Obiekty edukacyjne na trasie ścieżki kulturowej (1)

Na trasie ścieżki edukacji kulturowej zostaną zrekonstruowane lub przeniesione z pobliskich miejscowości różne obiekty, przedstawiające historię warunków bytowania człowieka i tradycje użytkowania zasobów przyrody na Suwalszczyźnie. Dla każdego obiektu opracowywany jest program edukacyjny, optymalnie wykorzystujący zgromadzone obiekty dziedzictwa materialnego dla nauki historii, kultury, techniki, gospodarki i etnografii regionu.

 Zagroda pradziejowa

W północno-zachodniej części ścieżki edukacji kulturowej, w pobliżu budynku głównego Ośrodka, zrekonstruowana będzie zagroda pradziejowa, składająca się z mieszkalnej ziemianki lub półziemianki, typowej dla okresu VII - IX w., wraz z wyposażeniem. W pobliżu ziemianki wykonane zostaną jamy zasobowe - pierwotne spichlerze z okresu wczesnego średniowiecza.

Zagroda wiejska

Centralną część terenu zajmie zespół budynków tworzących typową zagrodę wiejską z okresu nowożytnego, tj. z przełomu XIX i XX wieku. W jej skład wejdzie chałupa, stodoła, budynek inwentarski - obora (chlew), spichlerz i wolnostojąca piwnica. Założenie przestrzenne zagrody zamknie od strony płn. zasadzony sad z pasieką.

Projektowana zagroda będzie reprezentować typowe dla wsi na Suwalszczyźnie założenie przestrzenne: kształt prostokąta zbliżonego do kwadratu z zabudową w czworoboku. 

Siedlisko będzie otoczone łącznie z sadem płotem sztachetowym i plecionym (leszczynowym) aby pokazać także różne typy ogrodzeń.

Wschodni bok siedliska zajmie drewniany budynek mieszkalny (chałupa) nakryty dachem dwuspadowym o poszyciu słomkowym. Układ wnętrza będzie asymetryczny, z gankiem i zewnętrzną sienią. W zewnętrznym wystroju elewacji występować będą okiennice i zdobione szczyty dachowe. Zachodni bok zagrody, równolegle do chałupy, zajmie drewniana stodoła konstrukcji wieńcowej, nakryta dwuspadowym dachem o poszyciu słomkowym lub wiórowym.

W południowym boku zagrody zostanie wzniesiony budynek inwentarski - obora (chlew), zbudowany z gliny w technologii zwanej glinobitką, nakryty dwuspadowym dachem o poszyciu wiórowym. Północny bok zajmą dwa niewielkie obiekty: spichlerz i wolnostojąca piwnica. Spichlerz wąskofrontowy drewniany konstrukcji wieńcowej nakryty dwuspadowym dachem o poszyciu słomianym lub wiórowym. Piwnica to podziemne pomieszczenie wyłożone kamieniami, nakryte dwuspadowym daszkiem, o poszyciu drewnianym lub słomianym.

Elementami uzupełniającymi zagrodę będą studnia-żuraw o drewnianej części nadziemnej zbudowanej z bierwion oraz pasieka, składająca się z uli różnego typu (od kłodowych do skrzyniowych), zlokalizowana w sadzie. Południowo-wschodni narożnik siedliska zajmie ogródek warzywny, a przed domem założony zostanie ogródek kwiatowy.

Chałupa będzie wyposażona w sposób typowy dla przełomu XIX i XX w., posiadać podstawowe meble i sprzęty oraz urządzenia ogniowe z piecem chlebowym. W jej wnętrzach mogą być realizowane następujące zajęcia: przygotowanie i przetwórstwo żywności (wypiek chleba, ciast, gotowanie regionalnych potraw, wyrób śmietany, sera), tkactwo (tkanie na krosnach), plecionkarstwo (wyrób naczyń zasobowych ze słomy, wikliny, błonek), wyrób naczyń dłubanych. Ponadto mogą być realizowane zajęcia z plastyki obrzędowej. W stodole można urządzić np. pokaz młócenia i czyszczenia ziarna tradycyjnymi metodami. Budynek obory powinien posłużyć do prezentacji hodowli zwierząt (krowy, świnie, konie, owce) i ptactwa domowego, a także przygotowania karmy dla inwentarza. W spichlerzu, w wydzielonych zagrodach będzie przechowywane ziarno różnych gatunków zbóż oraz inne płody rolne służące do prezentacji i nauki przetwórstwa żywności tradycyjnymi metodami.