WYLĘGARNIA
RYB WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO w Tartaku (2) |
Rys.1 Schemat funkcjonowania wylęgarni WPN w Tartaku |
Ważnym usprawnieniem pracy obiektu jest zastosowane dwuźródłowe zasilanie w wodę. Oprócz dotychczasowego zasilania z cieku Piertanka można obecnie korzystać z wody doprowadzanej rurociągiem z jeziora Omułówek położonego o 100 metrów od wylęgarni. Rozwiązanie takie zwiększa bezpieczeństwo pracy obiektu oraz, w przypadku inkubacji ikry ryb tarła wiosennego, eliminuje negatywny wpływ warunków atmosferycznych na efekty inkubacji. Nowym elementem zastosowanym w do uzdatniania pobieranej wody jest mikrosito. Urządzenie to posiada układ automatyki kontrolno-sterującej umożliwiający bezawaryjną i oszczędną pracę oraz zapewnia bardzo dobrą jakość wody podczas całego okresu wychowu materiału zarybieniowego. |
Niektóre
urządzenia zamontowane w wylęgarni zostały zakupione w
1995 roku ze środków NFOŚiGW. Należą do nich
wspomniane wcześniej aparaty inkubacyjne oraz zestaw
prądotwórczy. Agregat stanowi awaryjne źródło
zasilania w przypadku zaniku prądu w sieci. Podłączone
są do niego wszystkie niezbędne do prawidłowej pracy
wylęgarni urządzenia jak: pompy, mikrosito i
oświetlenie pomieszczeń. W wylęgarni pozostało w stanie prawie niezmienionym wiele elementów starych, stanowiących o unikatowych i zabytkowych już walorach obiektu. W hali inkubacyjnej zachowano niespotykany w innych wylęgarniach układ doprowadzalników oraz basenów do przetrzymywania wylęgu. Odrestaurowano turbinę wodną napędzającą dawniej pompy. W maszynowni odnowiono przekładnie przekazujące dawniej napęd z turbiny na generator napięcia. Pozostawiono także sekcję filtrów żwirowych, która wykorzystywana jest częściowo jako zbiornik retencyjny do zasilania aparatów inkubacyjnych. Wszystkie te elementy są w dalszym ciągu sprawne technicznie, stanowią dużą atrakcję dla coraz częściej zwiedzających wylęgarnię osób. W ramach projektu zakupiono także wiele potrzebnych do wylęgarni urządzeń, m.in. wieloparametrowy miernik do kontroli jakości wody, butlę tlenową z reduktorem do natleniania wody podczas przewozu materiału zarybieniowego, naczynia izotermiczne do przewozu ikry do wylęgarni. |
|
Fot. 8. Wnętrze maszynowni z sekcją pomp (u góry widoczne stare przekładnie napędzające dawniej turbinę i generator napięcia) |
Akcesoria te stanowią ważne uzupełnienie wyposażenia wylęgarni i zapewniają prawidłowy przebieg czynności związanych z pozyskiem ikry oraz zarybianiem. W ramach zadania wykonano także sadze do przetrzymywania złowionych tarlaków. Sadze zamontowano w hangarze nawodnym w Czerwonym Folwarku. W hangarze tym wykonano także odpowiednie zabezpieczenia przed kradzieżą. Integralną
składową modernizacji ośrodka była odbudowa jazu
piętrzącego na cieku Piertanka, który zapewnia wodę
potrzebną do funkcjonowanie wylęgarni. Odbudowany jaz, zgodnie
z przyjętymi założeniami, posiada identyczne parametry w
porównaniu ze stanem przed remontem. |
|
Fot. 9 Tablica umieszczona na bramie wjazdowej do wylęgarni. |
Zastosowane
w wylęgarni rozwiązania modernizacyjne są optymalne i
adekwatne do planowanego podniesienia efektywności
wylęgania gatunków produkowanych obecnie (sielawa,
sieja, szczupak) i rozszerzenia produkcji o gatunki nowe
(sum, pstrąg potokowy, troć jeziorowa). Zarybianie tymi
gatunkami jest zgodne z priorytetami aktywnej ochrony
ichtiofauny w wodach Wigierskiego Parku Narodowego. Nowe możliwości techniczne wylęgarni wzmocnią także rolę ochroną obiektu w wodach regionu graniczącego z Parkiem. Dawny obszar działalności wylęgarni obejmował 89 jezior o łącznej powierzchni prawie 10 000 ha. Brak w tym regionie ośrodków zarybieniowych sprawia, iż w nie ma alternatywy dla uzyskania potrzebnych ilości i rodzajów materiału zarybieniowego bez działalności wylęgarni w Tartaku. Obecnie obiekt może sprostać w całości produkcji wylęgu sielawy, siei szczupaka, czyli gatunków kluczowych w gospodarowaniu populacjami ryb na tym terenie. W przypadku suma, pstrąga potokowego, troci jeziorowej odbudowa pożądanej liczebności tych ryb w oparciu o narybek uzyskany w wylęgarni, będzie realizowana początkowo głównie w wodach WPN, później w miarę uzyskiwania zadowalających efektów w innych wodach z poza terenu Parku. |
Zmodernizowany
ośrodek produkcji narybku w Tartaku stanowi nową jakość w
polskim wylęgarnictwie. Decyduje o tym wysoki poziom techniczny
obiektu pozwalający uzyskiwać minimalne straty związane z
produkcją, szeroką gamę gatunkową, optymalne sortymenty
wielkościowe, dużą ilość narybku w połączeniu z niskimi
kosztami produkcji.
|
Tekst : M. Osewski
Fotografie: W. Misiukiewicz
Opracowanie: M.Kamiński