1. Bryzgiel

Przy skrzyżowaniu dróg asfaltowych znajduje się drewniany krzyż i kamienna płyta z napisem upamiętniającym przejazd przez wieś papieża Jana Pawła II 9 czerwca 1999 roku.

2. Buda Ruska. Cmentarz staroobrzędowców założony w drugiej połowie XIX wieku. Znajduje się w niewielkim kompleksie leśnym przy bocznej piaszczystej drodze z Budy Ruskiej do wsi Jeziorki. Cmentarz jest czynny, aktualnie utrzymanych jest ok. 20 grobów, w większości z drugiej połowy XX i początków XXI wieku. Ostatni pochówek na cmentarzu miał miejsce w 2007 roku. Na górce pośród sosen z bzów lilaków znajdziemy też starsze, zapomniane nagrobki.

3. Buda Ruska. Cmentarzyk ewangelicki rodziny Martynko. Zlokalizowany jest pośród pól w odległości ok. 100 m od głównej drogi prowadzącej przez wieś, naprzeciw galerii fotografii Piotra Malczewskiego. Znajdują się na nim dwa kamienne nagrobki. Pierwszy poświęcony jest Adolfowi Martynko (zm. 1932) drugi Albinowi (zm. 1932) i Ernie Martynko (zm. 1937). Napisy są już bardzo nieczytelne, stąd możliwość błędnego odczytania dat. Obok stoi też drewniany krzyż na bezimiennym grobie.

4. Cimochowizna. Na skrzyżowaniu dróg pośród pól znajduje się metalowy krzyż na betonowym postumencie, na którym znajduje się interesujący napis z błędami, w którym zabrakło miejsca dla niektórych liter, a niektóre powtórzono. Oryginalny tekst brzmi: „Jezusie SYNUDAWIDOW ZMILUSIĘ SIĘ NADNAMI P A M 1918 r.” Wsie nad Wigrami były poważnie zniszczone w czasie walk w 1915 roku. Krzyż świadczy o powierzeniu opatrzności i ochronie przed podobnymi nieszczęściami.

5. Czerwony Krzyż. Przy skrzyżowaniu dróg stoi pomnik na wspólnej mogile polskich powstańców z 1863 roku oraz 160 żołnierzy radzieckich poległych w 1944 roku. Obecny, nowy pomnik został wykonany przez Gminę Krasnopol i ustawiony na miejscu starego w 2009 roku. Środki na cel przeznaczyła Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa oraz Wojewoda Podlaski.

6. Czerwony Krzyż. Przy drodze na wysokim brzegu Zatoki Krzyżańskiej jeziora Wigry znajduje się kompozycja autorstwa rzeźbiarza Gustawa Zemły, składająca się z drewnianego krzyża otoczonego kamieniami i głazami, na których leżą fragmenty kamiennych żaren, metalowe przedmioty i części dawnych narzędzi używanych w gospodarstwach wiejskich. Intencją było utrwalenie pamięci po wsi spacyfikowanej przez Niemców w dniu 23 czerwca 1944 roku. Spalono wówczas część zagród, 45 mieszkańców wywieziono do obozów koncentracyjnych, w których zginęło 18 spośród nich. Przyjmuje się, że zniszczenie wsi odbyło się w odwecie za pomoc udzielaną partyzantom. Być może wpływ na zniszczenie wsi miało też zbyt bliskie jej położenie w stosunku do polowego lotniska w Kruszniku. Likwidacja wsi wiązałaby się wtedy z oczyszczeniem otoczenia lotniska z osób niepożądanych z punktu widzenia niemieckiego okupanta. Instalacja powstała w roku 1994, a w roku 2009 została poddana zabiegom konserwacyjnym, sfinansowanym przez Wigierski Park Narodowy z inicjatywy Zdzisława Jaroszka – wieloletniego dyrektora suwalskiego BWA. W czasie prac zniszczony przez czas sosnowy krzyż zastąpiono nowym – dębowym.

7. Czerwony Krzyż. Drewniana kapliczka szafkowa zawieszona na sośnie w lesie na południe od drogi Czerwony Krzyż – Bryzgiel (oddz. 240). Zgodnie z ustną tradycją została powieszona w pobliżu miejsca pochówku radzieckiej łączniczki zabitej jesienią 1944 roku. W roku 2008 kapliczka została poddana pracom konserwacyjnym i wróciła na swoje miejsce.

8. Gawrych Ruda. Przy wejściu do kościoła stoi okazały kamień ustawiony w hołdzie pamięci pontyfikatu Jana Pawła II w latach 1978 – 2005, a na ścianie kościoła znajduje się tablica z napisem upamiętniającym przejazd przez wieś naszego papieża 9 czerwca 1999 roku.

9. Gremzdówka. Niedaleko mostu na rzece Gremzdówce stoi kamienny pomnik poświęcony braciom Stanisławowi i Leonowi Przekopskim – partyzantom zamordowanym w tym miejscu przez hitlerowców w 1944 roku.

10. Kaletnik. Warto tutaj zwrócić uwagę na dwa miejsca: a) Cmentarz parafii rzymskokatolickiej naprzeciw kościoła. Pośrodku cmentarza stoi kaplica z początków XX wieku. Na jej ścianie znajduje się tablica informująca, że na cmentarzu tym spoczywają Konstanty i Wacław Taniewscy, którzy w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku byli właścicielami folwarku Wiatrołuża I. Konstanty Taniewski uczestniczył w powstaniu styczniowym, o czym szerzej napisano w numerze 4/2002 Kwartalnika Wigry.

b) Pomnik upamiętniający 10 rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę. Ustawiony w 1928 roku na skrzyżowaniu dróg.

11. Krzywe. Pomnik na miejscu mordu 16 członków ruchu oporu, rozstrzelanych przez Niemców w kwietniu 1944 roku. Znajduje się na północ od drogi z Krzywego do Suwałk.