Tekst:
Wojciech
Misiukiewicz
Zdjęcia:
Wojciech
Misiukiewicz
Jan Walencik
Marek
Barszczewski
Lech
Krzysztofiak
Maciej
Romański
Rysunki:
Ewa Przytuła
Wykonanie
strony:
KAJA
2004
|
Ochrona gatunkowa
Wilki
|
Ochrona gatunkowa obejmuje działania zabezpieczające trwałe występowanie gatunków szczególnie cennych, a jednocześnie zagrożonych bezpośrednim wyniszczeniem. Chronione są gatunki rzadko występujące oraz objęte ochroną na podstawie umów międzynarodowych. Ochrona rezerwatowa polega na zachowaniu różnorodności biocenoz oraz ich zasobów genowych, stanowiących nieodzowny warunek odnawiania się i rozwoju środowiska naturalnego.
Jednym z podstawowych zadań statutowych Wigierskiego Parku Narodowego jest ochrona całości przyrody i swoistych cech krajobrazu, znajdujących się w jego granicach. Z przeszło 1700 gatunków zwierząt stwierdzonych do tej pory na terenie parku, ochronie gatunkowej podlega 301 (ponad 17% poznanej fauny parku).
Gacek
brunatny, podobnie jak wszystkie pozostałe
gatunki nietoperzy, jest objęty ścisłą ochroną
gatunkową |
Wśród 48 gatunków ssaków (Mammalia) występujących na terenie Wigierskiego Parku Narodowego, ochronie podlega 25 gatunków. Są to:
-
z rzędu owadożernych (Insectivora):
jeż wschodni (Erinaceus concolor),
kret (Talpa europaea),
ryjówka aksamitna (Sorex araneus),
ryjówka malutka (Sorex minutus),
rzęsorek rzeczek (Neomys fodiens);
-
z rzędu nietoperzy (Chiroptera):
nocek rudy (Myotis daubentoni),
nocek łydkowłosy (Myotis dasycneme),
mroczek posrebrzany (Vespertilio murinos),
mroczek pozłocisty (Eptesicus nilssoni),
mroczek późny (Eptesicus serotinus),
karlik większy (Pipistrellus nathusii),
karlik malutki (Pipistrellus pipistrellus),
borowiec wielki (Nyctalus noctula),
borowiaczek (Nyctalus leisleri),
gacek brunatny (Plecotus auritus);
-
z rzędu zającokształtnych (Lagomorpha):
zając bielak (Lepus timidus);
-
z rzędu gryzoni (Rodentia): wiewiórka (Sciurus vulgaris), smużka (Sicista betulina), orzesznica (Muscardinus avellanarius), bóbr europejski (Castor fiber);
-
z rzędu drapieżnych (Carnivora): wilk (Canis lupus), wydra (Lutra lutra),
gronostaj (Mustela erminea), łasica łaska (Mustela nivalis) i ryś (Felis lynx).
Zając szarak
|
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 września 2001 roku, wymienione powyżej zwierzęta podlegają ochronie gatunkowej. Wyjątek stanowi bóbr europejski, który objęty jest ochroną częściową. Wydra natomiast znajduje się pod ochroną ścisłą, z wyłączeniem obszarów stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane w rozumieniu przepisów o rybactwie śródlądowym, gdzie podlega ochronie częściowej.
Na terenie Wigierskiego Parku Narodowego w ramach czynnej ochrony fauny realizowane są projekty oraz badania finansowane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Fundację EkoFundusz. Zasadniczymi celami projektów są czynna ochrona fauny oraz badania nad wolno żyjącą populacją zwierząt. Podjęte działania ochronne polegają między innymi na polepszeniu warunków bytowania wybranych gatunków ssaków. Wynikiem tych działań jest
zwiększenie w naturalnym środowisku ilości odpowiednich miejsc rozrodu ssaków, jak również ochrona poszczególnych gatunków a nawet osobników.
Specjalnie przygotowane ściany budynków
stają się budkami lęgowymi
dla karlika malutkiego |
W ramach prowadzonych projektów podejmowane są działania związane z czynną ochroną nietoperzy. Zagrożenia, takie jak: brak miejsc do rozrodu, ograniczona baza pokarmowa i niepokój podczas snu zimowego powodują, iż liczebność tych zwierząt maleje w szybkim tempie w całej Europie. Dlatego też w ramach ochrony nietoperzy, dzięki dofinansowaniu Fundacji EkoFundusz, na terenie WPN w miejscowości Leszczewo, wybudowano budkę lęgową w postaci ściany domu dla liczącej ponad 500 osobników kolonii karlika malutkiego. Oprócz tego przygotowano 150 schronów dziennych – budek, w których przebywają nietoperze w ciągu dnia.
Zwierzęta okaleczone podczas sianokosów
są przekazywane pod opiekę pracowników WPN-u |
W ostatnich latach na skutek rozbudowy sieci dróg w rejonie północno-wschodniej Polski bardzo często dochodzi do kolizji samochodowych, których ofiarami padają rozmaite gatunki zwierząt. Dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na terenie Wigierskiego Parku Narodowego
funkcjonuje woliera, w której są hodowane, leczone i poddawane rehabilitacji dziko żyjące gatunki.
Jednym
z mieszkańców woliery
w Maćkowej Rudzie był dzik. |
Osobniki trafiające do woliery mają zapewnioną opiekę weterynaryjną oraz stały nadzór opiekuna. Zwierzęta okaleczone na skutek nieszczęśliwych zdarzeń losowych po wyleczeniu przekazywane są do ZOO lub innych instytucji uprawnionych do hodowli dziko żyjących zwierząt. Osobniki, którym udaje się przywrócić pierwotną sprawność, wypuszczane są z powrotem do środowiska
naturalnego. W wolierze przebywały między innymi: 2 wydry, 9 tchórzy, kuny, sarny, dzik, lisy, zające, gacek brunatny, a nawet malutki karczownik.
Pracownicy parku opiekują się
młodymi zwierzętami przekazanymi
przez mieszkańców WPN-u i turystów. |
Każdego roku w okresie zimowym służby terenowe Wigierskiego Parku Narodowego prowadzą inwentaryzację pogłowia łosi, jeleni, saren, dzików, bobrów oraz dużych drapieżników. Dane te pozwalają na ustalenie stanu oraz kondycji populacji, jak też umożliwiają wprowadzenie zabiegów ochronnych w odniesieniu do poszczególnych gatunków. Dopełnieniem rocznych danych jest comiesięczna ankietowa ewidencja wybranych gatunków zwierząt, zwłaszcza objętych ochroną
gatunkową, między innymi wilka, wydry, zająca bielaka. Ankiety wypełniane przez służby terenowe parku przekazywane są do Pracowni Naukowo-Badawczej WPN.
|