Lech Krzysztofiak,  Anna Krzysztofiak

  

Mrówki Formicidae Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej

  

  

   Zagrożenia fauny mrówek

  

Do najistotniejszych zagrożeń dla fauny mrówek Parku Krajobrazowego Puszczy Rominckiej należą:

  • intensywna gospodarka leśna,
  • intensyfikacja rolnictwa,
  • zanieczyszczenie środowiska,
  • wypalanie traw,
  • niska świadomość ekologiczna społeczeństwa.

  

Intensywna gospodarka leśna

Zbyt intensywna gospodarka leśna powoduje, że wycinane są drzewa starsze (starodrzew), co prowadzi do odmłodzenia lasu i zaniku gatunków związanych z dojrzałym drzewostanem, np. mrówek z gatunku Formica aquilonia i F. rufa. Odlesione obszary są szybko zalesiane bez pozostawienia otwartych powierzchni, które z reguły wpływają na wzrost różnorodności gatunkowej mrówek i wielu innych organizmów. Ponadto nadmiernie usuwane są z lasu martwe drzewa, co ogranicza ilość dogodnych miejsc do gniazdowania takim gatunkom, jak: Leptothorax acervorum, L. muscorum czy Lasius platythorax.

  

Intensyfikacja rolnictwa

Intensyfikacja rolnictwa często wiąże się ze zwiększeniem powierzchni pojedynczych gospodarstw i, co za tym idzie, zanikaniu mozaikowej struktury krajobrazu, zanikaniu miedz i zadrzewień śródpolnych. Wraz z tymi zmianami zmniejsza się ilość zwierząt, w tym mrówek zamieszkujących te środowiska. Intensyfikacja rolnictwa często też pociąga za sobą zmiany stosunków wodnych (z reguły polegające na osuszeniu gruntu), co powoduje ustępowanie z tego obszaru gatunków mrówek wilgociolubnych (higrofilnych).

  

Zanieczyszczenie środowiska

Negatywny wpływ na faunę mrówek, zarówno środowisk otwartych, jak i leśnych, ma zanieczyszczenie środowiska w wyniku stosowania chemicznych środków ochrony roślin. Pomimo stosowania coraz lepszych preparatów nie działają one selektywnie i mają negatywny wpływ na inne organizmy, w tym i mrówki. Wpływ ten może być bezpośredni – preparat chemiczny negatywnie działa na organizm mrówki lub pośredni – zmieniając warunki siedliskowe, ograniczając zasoby pokarmowe i skażając pokarm. Zatruty pokarm, dzięki społecznemu trybowi funkcjonowania rodziny mrówczej, bardzo szybko rozprzestrzenia się na wszystkie osobniki w rodzinie i powoduje śmierć całej kolonii.

Czynnikiem zanieczyszczającym środowisko jest też intensyfikacja rolnictwa, pociągająca za sobą zwiększenie ilości stosowanych nawozów. Mogą one negatywnie zmieniać środowisko, jak i bezpośrednio oddziaływać na mrówki.

  

Wypalanie traw

Pomimo obowiązującego zakazu wypalania roślinności na nieużytkach, rżyskach, przydrożach, co roku mieszkańcy Parku i otuliny łamią ten zakaz. Pomijając inne zagrożenia, jakie niesie wypalanie suchej roślinności, ma ono bezpośredni wpływ na mrówki i inne zwierzęta. W płomieniach giną ogromne ilości mrówek oraz innych drobnych bezkręgowców, które stanowią bazę pokarmową mrówek.

  

Niska świadomość ekologiczna społeczeństwa

Społeczeństwo posiada na ogół niewielką wiedzę na temat podstawowych zasad funkcjonowania przyrody oraz jej najważniejszych składników. W konsekwencji rzutuje to na poziom ogólnej świadomości ekologicznej i wpływa na sposób postępowania wobec środowiska przyrodniczego i problemu jego ochrony. Stąd nadal obserwuje się bezmyślne niszczenie cennych przyrodniczo obiektów, takich jak stare, nadpróchniałe drzewa, murawy kserotermiczne, bezodpływowe zabagnienia czy śródpolne zakrzewienia. Takie działania przynoszą negatywne skutki dla wielu gatunków mrówek i innych zwierząt. Innym przykładem bezpośredniego oddziaływania człowieka na mrówki jest niszczenie jego mrowisk. Niekiedy związane jest to z pobieraniem poczwarek mrówek, które stanowią pokarm dla ryb akwariowych.

  

  

ciąg dalszy »

  

  


  

« spis treści              « inne wydawnictwa          « opis projektu