Smolarstwo

Dawna forma przemysłu suchej destylacji drewna, wytwarzającego głównie smołę i dziegieć. W XVII i XVIII w. nazywane inaczej przemysłem budniczym (smolarnia-buda). Pierwotnie w smolarniach używano dołów, potem pieców. W XIX w. smolarstwo zostało wyparte przez nowocześniejsze formy przemysłowe.

Smołę uzyskiwano z sosny, dziegieć z brzozy. Ten ostatni miał szerokie zastosowanie przy obróbce skór, smoła była używana głownie w transporcie (smołowanie piast kół).

Smolarnia w stanie czynnym na Polesiu
Smolarnia w stanie czynnym na Polesiu


Przekrój przez smolarnię

Smolarnia w czasach kamedulskich miała wyglądać następująco: był to wylepiony gliną lej o głębokości do ok. 1,5 m w miejscu centralnym i średnicy kilkunastu metrów.

W samym dnie leja znajdował się mały otwór o średnicy kilku centymetrów. Pod nim w ziemi była wykopana jama, do której prowadził ocembrowany korytarz.

Aby rozpocząć pędzenie smoły (dziegciu), lej wypełniany był łuczywem po same brzegi, następnie z łuczywa układano stożek, tworząc coś w rodzaju wielkiego mrowiska. Po ukończeniu tego etapu pracy stożek pokrywano darnią i ziemią. Po podpaleniu stosu łuczywo prażyło się od 3 do 5 dni, a wytwarzana smoła (dziegieć) ściekała do jamy. Wybierano ją dopiero po ostygnięciu, wlewając do beczek.

Inne formy gospodarki

Powrót do opisu idei ORZ Powrót do planu zagospodarowania

 .