drodze przy Komendzie Policji w Sejnach Wypuszczone na rz. Czarną Hańczę we wsi Wysoki Most

28.02.2007

4. Kuropatwa - 2 osobniki Zgłoszone przez mieszkańca Suwałk 06.03.2007 Dorosłe osobniki potrącone przez samochód

Ptaki uśpione przez lekarza weterynarii 06.03.2007
5. Bóbr europejski Zgłoszony przez Policję 17.03.2007 Potrącony przez samochód na trasie Suwałki-Budzisko (rozległe uszkodzenia zewnętrzne i wewnętrzne) Zwierzę uśpiono 17.03.2007
6. Borsuk Zgłoszony przez turystę z Warszawy. Potrącony przez samochód na trasie Wysoki Most-Pogorzelec Las 21.03.2007 Zwierzę padło Zwłoki zamrożono do preparacji
7. Bocian biały Zgłoszony przez Straż Pożarną Suwałki

26.04.2007

Wieś Podbudówek, dorosły ptak ze złamanym skrzydłem. Skrzydło amputowane przez lekarza weterynarii z Suwałk Ptak padł 27.04.2007
8. Gawron Przywieziony przez lekarza weterynarii p .L. E. Duszyńską z lecznicy suwalskiej ul. Daszyńskiego 24.05.2007 Młody osobnik wypadł z gniazda Wypuszczony na wolność w Maćkowej Rudzie 19.06.2007
9. Wilga Przywieziona przez p. M. Rakowskiego zam. Buda Ruska 30.05.2007 Młody ptak odebrany psu we wsi Zakąty. Ptak padł 31.05.2007
10. Bocian biały Zgłoszony przez p. Józefa Czartalińskiego zm. Łanowcze Duże. Przywieziony przez pracownika WPN Wojciecha Misiukiewicza 08.06.2007 Młody osobnik ranny w wyniku kolizji z samochodem. Złamane oba skrzydła. Skrzydła amputowano Ptak padł 17.06.2007
11. Kawka Zgłoszona przez mieszkańca Suwałk. Przywieziona przez pracownika WPN Wojciecha Misiukiewicza

08.06.2007

Młody ptak wypadł z gniazda Wypuszczona na wolność w m. Maćkowa Ruda 19.06.2007
12. Dzięcioł duży Ptak przywieziony ze wsi Czerwony Krzyż przez turystę 10.06.2007 Młody ptak wypadł z dziupli Wypuszczony na wolność w m. Maćkowa Ruda 19.07.2007
13. Bocian biały Zgłoszony i przywieziony przez pracownika Suwalskiego Parku Krajobrazowego 03.07.2007 Młody ptak wypadł z gniazda Wypuszczony na wolność w m. Maćkowa Ruda 22.07.2007
14. Bocian biały Przywieziony przez pracownika WPN Andrzeja Maliszewskiego 04.07.2007 Młody ptak wypadł z gniazda Wypuszczony na wolność w m. Maćkowa Ruda 12.07.2007
15. Wiewiórka -4 osobniki Zgłoszone przez ZUL Powały. Młode osobniki wypadły z gniazda strąconego przez wichurę

05.07.2007

Podano płyny wzmacniające przez lekarza weterynarii Wypuszczone na wolność w m. Maćkowa Ruda 20.07.2007
16. Bocian biały Zgłoszony przez sołtysa wsi Monkinie 06.07.2007 Dorosły osobnik, połamane obie nogi Ptak uśpiony przez lekarza weterynarii 06.07.2007
17. Bocian biały - 2 osobniki Przywiezione przez Straż WPN z m. Iwanówka, gm. Giby z gospodarstwa p. Henryka Biniewskiego 09.07.2007 Młode ptaki pochodzące z gniazda zniszczonego przez wiatr (ze słupa elektrycznego) Jeden z ptaków uśpiony przez lekarza weterynarii 10.07.2007

Drugi z ptaków wypuszczony na wolność w m. Maćkowa Ruda 12.07.2007

18. Gołąb domowy Zgłoszony przez mieszkańca Suwałk.

09.07.2007

Mody ptak przywieziony przez pracownika WPN Wojciecha Misiukiewicza Ptak pozostał w gospodarstwie opiekuna woliery Marka Barszczewskiego w m. Maćkowa Ruda
19. Płomykówka Przywieziona przez Straż Pożarną Sejny 09.07.2007 Młody ptak w dobrej kondycji Wypuszczona na wolność w m. Maćkowa Ruda 14.08.2007
20. Jerzyk Przywieziony przez pracownika WPN Wojciecha Misiukiewicza

09.07.2007

Młody ptak wypadł z gniazda Podłożony do gniazda jerzyków w m. Czerwony Folwark
21. Bocian biały Przywieziony przez pracowników Zakładu Energetycznego Suwałki

19.07.2007

Młody ptak uwięziony w gnieździe - przywiązany sznurkiem od snopowiązałki za nogę. Martwica nogi Ptak uśpiony przez lekarza weterynarii 20.07.2007
22. Jeż - 7 osobników Zgłoszone przez p. J. Bienia z m. Mikołajewo. 21.07.2007 Dorosłe i jeden młody zostały zabite przez kosiarkę rotacyjną podczas prac polowych Wypuszczone na wolność w m. Maćkowa Ruda 27.08.2007
23. Borsuk Zgłoszony przez leśniczego O.O. Krusznik 27.07.2007 Młody osobnik potrącony przez samochód na trasie Tobołowo-Krusznik Zwierzę uśpione przez lekarza weterynarii z Suwałk 27.07.2007
24. Łabędź niemy Zgłoszony przez turystę z pola biwakowego w m. Maćkowa Ruda 28.07.2007 Młody ptak z haczykiem wędkarskim w dziobie - hak usunięto Wypuszczony na rz. Czarną Hańczę 31.07.2007
25. Kobuz Zgłoszony prze turystów. Przywieziony przez pracownika parku Wojciecha Misiukiewicza 30.07.2207 Młody ptak wypadł z gniazda na terenie O.O. Powały WPN Wypuszczony na wolność 30.08.2007
26. Gacek brunatny Przywieziony przez leśniczego O.O. Wysoki Most 31.07.007 Młody osobnik znaleziony przez turystów Wypuszczony na wolność w m. Maćkowa Ruda 27.08.2007
27. Jerzyk Zgłoszony przez mieszkankę Suwałk. Przywieziony przez pracownika parku Wojciecha Misiukiewicza 15.08.2207 Młody ptak wypadł z gniazda Wypuszczone na wolność w m. Maćkowa Ruda 29.08.2007
28. Gołąb domowy Przywieziony przez mieszkankę Suwałk 04.08.2007 Młody ptak wypadł z gniazda Pozostał w gospodarstwie opiekuna woliery Marka Barszczewskiego
29 Bocian biały Przywieziony przez Straż Pożarną Sejny

05.08.2007

Młody ptak w dobrej kondycji Wypuszczone na wolność w m. Maćkowa Ruda 19.08.2007
30. Bocian biały Zgłoszony przez p. Wyżykowskiego z m. Żłobin 1. 15.08.2007 Młody ptak wypadł z gniazda. Połamane obie nogi Ptak uśpiony 16.08.007
31. Bocian biały Zgłoszony przez mieszkankę m. Burdeniszki.

17.08.2007

Młody ptak wypadł z gniazda. Złamana noga Ptak padł 18.08.2007
32. Bocian biały Zgłoszony przez p. Puczyłowskiego z m. Żłobin. 27.08.2007 Młody ptak w dobrej kondycji Wypuszczony na wolność w m. Maćkowa Ruda 27.08.2007
33. Bocian biały 2 osobniki Przywieziony przez p. Konopko z m. Rudniki, Gm. Raczki 01.08.2007 Ptak wychowany prze p. Konopkę Wypuszczone na wolność w m. Maćkowa Ruda 07.09.2007
34. Oknówka Zgłoszona przez pracowników Domu Pracy twórczej na Wigrach 31.08.2007 Młode ptaki wypadły z gniazda. Podłożone z powrotem do gniazda

31.08.2007

35. Błotniak stawowy Przywieziony przez pracownika parku Wojciecha Misiukiewicza 03.09.2007 r. Dorosły ptak ze złamanym i krzywo zrośniętym skrzydłem Przekazany do ZOO w Warszawie 05.12.2007
36. Pustułka Przywieziona przez Straż WPN 11.09.2007 Dorosły ptak, amputowano lewe skrzydło prze lekarza weterynarii z Suwałk Przekazany do ZOO w Warszawie 05.12.2007
37. Łabędź niemy Przywieziony z Zalewu Arkadia w Suwałkach przez pracownika parku Wojciecha Misiukiewicza 28.12.2007 Mody ptak ze złamanym i krzywo zrośniętym skrzydłem Do końca 2007 roku pozostawał w Ośrodku Rehabilitacji Zwierząt WPN

  

  

  

Dalej »