Klucz do oznaczania słodkowodnej makrofauny bezkręgowej

HETEROPTERA  -  pluskwiaki różnoskrzydłe

W Polsce występują 63 gatunki wodnych pluskwiaków o rozmiarach od 2 do 40 mm. Uwaga! U niektórych gatunków występują tzw. formy krótkoskrzydłe, ze skrzydłami znacznie zredukowanymi. Łatwe do wyróżnienia są dwie grupy wodnych pluskwiaków, czasem traktowane jako podrzędy, których przedstawiciele różnią się budową ciała i trybem życia:

- nawodne (Gerromorpha) - żyją na powierzchni wody, poruszając się po niej przy pomocy charakterystycznych wydłużonych odnóży, są drapieżne i padlinożerne (zjadają głównie owady opadłe na powierzchnię wody).

- wodne (Nepomorpha) - aktywnie pływają w toni wodnej (grzbietem lub brzuchem do góry) lub chodzą po dnie. Oddychają tlenem atmosferycznym mogąc zabierać jego zapas pod wodę po wypłynięciu na powierzchnię, lub spod wody, przy pomocy rurki oddechowej.

Pluskwiaki przechodzą rozwój niezupełny, ale młodsze stadia niektórych gatunków dość wyraźnie różnią się od postaci dorosłych (Rys. 43a-d).

Klucz do oznaczania rodzajów:

1a Czułki krótkie, niewidoczne gołym okiem
      - Nepomorpha - 2
1b Czułki długie, dobrze widoczne gołym okiem
      - Gerromorpha - 7 

2a Środkowa para nóg smuklejsza od pozostałych i z dłuższymi pazurkami rodzina Corixidae, wioślaki  - 13 

W skład tej najbogatszej rodziny pluskwiaków wchodzą 32 gatunki (9 rodzajów) o małych i średnich rozmiarach ciała (1,5-13 mm). Zwykle doskonale pływają. Przy pomocy zewnętrznych cech morfologicznych można oznaczyć dorosłych przedstawicieli Corixidae z dokładnością do rodzaju.
2b Środkowa para nóg zbudowana podobnie jak przednia albo tylna, pazurki na środkowych i tylnych nóg podobnej długości - 3

3a Koniec odwłoka zaopatrzony w rurkę oddechową, przednie nogi chwytne, środkowe i tylne kroczne  - 12
3b Koniec odwłoka bez rurki oddechowej, tylne nogi zaopatrzone we włosy pływne - 4

4a Grzbiet silnie wypukły, pływa grzbietem w dół  -  5
4b Grzbiet spłaszczony, pływa grzbietem do góry -  6 

5a Maksymalna długość nie przekracza 3 mm, tylne nogi nie dłuższe niż pozostałe i skąpo owłosione
 - rodzaj Plea, pianówka
Jedyny gatunek z tego rodzaju, P. minutissima pływa wśród roślinności przybrzeżnej przy pomocy tylnych nóg, stroną grzbietową w dół (Rys. 43e). Pospolity gatunek planktonożerny.

dalej   

Rys. 43.  HETEROPTERA: a. młodociany przedstawiciel rodzaju Notonecta, b. młodociany przedstawiciel rodzaju Nepa, c. młodociany przedstawiciel rodzaju Gerris, d. młodociany przedstawiciel Corixidae, e. przedstawiciel rodzaju Plea

Spis treści